Küresel piyasalar yeniden ticaret savaşı gündemine girdi

Küresel piyasalarda, ABD'de açıklanan istihdam raporunun ülkede iş gücü piyasasının güçlü kaldığına işaret etmesi iyimser bir hava oluştururken, ABD Başkanı Donald Trump'ın ülkelere göndereceği tarife mektupları yatırımcıların odağına yerleşti.

ABD yönetiminin uyguladığı korumacı politikaların ekonomi ve ticaret üzerindeki olası etkilerine yönelik endişeler sürerken, ülkede iş gücü piyasasının sağlıklı seyrini ortaya koyan istihdam raporu, piyasalarda risk iştahını artırdı.

ABD'de tarım dışı istihdam haziranda 147 bin kişi artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşirken, işsizlik oranı yüzde 4,2'den 4,1'e indi. Ülkede ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı da 28 Haziran ile biten haftada 233 bine inerek piyasa öngörülerinin altında gerçekleşti.

ABD'de Tedarik Yönetim Enstitüsü (ISM) hizmet sektörü Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), haziranda piyasa beklentilerine paralel olarak yüzde 50,8'e yükseldi. S&P Global'in hizmet sektörü PMI verisi ise haziranda bir önceki aya kıyasla 0,8 puan azalışla 52,9'a indi. Ülkede fabrika siparişleri, mayısta yüzde 8,2 ile beklenenden fazla artış kaydetti.

Ülkenin dış ticaret açığı ise mayısta yüzde 18,7 artışla 71,5 milyar dolara çıkarken, ihracatı yüzde 4, ithalatı yüzde 0,1 azaldı.

Analistler, güçlü gelen istihdam raporu sonrası para piyasalarındaki fiyatlamalarda ABD Merkez Bankasının (Fed) yılın geri kalan bölümünde 3 kez faiz indirebileceğine yönelik tahminlerin zayıfladığını kaydederek, Bankanın eylülde yüzde 72 ihtimalle politika faizini 25 baz puan indirmesinin öngörüldüğünü ifade etti.

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Fed'in temmuz ayında politika faizini düşürmemesi durumunda eylülde daha yüksek oranda faiz indirimi yapılabileceğini düşündüğünü söyledi.

Öte yandan Başkan Trump'ın ülkelere "tarife mektupları" göndermeye bugün başlaması bekleniyor. Dün Lowa eyaletindeki bir etkinliğe katılmak için başkent Washington'dan ayrıldığı sırada açıklamalarda bulunan Trump, muhtemelen yarından (bugün) itibaren çeşitli ülkelere ABD ile ticaret yapmak için ne kadar ödeyeceklerini belirten mektuplar göndereceklerini kaydetti.

- "Rekor büyüme kaydedeceğiz"

Trump, Kongre'den geçen ve "Bir Büyük Güzel Yasa Tasarısı" olarak adlandırılan tasarının ülkeyi bir "roket gemisine" dönüştüreceğini belirterek, tasarıyı cuma günü yerel saatle 17.00'de imzalayacağını bildirdi. Rekor seviyelerde büyüme kaydedeceklerini aktaran Trump, "İlk dönemim çok ama çok başarılıydı. Ülkemizin tarihindeki en büyük ekonomiye sahiptik. Sanırım bu dönem bunu da aşacağız." ifadesini kullandı.

Bununla birlikte Uluslararası Para Fonu (IMF) Sözcüsü Julie Kozack, IMF'nin ABD'nin bütçe açığını zamanla düşürmesi gerektiği yönündeki tutumunu koruduğunu belirterek, Kongre'de görüşülen "vergi indirimi" tasarısının borcun azaltılması tavsiyesine ters düştüğünü söyledi.

Bu gelişmeler ve beklentileri aşan istihdam raporunun ardından Fed'in tahmin edilen ölçüde gevşemeyeceği görüşleri çoğalırken, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi dün yüzde 4,35'e yükseldi.

