Küresel piyasalarda gelecek hafta takip edilecek beş konu

Küresel piyasalarda gelecek hafta, Ortadoğu'da tırmanmaya devam eden gerilim, NATO toplantısı ve ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ın Senato ve Temsilciler Meclisi'nde gerçekleştireceği yıllık sunum yakından izlenecek.

HÜRMÜZ BOĞAZI'NDA TEDARİK KORKUSU

İsrail ve İran arasında bir haftadır devam eden ve sadece hava saldırılarından oluşan savaş nedeniyle petrol tedarikinde aksaklık yaşanabileceği endişelere yol açtı. Brent ham petrolü Ocak ayından bu yana ilk defa 75 doları aştı.

Şimdilik petrol tedarikinde aksaklık yaşanacağı yönünde bir gösterge yok. Reuters ve LSEG'in hesaplamalarına göre İran, günde yaklaşık 3.3 milyon varil petrol üretiyor, ve yaklaşık yarısını da ihraç ediyor. Bu seviye, dünyanın 100 milyon varil seviyesindeki günlük tüketiminin çok altında kalıyor.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'ne (OPEC) üye olan diğer ülkeler, İran'ın petrol tedarikinde aksaklık yaşanmasıyla oluşabilecek açığı kapamak için yedek kapasitelerinden petrol ihracatı gerçekleştirebilir.

Piyasaları daha da korkutan ise İran'ın, günlük toplam ham petrol arzının yüzde 20'sinin geçtiği Hürmüz Boğazı'nı kapatması ihtimali. Analistler bu olasılığın düşük olduğunu belirtiyor.

Avrupalı ülkelerin dışişleri bakanları bugün Cenevre'de İran dışişleri bakanıyla bir araya gelecek. ABD, İran'a yönelik İsrail saldırılarına doğrudan katılmayı değerlendirirken, Avrupalı bakanlar, tartışmalı nükleer programa dair müzakereler ile tekrar diplomasiye dönmeyi hedefliyor. 

2. NATO HARCAMALARI DUDAK UÇUKLATTIRIYOR

NATO; ABD Başkanı Donald Trump'ı memnun etmeyi, ittifakı bir arada tutmayı ve Lahey'de savunma harcamaları için belirlenen yeni ve yüksek hedef üzerinde mutabakat sağlamayı amaçlıyor.

NATO bir yandan da İsrail ile İran arasındaki karşılıklı saldırıların Çarşamba günkü zirveyi gölgelememesini umuyor.

Trump, ilk başkanlık döneminde diğer NATO ülkeleri savunma harcamalarını artırmazsa ABD'nin ittifaktan çekileceğini söyleyerek üyelere gözdağı vermişti.

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte de üyelerin, savunma harcamalarını, Trump'ın önerdiği gibi, gayrisafi yurt içi hasılalarının (GSYH) yüzde 5'ine yükselterek belirlenen hedefe bağlı kalmalarını istiyor.

NATO ülkeleri, bu hedefe ulaşabilmek için nelerin savunma harcaması kapsamında sayılacağını daha kapsamlı şekilde ele alacak.

Bu doğrultuda halihazırda silah ve askeri harcamalar gibi daha geleneksel savunma unsurlarına GSYH'lerinin yüzde 2'sini harcayan ülkeler, bu seviyeyi yüzde 3.5'e çıkaracak.

Ülkeler, GSYH'lerinin en az yüzde 1.5'ini de; yollar, köprüler ve limanların askerî araçların kullanımına uygun hale getirilmesi ve siber saldırılara karşı koruma sağlanması gibi daha geniş kapsamlı faaliyetlere harcayacaklar.

NATO ülkeleri arasından yalnızca İspanya bu yeni hedefe alenen karşı çıkıyor.

Zirvedeki hedeflerden biri Trump'ı memnun etmek olduğu için, Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskiy, zirvenin kendisinden ziyade, zirve öncesi yenecek toplu yemekle yetinmek zorunda kalabilir.

