SonTurkHaber.com
close
up
Mahfi Eğilmez: KKM faciası

Mahfi Eğilmez: KKM faciası

SonTurkHaber.com, T24 kaynağından alınan verilere dayanarak duyuru yapıyor.

Mahfi Eğilmez

2021 yılı Eylül ayında, enflasyon da politika faizi de yüzde 19 iken ve de enflasyon yükseliş sinyalleri verirken Merkez Bankası’nın faizleri düşürmeye başlamasıyla girilen irrasyonel sürecin faciaya doğru gittiği kurlarda başlayan yükselme sonucu kısa sürede anlaşıldı. Buna karşılık siyasilerce ortaya atılan faiz sebep enflasyon sonuç ve nas söylemlerinden geri adım atılmadığı için Merkez Bankası bu yanlıştan dönerek faizleri yükseltmeye gidemedi. Tam tersine düşürmeye devam etti. Ne var ki kurlardaki artış durmuyordu. Bu kez panzehir olarak kur korumalı mevduat hesabı (KKM) icat edilerek devreye sokuldu. Bu hesabı açanlar, ya TL ya da döviz mevduat hesabındaki paralarını belirli bir vade ve faiz karşılığı KKM’ye yatırıyorlardı. Vade sonu geldiğinde, Merkez Bankası tarafından ilan edilen döviz alış kuru ile hesap açılışındaki döviz alış kuru karşılaştırılıyor, vade sonundaki kur farkı, hesabın faiz  getirisinden yüksekse kur farkı, faiz getirisi kur farkından yüksekse o zaman da faiz ödeniyordu. Böylece bu modelle mevduat ister TL isterse döviz cinsinden olsun kurdaki değişmelere karşı korunmuş oluyordu. KKM hesaplarını bir süre Hazine (bütçe) ve Merkez Bankası ortaklaşa karşıladılar, sonra bütün yük Merkez Bankası’na devredildi.

Merkez Bankası bugün yayınladığı bir duyuruyla KKM hesabı açma ve yenileme işlemlerinin sonlandırıldığını duyurdu. Böylece yaklaşık üç yıl sekiz ay süren ve ekonomide irrasyonelliğin simgesi haline gelmiş olan bir uygulama, yarattığı 60 milyar dolar dolayında bir zararla tarihe karışmış oluyor.

Bu zarar toplumu pek çok yönden etkiledi. 2022 yılında 72 milyar TL kâr etmiş olan Merkez Bankası 2023 yılında 818,2 milyar TL, 2024 yılında 700,4 milyar TL zarar etti. Zararın 2025 yılında da azalarak devam ettiği tahmin ediliyor. Kuşkusuz zararın tek nedeni KKM değil ama en büyük nedeni o. Merkez Bankası’nın zarar etmesi KKM olmasa da mümkün olabilir. Özellikle dünyada belirsizliklerin arttığı ortamda bu oldukça yaygın görülen bir durumdur. Böyle bir zarar, kurlara, rezervlerin (özellikle altın rezervinin) değer değişimine bağlı olarak ortaya çıkabilir. Hatta bunun bir bölümü para politikasının bir parçası olarak da doğabilir. Ama bizdeki zarar çok büyük ölçüde KKM uygulamasından kaynaklandı.

Merkez Bankası kâr ederse ne olur zarar ederse ne olur? Merkez Bankası kâr ederse, kuruluş yasası hükümleri gereğince kârının çok büyük bir kısmını ana ortağı konumundaki Hazine’ye devreder. Böylece bütçeye giren bu para bütçe açığının finansmanında olumlu katkı sağlar. Buna karşılık Merkez Bankası zarar ederse böyle bir devir işlemi olmayacağı için bütçe açığının finansman sorunu da büyümüş olur. Son üç yılda olan budur.

