Küresel piyasalar endişeli: Petrol sert yükseldi, yatırımcılar tedirgin Sözcü Gazetesi

Küresel piyasalar, ABD ve Çin arasında varılan ticaret anlaşmasının kapsamına yönelik belirsizlikler ile Orta Doğu'da jeopolitik gerilimlerin artabileceği endişesiyle karışık bir seyir izliyor.

Dünyanın en büyük iki ekonomisi olan ABD ve Çin arasında bir süredir devam eden ticaret gerginlikleri dün tarafların anlaşmaya vardıklarını açıklamasının ardından azalırken, anlaşmanın detaylarına ve ticari ilişkilerin sürdürülebilir olup olmadığına yönelik şüpheler yatırımcıların temkinli davranmasına neden oluyor.

Çin ile anlaşmaya varıldığını Truth Social hesabından paylaşan ABD Başkanı Donald Trump, anlaşmanın kendisi ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in son onayına tabi olacağını kaydetti.

Trump, Çin tarafından gerekli tüm nadir toprak elementlerinin temin edileceğini belirterek, "Aynı şekilde, kolejlerimizi ve üniversitelerimizi kullanan Çinli öğrenciler de dahil olmak üzere üzerinde anlaştığımız şeyleri biz de Çin'e sağlayacağız. Toplam yüzde 55 tarife uyguluyoruz, Çin yüzde 10 uyguluyor." ifadelerini kullandı.

Çin'i Amerikan ticaretine açmak için Başkan Şi ile yakın çalışacaklarının bilgisini veren Trump, bunun her iki ülke için kazanç olacağını vurguladı.

Birçok ülkeyle devam eden tarife müzakerelerinin de henüz netlik kazanmamış olması ve müzakereler için zamanın daralmış olması da piyasaların yönü üzerinde etkili oluyor.

BESSENT'TEN FED BAŞKANLIĞI AÇIKLAMASI

ABD basınında çıkan haberlerde gelecek yıl ABD Merkez Bankasının (Fed) başına mevcut ABD Hazine Bakanı Scott Bessent'in getirileceğine yönelik iddialara yönelik dün açıklamalarda bulunan Bessent, 2029'a kadar hazine bakanı olarak kalmak istediğini bildirdi.

ABD TÜFE BEKLENTİLERİN ALTINDA

Makroekonomik veri tarafında, ABD'de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), mayısta aylık bazda yüzde 0,1, yıllık bazda ise yüzde 2,4 ile beklentilerin altında arttı. Verinin alt kalemlerine bakıldığında Barınma maliyetlerindeki artış öne çıkarken, barınma maliyetleri, mayısta aylık yüzde 0,3 artarak tüm kalemlerdeki aylık artışta etkili başlıca faktör oldu.

Analistler bugün açıklanacak üretici enflasyonundan alınacak sinyallerin ülkedeki ekonomik gidişat hakkında daha çok bilgi vereceğini söyledi.

Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in bu yılın ilk faiz indirimine eylül ayında gideceğine kesin gözüyle bakılırken, Bankanın yıl boyunca 2 faiz indirimi yapması öngörülüyor.

Trump, TÜFE verilerini "mükemmel" olarak nitelendirirken, "Fed (faizi) bir tam puan düşürmeli. Vadesi gelen borçlar için çok daha az faiz ödenir. Çok önemli." ifadelerini kullandı.

Bu gelişmelere ek olarak, federal hükümetin bütçe açığı, mayısta geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 9 azalışla 316 milyar dolar oldu. Mali yılın sekizinci ayı olan mayıs itibarıyla toplam bütçe açığı ise geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 14 artarak 1 trilyon 365 milyar dolara ulaştı.

PETROL FİYATLARI SERT YÜKSELDİ

Jeopolitik gelişmeler de yatırımcıların odağında olmayı sürdürüyor. Dün akşam saatlerinde ABD'li yetkililer ABD Dışişleri Bakanlığının bölgede huzursuzluk çıkma ihtimali nedeniyle Bağdat Büyükelçiliğindeki zorunlu olmayan personelleri geri çekmeye hazırlandığı belirtti.

Yetkililer, ABD Dışişleri Bakanlığının, Bahreyn ve Kuveyt'teki zorunlu olmayan personeli ve yakınlarının da bu ülkeden ayrılmasına imkan tanıyacağını ifade ederek, ABD Savunma Bakanlığının Bağdat'tan "olası bir tahliyeye" destek vermeye hazır olduğunu bildirdi.