3. SIRADAKİ SORU

İşlemciler, "anlamlı" enflasyona dair beklentilerinin faiz kararlarını nasıl etkileyeceğini daha detaylı bir şekilde açıklaması beklenen Fed başkanı Jerome Powell'ın Senato ve Temsilciler Meclisi'nde yapacağı sunumu takip edecek.

Powell, Salı ve Çarşamba günleri ABD'de Senato ve Temsilciler Meclisi'ndeki oturumlarda ABD Kongresi üyelerinin sorularını yanıtlayacak.

Powell, Fed'in geçen haftaki para politikası toplantısının ardından gazetecilere yaptığı açıklamada, ek gümrük vergilerinin tüketicilere yansımaya başlamasıyla mal enflasyonunun arttığını söylemişti.

Güçlü büyümenin devam ettiğinin altını çizen Powell'a, Ortadoğu'da gerilimin daha da tırmanmasının enflasyonu nasıl etkileyeceği de sorulabilir.

Perşembe günü açıklanacak nihai verinin, ABD'nin gayrisafi yurt içi hasılasının birinci çeyrekte daraldığını gösteren öncü veriyi teyit etmesi bekleniyor. Fed'in tercih ettiği enflasyon göstergesi olan kişisel tüketim harcamaları (PCE) fiyat endeksinin Mayıs'ta alacağı değer, bu yıl iki faiz indirimi öngören Fed'in Çarşamba günü açıkladığı faizleri sabit bırakma kararı ile birlikte değerlendirilecek.

4. JAPONYA DEVLET TAHVİLLERİ

Geçen ay, yatırımcıların tahvil ihraçlarından uzak durması ve Japonya başbakanının hatalı şekilde ülkenin mali durumunu Yunanistan'a benzetmesinin ardından Japon devlet tahvillerinin getirileri rekor seviyeye yükselmişti.

Ancak, Japonya Merkez Bankası (BOJ) ve Maliye Bakanlığı'nın yaptığı hünerli iş birliği sonucunda mevcut durum çok farklı.,

BOJ'un tahvil getirilerinin sert bir şekilde yükselmesiyle tahvil azaltma planında, süper uzun vadeli tahvil alımları artıracak şekilde değişikliğe gitmesinden sadece birkaç gün sonra maliye bakanlığı en uzun vadeli menkul kıymetleri tahvil etmeyi azaltma planını sundu.

BOJ'un faiz kararlarının gelecekteki seyrine ilişkin gevşeme yanlısı açıklamaları da bu hafta tahvil getirilerinin hareketi üzerinde baskı oluşturdu. Ancak BOJ Başkanı Kazuo Ueda, fiyat baskılarına dair risklerin altını çizerek bu yıl politikalarda sıkılaşmaya da açık kapı bıraktı.

Gelecek hafta Cuma günü açıklanacak Haziran ayı Tokyo tüketici fiyat endeksi, BOJ'un atacağı adımlara ilişkin yeni ipuçları verecek.

5. TAMAM MI, DEVAM MI?

Trump'ın "mütekabiliyet" kapsamında uyguladığı ek gümrük vergileri başlangıçta siparişlerin öne çekilmesini sağlayarak küresel satın alma yöneticileri endeksine sağladığı desteğin azalmasıyla küresel resesyon endişeleri yeniden baş göstermeye başladı.

Makroekonomik veriler piyasalar için her zamankinden daha önemli bir hâle geldi ve önümüzdeki günlerde çok sayıda veri açıklanacak.

Önümüzdeki Pazartesi günü euro bölgesi, İngiltere ve ABD gibi farklı bölgelerin Haziran ayı satın alma yöneticileri endeksi (PMI) verileri açıklanacak.

Mayıs PMI endeksinin önceki aya göre 0.2 puan düşerek 50.2'ye gerileyen Euro bölgesinden daha iyi haberler gelmesi bekleniyor. Bu veride 50 puanın üstü büyümeye, altı ise daralmaya işaret ediyor.

Euro bölgesinde hizmetler sektörünün Kasım'dan sonra Mayıs'ta ilk defa daralması piyasalarda endişeye neden oldu. İngiltere'de ise Mayıs PMI verisi, hizmetler sektörünün yavaş bir şekilde toparlandığını gösterdi.