Küresel piyasalarda karışık seyir izlendi

Orta Doğu'da İsrail ve İran arasında güç kazanan gerilim yakından takip edilirken, gelecek hafta gözler başta ABD Merkez Bankası (Fed) başta olmak üzere merkez bankalarının kritik para politikası kararlarına çevrildi.

Geçen hafta görüşmelerin ardından Çin ile anlaşmaya varıldığını Truth Social hesabından paylaşan ABD Başkanı Donald Trump, anlaşmanın kendisi ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in son onayına tabi olacağını kaydetti.

Trump, Çin tarafından gerekli tüm nadir toprak elementlerinin temin edileceğini belirterek, "Aynı şekilde, kolejlerimizi ve üniversitelerimizi kullanan Çinli öğrenciler de dahil olmak üzere üzerinde anlaştığımız şeyleri biz de Çin'e sağlayacağız. Toplam yüzde 55 tarife uyguluyoruz, Çin yüzde 10 uyguluyor." ifadelerini kullandı.

Çin'i Amerikan ticaretine açmak için Başkan Şi ile yakın çalışacaklarının bilgisini veren Trump, bunun her iki ülke için kazanç olacağını vurguladı.

ABD'nin en önemli ticaret ortağı Çin ile kalıcı bir anlaşma sürecine girmesi ve diğer ülkelerle uzlaşma sağlanacağına yönelik artan beklentiler pay piyasalarını desteklerken, İsrail'in İran'a yönelik saldırısı sonrasında yatırımcılar jeopolitik risklere odaklandı.

İsrail ordusu, cuma günü erken saatlerde İran'ın nükleer programını vurmak için saldırı başlattıklarını duyurdu. Sabaha karşı başlayan ve gün içinde devam eden saldırılarda İran'ın başkenti Tahran, Tebriz, İsfahan'daki Natanz nükleer tesisi ile Loristan, Kirmanşah, Şiraz, Huzistan, Hemedan ve Kum kentleri hedef alındı.

Cuma günü sabah başlayan saldırıların ardından piyasalardaki risk algısı artarken, geçen günlerde ABD tarifeleri tarafındaki olumlu haber akışıyla gerileyen "korku endeksi" olarak bilinen ve S&P 500 Endeksi'ndeki dalgalanmayı gösteren VIX Endeksi yüzde 15,5 yükselişle 20,82 seviyesine çıktı.

Fed'in gelecek hafta politika faizini sabit tutması bekleniyor

Jeopolitik gelişmelerin yanı sıra gelecek hafta açıklanacak ABD Merkez Bankasının (Fed) faiz kararı da yatırımcıların odağına yerleşti. ABD'de enflasyonun mayısta yıllık bazda üst üste dördüncü ayda beklentilerin altında gerçekleşmesine karşın, piyasalarda Fed'in eylül ayındaki toplantısına kadar faiz indirimine gitmeyeceği yönündeki fiyatlamalar öne çıkıyor.

ABD'de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), mayısta aylık bazda yüzde 0,1, yıllık bazda ise yüzde 2,4 ile beklentilerin altında artarken, verinin alt kalemlerine bakıldığında barınma maliyetlerindeki artış öne çıktı.

Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in gelecek haftaki para politikası toplantısında politika faizini yüzde 4,25-4,50 arasında sabit bırakacağına kesin gözüyle bakılırken, bankanın yılın ilk faiz indirimine yüzde 86 ihtimalle eylül ayında gideceği ve yıl boyunca toplamda iki indirim yapacağı fiyatlanıyor.

Hızlı değişen tarife gündeminin etkilerinin de değerlendirileceği politika toplantısında, Federal Açık Piyasa Komitesinin (FOMC) gelecek döneme ilişkin projeksiyonlarının ve Fed Başkanı Jerome Powell'ın açıklamalarının piyasaların yönü üzerinde etkili olması bekleniyor.

New York borsası negatif seyretti, petrol sert yükseldi

New York borsasında geçen hafta ABD ve Çin arasındaki ticaret anlaşması piyasalarda risk iştahını artırırken, Orta Doğu'da artan gerilimler piyasalara satıcılı seyri geri getirdi. Haftalık bazda New York borsasında, S&P 500 yüzde 0,39, Nasdaq endeksi yüzde 0,63 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,32 değer kaybetti.

Brent petrolün varil fiyatı ise İsrail ve İran arasında devam eden hava saldırılarının etkisiyle haftayı yüzde 11,1 değer kazancıyla 73,7 dolar seviyesinden tamamlarken, söz konusu haftalık artış 3 Ekim 2022 haftasından bu yana en büyük haftalık artış olarak öne çıktı.

Bu gelişmelerin ışığında ABD tahvil piyasalarında geçen hafta alıcılı seyir hakim olurken, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 9 baz puanlık azalışla haftayı yüzde 4,42'den kapattı.

Yatırımcıların güvenli liman varlıklara talebiyle altının ons fiyatı geçen hafta yüzde 3,44 artışla 3 bin 433 dolara çıktı. Dolar endeksi ise haftalık bazda yüzde 1 düşüşle 98,2 seviyesinden haftayı tamamladı.

16 Haziran'la başlayan haftanın veri takviminde, pazartesi New York Fed sanayi endeksi, salı perakende satışlar, sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranı, çarşamba konut başlangıçları, haftalık işsizlik maaşı başvuruları, Fed'in faiz kararı ve Fed Başkanı Powell'ın basın toplantısı, cuma New York Fed öncü göstergeler endeksi takip edilecek.

