MEVLÜT TEZEL Fiyatlar yüksekse turist sayısı neden artıyor?

Sosyal medyada Yunanistan ile Türkiye'deki yemeklerin porsiyon büyüklüğü ve fiyatların karşılaştırılmasına alışmıştık.
Son dönemde ise özellikle yabancı turistler ve gurbetçilerden Türkiye'deki fiyatların yüksek olduğuna dair eleştiriler duyuyoruz.
Sosyal medyada çıkan bazı yabancı turist yorumları şöyle:
"Fiyatlar korkunç. Bir top dondurma 3 Euro!"
"Antalya Havaalanı'ndaki McDonald's'ta bir yemek menüsü, 9 parçalı iki nugget, üç patates kızartması ve üç içecek için 62 pound ödedik. Bu tamamen skandal."

"Antalya'da beş dondurma için 6 bin TL aldılar."
"Yarım saatlik jetski turunun bedeli 115 pound."
"Türkiye Monako'dan daha pahalı."
"Oğlum bir çikolatalı gofret için 8 Euro ödedi."
"Burada her şey pahalı. Herkes bizi kazıklamaya çalışıyor."
Sosyal medyada Türkiye'nin çok pahalı, Yunanistan'ın çok ucuz olduğuna dair sosyal medyada kara propaganda yapıldığını iddia edenler de var.
Ülkemizde orta gelirliler için Ege, Akdeniz'deki turistik beldelerde tatile çıkmanın maliyeti çok yükseldi.
Peki, aynı durum yabancı turistler için de geçerli mi?
Serbest piyasanın kuralları bellidir. Eğer müşteri memnuniyeti düşerse bu turist sayısını ve geliri azaltır. Son birkaç yıldır sosyal medyada çıkan paylaşımlara bakılsa Türkiye'ye gelen turist sayısında azalma olurdu!
Ancak resmi veriler Türkiye'nin turist sayısı ve turizm gelirinin sürekli arttığını gösteriyor.
Ziyaretçi sayısı 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 9 artarak 62,2 milyon kişiye ulaştı.
Özetle herkesin kendince haklı olduğu, sonu gelmez bir tartışmayla karşı karşıyayız.

***

HUKUK MEZUNU ENFLASYONU
Hukuk fakültesinden mezun olanların avukatlık, hakimlik, savcılık ve noterlik gibi hukuk mesleklerini icra edebilmeleri için geçtiğimiz yıl ilk Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı (HMGS) yapılmıştı.
İlk kez sınava girenlerin yüzde 42'si başarılı olmuştu. Bu oranı az bulanlar olmuştu.
Bu yıl 5 bin 818 hukuk fakültesi mezununun girdiği sınavda 70 puan barajını aşanların sayısı bin 385 kişi oldu.
Yani başarı yüzdesi 23.81'e düştü.
Bu oran ülkemizdeki hukuk eğitiminin bazı üniversitelerde kalitesiz olduğunu gösteriyor.
Mevcut avukat sayısı geçtiğimiz yıl 199 bin 142 kişiydi ve buna her yıl ortalama 13-14 bin mezun ekleniyor.
2018'den bu yana avukat sayısı yüzde 70,5 arttı.
Bunun nedeni Türkiye'de tam 90 hukuk fakültesi olması.
Örneğin bu sayı Fransa'da 21.
90 hukuk fakültesi olursa, hem fakültelerin puanı düşük oluyor. Böylece hem öğrenci hem de eğitimin kalitesi düşüyor.