Altının ons fiyatı ise dün yüzde 0,9 düşüşle 3 bin 326 dolara inerken, şu sıralarda yüzde 0,4 yükselişle 3 bin 340 dolarda işlem görüyor. Dolar endeksi de dün yüzde 0,3 yükselişle 97 seviyesine çıkarken, yeni günde yüzde 0,1 düşüşle 96,9'da bulunuyor.

Petrol fiyatları OPEC+ toplantısı öncesi düşüş gösterdi. Brent petrolün varil fiyatı yüzde 0,5 düşüşle 68,2 dolarda bulunuyor.

New York Borsası'nda dün S&P 500 endeksi yüzde 0,83, Nasdaq endeksi yüzde 1,02 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,77 yükseldi. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif bir seyirle başladı.

ABD'de Bağımsızlık Günü tatili dolayısıyla dün erken kapanan New York Borsası, bugün işleme kapalı olacak.

- Avrupa borsaları pozitif seyretti

Avrupa borsalarında dün alış ağırlıklı bir seyir öne çıkarken, bugün Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde'ın yapacağı konuşma yatırımcıların odağında bulunuyor.

Öte yandan Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD ile tarifeler konusunda bir anlaşma yapmaya hazır olduklarını söyledi. Leyen, müzakere edilmiş bir çözüm istediklerinin altını çizerek, aynı zamanda, tatmin edici bir anlaşmaya varılamaması olasılığına da hazırlık yaptıklarını ifade etti.

AB ülkelerinin, ABD'ye karşı bir dengeleme listesi üzerinde de istişarelerde bulunduğunu anlatan von der Leyen, "Avrupa'nın çıkarlarını savunacağız. Bunun için gerekli bütün araçlar masada." dedi.

Ekonomik verilerin yanında jeopolitik gelişmeler de yatırımcılar tarafından yakından takip edilmeye devam ediyor. ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı telefon görüşmesinde Ukrayna barışı konusunda "hiç bir ilerleme" kaydedemediğini belirtti.

Dün İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,55, Almanya'da DAX 40 yüzde 0,61, İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,40 ve Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,21 yükseldi. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar yeni güne ise karışık başladı.

- Asya borsaları "tarife mektupları" etkisinde

Asya piyasalarında ise karışık bir seyir öne çıkarken, Başkan Trump'ın bugün ülkelere uygulanan tarifeleri mektup yoluyla tebliğ etmeye başlayabileceği ve Japonya'da hane halkı harcamalarının beklentilerin çok üzerinde gelmesi bölge pay piyasalarında baskı oluşturdu.

Ülkede mayısta hane halkı harcamalarındaki artış aylık bazda yüzde 4,7 ile öngörüleri aşarken, yıllık bazda da yüzde 4,6 artarak tahminlerin üzerinde gerçekleşti. Hane halkının harcamalarına yönelik beklenti aylık olarak yüzde 0,4 ve yıllık olarak da yüzde 1,3 artması yönündeydi.

Öte yandan Çin Ticaret Bakanlığı, Pekin'in ABD ile ticaret görüşmelerinde haziranda sağlanan anlaşmaları sürdürmek için yakın iş birliği içinde çalıştığını bildirdi.

Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,1, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1,6 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,7 düşerken, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,4 yükseldi.

- Yurt içinde TCMB'nin Fiyat Gelişmeleri Raporu takip edilecek

Dün alış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,39 değer kazanarak 10.228,39 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontrat ise dün akşam seansında normal seans kapanışının yüzde 0,06 üzerinde 12.111,00 puanda işlem gördü.

Dolar/TL, dün yüzde 0,1 yükselişle 39,8230'dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yüzde 0,1 artışla 39,8440'tan işlem görüyor.

Analistler, bugün yurt içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Fiyat Gelişmeleri Raporu, reel efektif döviz kuru, yurt dışında ise ECB Başkanı Lagarde'ın açıklamaları, Avro Bölgesi'nde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve Almanya'da fabrika siparişleri başta olmak üzere yoğun veri gündeminin takip edileceğini dile getirdi.

Gümrük tarifeleri ile jeopolitik gelişmelerinde yakından takip edildiğini ifade eden analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.300 ve 10.400 seviyelerinin direnç, 10.100 ve 10.000 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.