Meksika’dan Adidas’a ‘kültürel gasp’ suçlaması Sözcü Gazetesi

Adidas’ın ABD’li moda tasarımcısı Willy Chavarria ile birlikte tasarladığı “Oaxaca Slip On” sandaletler, Meksika’da “kültürel ödünçleme” tartışmalarının odağına oturdu. Üretimi Çin’de yapılan, Oaxaca bölgesine özgü geleneksel huaraches ayakkabılarından esinlenen model, yerli topluluklara danışılmadan piyasaya sürüldü.

Kalın spor taban üzerine oturtulmuş örgü deri kayışlarla tasarlanan siyah sandaletler, yerli zanaatkârların el emeğiyle ürettiği huaraches modelini andırıyor. Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum, tasarımın yerli halkın yaratıcılığını izinsiz kullandığını belirterek, Oaxaca hükümetinin Adidas ile tazminat görüşmelerine başladığını duyurdu. Sheinbaum, anlaşma sağlanmazsa yasal işlem başlatacaklarını da açıkladı.

Eleştirilerin odağındaki Chavarria, BBC ve Associated Press’e gönderdiği mesajlarda, Oaxaca kültüründen ve halkının yaratıcılığından ilham aldığını ancak doğrudan ve anlamlı bir iş birliği yapılmamış olmasından dolayı üzgün olduğunu belirtti. Tasarımın, Oaxaca’nın kültürel ruhunu onurlandırmak amacıyla yapıldığını söyleyen Chavarria, kamuoyundan özür diledi.

Meksika hükümeti, yerli toplulukların “kolektif fikri mülkiyet” haklarını korumak için benzer durumlarda uluslararası şirketlere karşı daha sert adımlar atmayı planlıyor. Adidas’tan ise konuyla ilgili resmi bir açıklama gelmedi.