Küresel ısınma vurdu: Akdeniz ülkelerinde mevsimsel gecikme, Türkiye de etkilendi

The Conversation'da yayımlanan makalede baş yazar, ekolojist Drew Terasaki Hart, "Mevsimsel ekosistem döngülerinin eşi benzeri görülmemiş ve samimi bir portresini sunuyoruz" diyor .

Araştırmacılar, yirmi yıl boyunca gezegen genelinde bitki örtüsünün nasıl değiştiğini gözlemlediler ve daha yüksek enlemlerde ve rakımlarda baharın geciktiğini tespit ettiler.

Akdeniz bölgelerinde mevsimsel gecikme

Uzman, uzaydan gelen görüntülerin mevsimsel asenkronizmin "sıcak noktalarını", yani "mevsimsel döngülerin zamanlamasının yakın konumlar arasında senkronize olmayabileceği bölgeleri" ortaya çıkardığını açıklıyor.

ABD'de Kaliforniya, Şili, Güney Afrika, Avustralya ve Akdeniz havzasının kurak bölgelerinde mevsimsel değişimler tespit edildi.

Terasaki Hart, "Akdeniz iklimleri ve komşu kurak alanlar, senkronize olmayan mevsimsel aktivitelerin odak noktalarıdır. Başka bir deyişle, yakınlardaki yerlerin mevsimsel döngülerinin kökten farklı zamanlamalara sahip olabileceği bölgelerdir ," diye açıklıyor.

Tropikal dağlar da etkileniyor

Benzer olaylar, yüksekliğin ve mikro iklimlerin yakın yerlerde bile farklı takvimler oluşturduğu And Dağları, Doğu Afrika ve Güneydoğu Asya gibi tropikal dağlarda da görülür .

"Bu olgular henüz yeterince anlaşılamamış olsa da, olağanüstü biyolojik çeşitliliğe sahip bu bölgelerdeki türlerin dağılımı açısından temel öneme sahip olabilirler." diye ekliyor.

Canlılar için sonuçlar

Mevsimler, insanlar da dahil olmak üzere tüm canlılar için yaşam ritmini belirler. Mevsimlerdeki değişimler, tarım ürünlerini, balıkçılığı, kuş göçünü, tozlaşmayı ve deniz canlılarının yayılmasını etkiler.

Terasaki Hart, "Bitki döngülerinin senkronize olmadığı bölgelerde, mevsimsel kaynak bulunabilirliği de bozulabilir. Bu durum, birçok türün mevsimsel üreme döngülerini etkileyecek ve ekolojik ve evrimsel sonuçları derin olabilir" diye uyarıyor.

Kolombiya Tarımı ve Kahvesi

Tarımda, eş zamanlı olmayan ekim ve hasadın istikrarsız olmasına, iklim belirsizliğinin artmasına ve birbirinden çok da uzak olmayan çiftlikler arasında farklı programların oluşmasına yol açıyor.

Örneğin Kolombiya'da, "Dağların arasından bir günlük araba yolculuğuyla ayrılan kahve tarlalarının üreme döngüleri, sanki bir yarım küre kadar uzaktaymış gibi senkronize olmayabilir" diye açıklıyor araştırmacı durumu.

Okyanuslar üzerindeki etkiler

Bu olgu denizde de meydana geliyor . Deniz besin zincirinin temelini oluşturan fitoplankton, bitişik alanlar arasında 50 güne kadar varan gecikmeler sergiliyor; bu durum balıkçılığı, deniz ekosistemlerini ve okyanusun karbon emme yeteneğini etkiliyor.

Fırsatlar ve zorluklar

Araştırmacılar, farklı ekolojik ritimleri bütünleştiren korunan alanlar oluşturmayı ve tarımı bu değişimlere göre planlamayı öneriyor. Bu çeşitlilik bazı durumlarda kuraklığa veya zararlılara karşı dayanıklılık sağlasa da, aynı zamanda kırılganlığı artırıp piyasaları karmaşıklaştırabiliyor.

Terasaki Hart, "Uzay ve zamandaki mevsimsel örüntüleri anlamak yalnızca evrimsel biyoloji için önemli değil. Aynı zamanda hayvan hareketlerinin ekolojisini, iklim değişikliğinin türler ve ekosistemler üzerindeki sonuçlarını ve hatta tarımın ve diğer insan faaliyetlerinin coğrafyasını anlamak için de temel önem taşıyor," diye ekliyor.