Memuriyet hakkı ihlali AYM den döndü!

Anayasa Mahkemesi (AYM), aday memurların hal ve hareketleri gerekçe gösterilerek memuriyetle ilişiklerinin kesilmesine imkân tanıyan düzenlemeyi Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti. Karar, 23 Haziran 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlandı ve dokuz ay sonra yürürlüğe girecek.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 56. maddesinde yer alan “... hal ve hareketlerinde memuriyetle bağdaşmayacak durumları...” ifadesi, aday memurların disiplin amirleri tarafından memuriyetle ilişiklerinin kesilmesine gerekçe oluşturuyordu. Ancak AYM, bu ifadenin belirsiz ve keyfi uygulamalara açık olduğuna hükmetti.

İptal başvurusu, bu kurala dayanarak adaylık süreci içinde ilişiği kesilen bir kişinin açtığı dava sonucu, Ankara Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesi tarafından yapıldı. Mahkeme, söz konusu ifadenin hukuki belirlilik ve öngörülebilirlik ilkelerine aykırı olduğu gerekçesiyle AYM’ye başvurdu.

AYM NE DEDİ?

AYM, kararında şu değerlendirmelere yer verdi:

“Temel hakları sınırlayan düzenlemelerin keyfiliğe izin vermeyecek şekilde belirli, ulaşılabilir ve öngörülebilir olması gerekir. Söz konusu kuralda, hangi hal ve hareketlerin memuriyetle bağdaşmadığına ilişkin herhangi bir ölçüt veya açıklık bulunmamaktadır. Bu durum, bireylerin hangi davranışlarının sonuç doğuracağını önceden öngörememesine neden olmaktadır.”

Yüksek Mahkeme, kararın doğuracağı idari boşluğu göz önünde bulundurarak iptalin 9 ay sonra yürürlüğe girmesine karar verdi. Bu süreçte ilgili mevzuatın açık ve kesin biçimde yeniden düzenlenmesi bekleniyor.

Bu karar, kamu görevlisi adayları açısından önemli bir yasal güvence getiriyor. Aday memurların belirsiz ve sübjektif değerlendirmelerle kamu görevinden uzaklaştırılması artık mümkün olmayacak. Yeni yasal düzenlemelerin, net tanımlar ve ölçütler içermesi gerekecek.