ABD'de perşembe günü ise piyasalar 1865'te köleliğin son verildiği güne atfen federal tatil ilan edilen Juneteenth (19 Haziran) nedeniyle kapalı olacak.

Avrupa'da yatırımcılar BoE'nin faiz kararına odaklandı

Avrupa borsalarında geçen hafta İngiltere hariç negatif bir seyir öne çıkarken, ABD yönetimi ve Avrupa Birliği (AB) arasındaki uzayan tarife müzakereleri ve Orta Doğu'daki gerilimler bölge endekslerindeki satıcılı seyirde etkili oldu.

Gelecek hafta ise İngiltere Merkez Bankasının (BoE) faiz kararı yatırımcıların odağına yerleşti. Para piyasalarındaki fiyatlamalarda gelecek hafta BoE'nin politika faizini yüzde 4,25 seviyesinde sabit bırakacağı öngörülüyor.

Tarifelere yönelik müzakere süreçleri devam ederken, AB'nin müzakere sürecinin henüz bir sonuca ulaşmaması ve müzakerelerin 9 Temmuz son tarihini aşabileceği beklentisi şirketlerin ve yatırımcıların gelecek projeksiyonlarında belirsizliklere neden olmaya devam ediyor.

Öte yandan, AB Konseyi, NATO ve birliğin tüm alanlarda karşılıklı işbirliğini geliştirme konusunda kararlı olduğunu ve bunun Avrupa'da savunma harcamalarının artırılmasını ele alan ortaklık yoluyla yapılması gerektiğini bildirdi

Geçen hafta Almanya'da DAX endeksi yüzde 3,24, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,54 ve İtalya'da MIB 30 endeksi yüzde 2,86 değer kaybederken, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,14 değer kazandı.

Gelecek hafta salı Almanya'da Zew ekonomik güven endeksi, çarşamba Avro Bölgesi ve İngiltere'de tüketici enflasyonu, perşembe İngiltere'de BoE'nin faiz kararı, cuma Almanya'da üretici enflasyonu takip edilecek.

Japonya'da BoJ'un gelecek hafta politika faizini sabit tutması bekleniyor

Asya borsalarında geçen hafta ticaret savaşlarının durulacağına yönelik haber akışının risk iştahını artırmasıyla Çin hariç pozitif bir seyir öne çıkarken, salı günü açıklanacak Japonya Merkez Bankasının (BoJ) faiz kararı bölgenin odağında bulunuyor.

Japonya'da enflasyonist baskılardaki azalma ve küresel ekonomik belirsizliklerin büyümeyi olumsuz etkileyebileceği beklentiler, BoJ'un faiz artırım beklentilerini öteliyor. Para piyasalarındaki fiyatlamalarda gelecek hafta Japonya'nın politika faizini sabit tutacağına kesin gözüyle bakılıyor.

Analistler, bankanın para politikası metninde ve BoJ Başkanı Kazuo Ueda'nın açıklamalarında gelecek döneme ilişkin sinyaller aranacağını söyledi.

Bölgede son açıklanan verilere göre, Japonya'da ülke çapındaki fiyat eğilimlerinin öncü göstergesi olarak görülen Tokyo Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), mayısta yıllık bazda yüzde 3,4 arttı. Söz konusu enflasyon oranı piyasa beklentilerine paralel gerçekleşti.

Asya tarafında geçen hafta ABD ile Çin arasındaki ticaret anlaşması bölgedeki risk algısını azaltırken, diğer ülkelerin tarife müzakerelerine yönelik açıklamaları da yakından takip edildi. Geçen hafta açıklamalarda bulunan Japonya Başbakanı İşiba Şigeru, ABD ile gümrük vergisi müzakerelerinde istikrarlı bir ilerleme kaydedildiğini söyledi.

İşiba, ayrıca hükümetin artan fiyat sorunlarını ciddiye aldığını belirterek, devlet maliyesini bozacak her türlü plana karşı ihtiyatlı olunması gerektiğini söyledi.

Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,25, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,42 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 2,94 değer kazanırken, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,25 değer kaybetti.

Gelecek hafta pazartesi günü Çin'de perakende satışlar ve sanayi üretimi, salı günü Japonya'da BoJ'un faiz kararı, çarşamba günü Japonya'da dış ticaret dengesi, cuma günü Japonya'da tüketici enflasyonu takip edilecek.

Yurt içi piyasalar

Yurt içinde geçen hafta satış ağırlıklı seyir öne çıkarken, BIST 100 endeksi haftalık bazda yüzde 1,84 düşüşle 9.311,88 puandan kapandı. Yeni haftada ise Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) faiz kararı ve nisan ayına ilişkin cari işlemler dengesi yatırımcıların odağına yerleşti.

AA Finans'ın beklenti anketine katılan ekonomistler, haziran ayında TCMB'nin politika faizini değiştirmeyerek yüzde 46 seviyesinde sabit tutmasını bekliyor. Ekonomistlerin yıl sonu politika faizi beklentilerinin medyanı ise yüzde 35,50 oldu.

Cari işlemler hesabının ise nisan ayında 7 milyar 80 milyon dolar açık verdiğini tahmin eden ekonomistler, cari işlemler açığının 2025 yılında 18 milyar 988 milyon dolar olarak gerçekleşeceğini öngörüyor.

Gelecek hafta yurt içinde pazartesi cari denge, TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi ve bütçe dengesi, perşembe konut satış istatistikleri, haftalık para ve banka istatistikleri ve TCMB'nin faiz kararı cuma günü ise konut fiyat endeksi, uluslararası yatırım pozisyonu ve tüketici güven endeksi takip edilecek.