Söz konusu gelişmeler sonrasında Brent petrolün varil fiyatı dün günü yüzde 4,8 yükselişle 69,4 dolardan tamamlarken, yeni işlem gününde 0,5 düşüşle 69 dolardan işlem görüyor.

Altının ons fiyatı dün ABD ve Çin arasındaki anlaşma ve beklentilerin altında gelen enflasyon verisi sonrası gerilemesine karşın jeopolitik gerilimlerin artabileceğine işaret eden haber akışı sonrasında günü yüzde 1 artışla 3 bin 355 dolardan tamamladı.

Yeni işlem gününde ons altın yükselişine devam ederken, şu sıralarda yüzde 0,5 artışla 3 bin 373 dolardan alıcı buluyor.

ABD tarafındaki ticaret gelişmeleri ve iyimser enflasyon verileri sonrasında ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi düşüş serisini 4 iş gününe taşıyarak yüzde 4,40'a kadar geriledi. Dolar endeksi ise güne yüzde 0,1 düşüşle 98,4 seviyesinden başladı.

Bu gelişmelerle dün New York Borsası'nda S&P 500 endeksi yüzde 0,27 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,50 değer kaybederken, Dow Jones endeksi yatay seyretti. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif başladı.

AB-ABD MÜZAKERELERİ YATIRIMCILARI ENDİŞELENDİRİYOR

Avrupa borsalarında dün ABD ve Çin'in ticaret anlaşmasının detaylarının netlik kazanmaması ve AB'nin ABD ile uzayan tarife müzakerelerinin etkisiyle İngiltere hariç negatif bir seyir öne çıktı.

Tarifelere yönelik müzakere süreçleri devam ederken, Avrupa Birliği'nin (AB) müzakere sürecinin henüz bir sonuca ulaşmaması ve müzakerelerin 9 Temmuz son tarihini aşabileceği beklentisi şirketlerin ve yatırımcıların gelecek projeksiyonlarında belirsizliklere neden olmaya devam ediyor.

Öte yandan, AB Konseyi, NATO ve Birliğin tüm alanlarda karşılıklı işbirliğini geliştirme konusunda kararlı olduğunu ve bunun Avrupa'da savunma harcamalarının artırılmasını ele alan ortaklık yoluyla yapılması gerektiğini bildirdi

Analistler, savunma sanayi harcamalarındaki artışların bölge genelindeki imalat sanayi aktivitesi için olumlu olduğunun altını çizdi.

Dün İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,13 değer kazanırken, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,36, Almanya'da DAX 40 yüzde 0,16 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,07 düştü. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar da yeni güne negatif başladı.

ASYA BORSALARI DA BELİRSİZLİK HAKİM

Asya tarafında ABD ile Çin arasındaki ticaret anlaşması bölgedeki risk algısını azaltırken, yatırımcıların anlaşmanın detaylarına odaklanması ve jeopolitik risklerin artabileceği endişesiyle karışık bir seyir izleniyor.

Bölgedeki yetkililerinin ekonomi üzerine açıklamaları da yakından takip edilirken, dün açıklamalarda bulunan Japonya Başbakanı İşiba Şigeru, ABD ile gümrük vergisi müzakerelerinde istikrarlı bir ilerleme kaydedildiğini söyledi.

İşiba, hükümetin artan fiyat sorunlarını ciddiye aldığını belirterek, devlet maliyesini bozacak her türlü plana karşı ihtiyatlı olunması gerektiğini söyledi.

Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,6 ve Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 yükselirken, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,6 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,8 düştü.

BIST 100 DÜN ALICILI SEYRETTİ

Dün alış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,28 değer kazanarak 9.686,11 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı haziran vadeli kontrat ise dün akşam seansında normal seans kapanışının yüzde 1 altında 10.808,00 puanda işlem gördü.

Dolar/TL, dün yatay seyirle 39,1710'dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında önceki kapanışının yüzde 0,1 üzerinde 39,2030'dan işlem görüyor.

Analistler, bugün yurt içinde sanayi üretimi yurt dışında ise ABD'de üretici enflasyonu ve haftalık işsizlik maaşı başvurularının takip edileceğini dile getirerek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.700 ve 9.800 puanın direnç, 9.600 ve 9.500 seviyelerinin destek konumunda olduğunu kaydetti.

Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:

10.00 Türkiye, nisan ayı sanayi üretimi

15.30 ABD, mayıs ayı Üretici Fiyat Endeksi

15.30 ABD, haftalık işsizlik maaşı başvuruları