"Kimseyi zorla hukuk fakültesine sokmuyorlar. İstemeyen okumaz" diyebilirsiniz.
Gelin bunu bir de ebeveynlere anlatın.
Çoğu ebeveyn çocukları yetersiz olsa da ne olursa olsun onların üniversite okumalarını istiyor.
Böyle olunca da üniversite mezunu enflasyonu yaşanıyor!
Sonra da gençler iş bulamıyor diye üzülüyoruz.
90 hukuk fakültesinin yarısı kapatılsa bile mezun olacak ve mevcut hukuk mezunu sayısı ülkemiz için fazla!
Belli bölümler dışında üniversite mezunu olmanın artık bir önemi kalmadığını gençler de görüyor.
Bu yıl YKS'ye 2 milyon 560 bin 640 aday başvurdu.
Bu rakam son iki yılın başvuru sayısına bakıldığında oldukça düşük kaldı.
YKS'ye 2024 yılında 3 milyon 120 bin 883, 2023 yılında ise 3 milyon 498 bin 18 aday başvurmuştu.
Bence ülke adına hayırlı bir gelişme olmuş.
Bu trend devam derse ihtiyaç fazlası mezun veren fakülteler de yavaş yavaş kapanır.
Aslında beklemeye de gerek yok.
Hangi bölümün kaç mezun verdiği ve hangi alanlarda kaç çalışana ihtiyaç duyulduğu kolayca hesaplanır ve çoğu fakülte kapatılır.
Böylece gereksiz bölümler kapatılarak gerekli bölümler için bütçe artışına gidilir.
Örneğin tıp fakültesi sayısı ve mezun sayısı yetersiz!
Yapay zeka ve robotik teknolojideki gelişmeler dünyada da birçok üniversite mezununa ihtiyaç duyulmayacağını gösteriyor.
Yol yakınken gereksiz fakülteleri kapatıp gençlerimizi ihtiyaç duyulan alanlarda mesleki eğitime yönlendirelim.
Milli Eğitim Bakanlığı'nın da son yıllarda mesleki eğitime ağırlık verdiğini görüyoruz.

***

BORSADA 0-14 YAŞ YATIRIMCILAR
Türkiye'de borsa yatırımcılarının yaş gruplarına göre dağılımında 45-49 yaştaki yatırımcılar 295,7 milyar lirayla en çok pay senedi portföyüne sahip grup oldu.

En çok yatırımcı ise 35-39 yaş grubunda yer aldı. En ilginç detay ise; 0-14 yaş arasının 2 milyar 983 milyon lira portföy büyüklüğüne sahip olması. Bu rakam büyük gözüküyor olabilir lakin 0-14 yaş grubu nüfus, toplam nüfusun yüzde 20,9'u olduğunu hesaba katarsak kişi başına yapılan yatırım düşük.
Muhtemelen belli sayıda ebeveyn, çocuklarına borsada yatırım yapmayı akıl etmiştir.
Gelecek vaat eden hisseler, yıllar sonra çocukları için iyi bir yatırım olabilir.

***

YİNE ŞAŞIRTTI
Christian Bale, Atlanta'da 'Madden' filminin çekimleri sırasında görüntülendi.
51 yaşındaki aktör yine tanınmayacak bir halde, bambaşka bir insana bürünmüş gibiydi.
Oscarlı oyuncu, filmde ünlü Amerikan futbol takımı Oakland Raiders'ın sahibi Al Davis'i canlandırıyor.
Davis, NFL liginin tarihine geçen sıra dışı başkanlarından biriydi.
Bazıları bir rol için kilo almayı büyük özveri olarak görüyor. Oysa kilo vermek daha zor.

Örneğin Bale, 'The Machinist' filmindeki rolü için tam 29 kilo vermişti!
Kimilerine göre ise oyunculuk sadece rol yapma yeteneğidir!
Örneğin 'Marathon Man' filminde bir metot oyuncusu olan Dustin Hoffman, nefes nefese olması gereken bir sahne için uzun mesafe koşup sete kan ter içinde gelmiş.
Bazıları da Hoffman'ın uykusuz gözükmesi gereken bir sahne için bir gün önce hiç uyumadığını söylüyor.
Onun bu perişan halini gören efsane aktör Laurence Olivier de "Mr. Hoffman neden sadece rol yapmayı denemiyorsun? Öylesi çok daha kolay" demiş.
2004'de verdiği bir röportajda Hoffman, olayın tam olarak böyle gerçekleşmediğini söylese de bu söz dilden dile dolaştı.

***

Altyazı
"Ölüler için üzülme Harry, yaşayanlar için üzül. Her şeyden önce de sevgisiz yaşayanlar için." (Harry Potter)