Kuşlarda cinsiyet değiştirme giderek artıyor: Bilim insanları hayretler içinde kaldı Sözcü Gazetesi

Sunshine Coast Üniversitesi’nden (USC) Doç. Dominique Potvin, bulguların kuşlarda cinsiyet belirleme sürecinin “düşünüldüğünden daha akışkan” olduğunu ve bu değişimin yetişkinlik dönemine kadar devam edebileceğini gösterdiğini söyledi. Biology Letters dergisinde yayımlanan çalışma, tehdit altındaki türlerin üreme başarısının anlaşılması ve kuş araştırmalarında kullanılan cinsiyet belirleme yöntemlerinin güvenilirliği açısından önemli sonuçlar içeriyor.

Araştırma ekibi, doğal yollarla ölen veya yaralanma ya da hastalık nedeniyle ötenazi uygulanan ve Queensland bölgesindeki yaban hayatı hastanelerine getirilen kuşları inceledi. Avustralya saksağanı, gülen kookaburra, tepeli güvercin, gökkuşağı lori ve pullu göğüslü lori türlerine ait kuşların üreme organları ve DNA’ları analiz edildi.

Sonuçlara göre cinsiyet değiştirmiş kuşların yüzde 92’si genetik olarak dişi olsa da erkek üreme organlarına sahipti. Hatta genetik olarak erkek olduğu halde yumurta ürettiği tespit edilen örneğe de rastlandı.

Omurgalılarda cinsiyet belirleme süreci, genetik kontrolün baskın olduğu durumdan çevresel faktörlerin (örneğin sıcaklık) etkili olduğu sistemlere kadar değişebiliyor. Balıklar, amfibiler ve bazı sürüngenlerde yaygın olan bu süreç, kuşlarda daha nadir görülüyor çünkü kuşların cinsiyeti genetik olarak, dişi ve erkek kromozomları ile belirleniyor.

Ancak embriyogenezden sonra bile, genetik cinsiyetin yönlendirdiği gelişim sürecinde bozulmalar yaşanabiliyor. Bu durumda genetik erkekler tamamen işlevsel dişi özellikleri geliştirebiliyor veya genetik dişiler erkek fenotipi kazanabiliyor. Bazı kuşlarda hem testis hem yumurtalık dokusunu barındıran “ovotestis” de oluşabiliyor.