Babam bana hep derdi ki “yaşamında bir şey yanlış gidiyorsa önce kendine bak, yaptığın bir hata olup olmadığını araştır eğer öyle bir şey olmadığına kanaat getirirsen o zaman başkalarına bak.” Faiz sebep enflasyon sonuç söylemiyle yola çıkılarak yükselen enflasyon ve dövize kaçış olgusuyla karşılaşıldığında ekonomi yönetimi hatanın bu uygulamada olduğunu anlamıştı. Babamın sözüne bir söz de ben eklemek istiyorum: “Hata başkasındaysa yapılacak şeyler sınırlıdır ama eğer hata sendeyse bu yanlışın çözümünde yapılacak ilk şey hataya yol açan adımları geri almaktır.” Ne yazık ki ekonomi yönetimi hataya yol açan yanlış adımları geri almak yerine daha da yanlış bir yola girerek KKM uygulamasını getirdi ve ülkeyi 60 milyar dolar zarara uğrattı.

Şimdi KKM kalktı ve bundan sonra böyle zarar olmayacak diye düşünebiliriz ama ne yazık ki kazın ayağı öyle değil. KKM'yi kaldırabilmek için bu kez carry trade yolu açıldı. Bir süredir kurun fırlayıp gitmemesi için carry trade'e göz yumuluyor. Bunun da yarattığı ciddi bir zarar söz konusu. Bu da eklenirse zarar 60 milyar doların çok üzerine çıkar. 

KKM, üç yıl sekiz ay sonra uygulamadan sonra kaldırıldı kaldırılmasına da benzer yanlışları yapma inadını zihnimizden kaldırdık mı orasını bilmiyorum.

Gelişmeleri kaçırmamak için SonTurkHaber.com'dan en güncel haberleri takip edin.
seeGörüntülenme:120
embedKaynak:https://t24.com.tr
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 23 Ağustos 2025 10:57 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

Filistin’deki drama böyle dikkat çekti! “Sessiz olun bebekler ölüyor şimdi Gazze de

01 Ekim 2025 15:45see154

Yabancı araca ‘taşıma’ yasağı Ekonomi Haberleri

02 Ekim 2025 04:08see151

Son ankette de CHP birinci parti Sözcü Gazetesi

01 Ekim 2025 04:16see144

Borsa İstanbul da yatırımcılara halka arz şoku! Bugünden itibaren kimse alamayacak Sözcü Gazetesi

01 Ekim 2025 09:28see144

KYK yurdundan kan donduran iddia! 15 gün önce açılan yurtta soğuk su ile duş alan öğrenci kalp krizinden öldü

01 Ekim 2025 16:04see139

3.5 ton doları bankaya bavulla taşımışlar Sözcü Gazetesi

01 Ekim 2025 05:45see118

Belediyeler Birliği nde Bozbey den İmamoğlu sözleri

01 Ekim 2025 15:38see117

Sumud Filosu na baskına Türkiye den peş peşe tepkiler: Hukuksuz ve barbar saldırı kabul edilemez Gündem Haberleri

01 Ekim 2025 23:53see113

Newcastle United, Union Saint Gilloise yı güle oynaya yendi

01 Ekim 2025 21:44see113

190 dan fazla faydası var: Şifa deposu ama kıymetini bilen yok Sözcü Gazetesi

01 Ekim 2025 14:05see112

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz: Türkiye Yüzyılı nın hak ettiği yeni bir anayasayı ülkemize kazandırmamız gerekir

01 Ekim 2025 21:40see111

TBMM Başkanı Kurtulmuş: Gönlümüz arzu ederdi ki CHP toplantılara katılsın

01 Ekim 2025 22:22see111

Galatasaray maçında sakatlanmıştı: Sahalara dönüş tarihi duyuruldu

01 Ekim 2025 18:50see111

Bireysel başvurular UYAP Avukat Portalı üzerinden de alınacak

01 Ekim 2025 12:19see111

MHP li Yıldız dan Demirtaş açıklaması: Bazı şeyler yapmak gerekir

01 Ekim 2025 19:33see110

Kira şampiyonları açıklandı: Zirvede bakın hangi şehir var!

02 Ekim 2025 12:16see110

FIFA Başkanı’nı duygulandırdı

01 Ekim 2025 08:22see110

Giyim üssü S.O.S veriyor Sözcü Gazetesi

02 Ekim 2025 05:32see110

Duayen gazeteci Necati Zincirkıran hayatını kaybetti Sözcü Gazetesi

01 Ekim 2025 06:34see108

Kalp krizini önlemek için 3 altın anahtar

01 Ekim 2025 07:10see108
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları