Laboratuvarda insan üretimi başlıyor

Sentetik İnsan Genomu Projesi adı verilen araştırma, insan DNA’sının yalnızca okunmasını değil, aynı zamanda onun yapay olarak baştan sona üretilebilmesini hedefliyor. Projenin duyurusu, İnsan Genomu Projesi’nin tamamlanmasının 25’inci yıldönümünde yapıldı.

İnsan Genomu Projesi, bilim insanlarının tüm insan genlerini tanımlamasını ve bir barkod gibi okumasını sağlamıştı. Yeni çalışma ise bu süreci bir adım ileri taşıyarak, araştırmacılara DNA’nın parçalarını sentetik olarak üretme imkânı sunacak.

Cambridge’deki MRC Moleküler Biyoloji Laboratuvarı’ndan Dr. Julian Sale, projeye dair açıklamasında, bunun biyolojideki bir sonraki büyük sıçrama olduğunu belirtti.

Dr. Sale, BBC News’e yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Sınır gökyüzü. İnsanların daha az hastalıkla yaşlanmalarına yol açacak tedavilere bakıyoruz. Bu yaklaşımı, örneğin karaciğer ve kalp, hatta bağışıklık sistemi gibi hasarlı organları yeniden doldurmak için kullanabileceğimiz hastalığa dirençli hücreler üretmek için kullanmak istiyoruz.”

Projenin laboratuvar ortamıyla sınırlı kalacağı belirtilirken, sentetik yaşam yaratılmasına yönelik bir girişim olmayacağı vurgulandı. Çalışmanın deney tüpleri ve kaplar içinde sürdürüleceği ifade edildi.

Projenin hedefi tedavisi mümkün olmayan hastalıklara çözüm bulmak olarak açıklansa da, bazı bilim insanları bu teknolojinin kötü amaçlarla kullanılabileceği uyarısında bulunuyor.

Edinburgh Üniversitesi’nde yapay insan kromozomları üzerine çalışmalar yürüten Prof. Bill Earnshaw, teknolojinin yanlış ellere geçmesi hâlinde biyolojik silahlar, genetik olarak geliştirilmiş insanlar ya da insan DNA’sına sahip canlılar üretilebileceği riskine dikkat çekti.

Prof. Earnshaw, “İnsan DNA’sına sahip yaratıklar ortaya çıkabilir” diyerek bu tarz gelişmelerin önünü açabilecek potansiyel tehlikeleri dile getirdi.

Sentetik gen üretimi, genetik biliminin sınırlarını genişletirken, tasarım bebekler veya istenmeyen genetik değişiklikler gibi öngörülemeyen sonuçlara da kapı aralayabileceği yönündeki tartışmalar sürüyor.

Wellcome Trust yetkilileri ise projenin, nadir ve ölümcül hastalıkların tedavisinde önemli adımlar atılmasına katkı sağlayabileceği görüşünü savunarak, bilimsel gelişmelerin insan sağlığına fayda sağlaması gerektiğini belirtiyor.