MEVLÜT TEZEL Google’dan medyayı bitirecek hırsızlık!

Google bir süredir test ettiği yapay zeka (AI) destekli arama modunu geçtiğimiz hafta Amerika'da kullanıma sundu.
Ve ABD'deki büyük haber kuruluşlarını temsil eden News/Media Alliance birliği, 'AI Modu' için 'hırsız' dedi.
Çünkü 'AI Modu' arama sonuçlarını sitelere yönlendiren klasik sistemden farklı olarak yapay zeka destekli sonuçları doğrudan kullanıcılara sunuyor.
Donanım Haber'e göre News/Media Alliance, yeni özelliğin yayıncıları hem trafikten hem de gelirden mahrum bırakacağını açıkladı.
Birliğin CEO'su Danielle Coffey tehlikeyi net özetlemiş:
"Bağlantılar, yayıncılara trafik ve gelir sağlayan aramanın son kurtarıcı özelliğiydi.
Şimdi Google içeriği zorla alıyor ve geri dönüşü olmadan kullanıyor, bu da hırsızlığın tanımı." İşte tekel olmanın zararları! Bu öyle bir tekel ki, medyanın sonunu getirecek.
ABD yargısı bu tekeli kırmak için dava üstüne dava açıyor ama Google'ın umurunda değil!
Google, ilk kurulduğunda medya ve yayıncıların içeriğini ücretsiz kullanıp zamanla dev bir küresel tekele dönüştü.
Sonra reklam gelirini kendi dağıtıp pastadan en büyük dilimi kaptı.
Ardından yayıncıların içeriklerini sessizce yapay zekaya yüklediler.
Daha sonra Google'ın basit bir bilgiye bile ulaşmayı zorlaştıran arama çöplüğüne dönüşmesine izin verdiler.
En sonunda bu çöplüğü temizleyen, insanlara kolayca en net arama sonucunu veren yapay zeka destekli 'AI' arama modelini devreye soktular.
Daha kötüsü; haberde de belirtildiği gibi; Google, 'AI' arama özelliklerine içerik dahil edilmeden önce yayıncılardan izin istememe kararı aldı.

GEÇ KALDIK
Bunun yerine, yayıncılar içeriklerinin 'AI' özelliklerine dahil edilmesini istemiyorsa, tüm arama sonuçlarından tamamen çıkmaları gerekiyor.
Bu da yayıncıların ya tamamen görünmez olmaları ya da içeriklerinin kullanılmasına razı olmaları anlamına geliyor.
Ve Türkiye yine geç kaldı! Biz daha 'Dijital Telif Yasası'nı bile çıkaramadık!
Yasa çıkacak da, medya yöneticileri Google'a pazarlık masasına oturacak da...
'AI' Modu yüzünden yakında pazarlık masasında hiçbir şey kalmayacak!
Eğer ABD ve AB yargısı, Google'ı hizaya getiremezse, medya gelecekte 'tıklanmadan' da para kazanamayacak!
Çünkü tıklanan içeriği yapay zeka okuyuculara özet geçecek!
Gazeteciler işsiz kalacak, medya çökecek.
İşini kaybetmeyen gazeteciler ve haber ajansları da 'AI' Modu için çalışacak!
Sosyal medyada paylaşılan kavga, kaza ve komik videolar da günün manşeti olur artık!
Dijital Telif Yasası Haziran ayında çıkacak deniyordu! Hadi inşallah!

***

CAYMA HAKKI GERİ GELDİ
Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan ve Resmi Gazete'de yayımlanan yeni yönetmeliğe göre internet üzerinden yapılan alışverişlerde cayma hakkı konusundaki sınırlandırma kalkacak. Tüketiciler herhangi bir gerekçe göstermeden 14 gün içerisinde cayma haklarını kullanabilecek.
Cayma hakkını kullanan tüketicilerden iade sürecinde herhangi bir kargo ücreti talep edilemeyecek.
Bu sınırlandırma daha yürürlüğe girmeden itiraz etmiştim. Geç de olsa doğru yol bulundu.

Aslında bazı kadınların ikişer, üçer kıyafet, ayakkabı alıp deneyip, Instagram'da paylaşım yapıp ya da düğünde bir kere giyip sonra bu ürünleri iade etmeleri...
Ve fenomen olmak isteyen gençlerin cep telefonu, tablet alıp sonra tanıtım videosu çekip iade etmeleri gibi suistimallar yüzünden kısıtlama kararı alınmıştı!
Cayma hakkını kötü niyetli kullananlar yüzünden dürüst tüketici kullanılmış cep telefonu, kıyafet vs. alıyordu!
Aslında cayma hakkını defalara suiistimal edenler tespit edilip kara listeye alınabilir! O zaman sürekli yönetmelik değiştirmeye de gerek kalmaz!

***

SUUDİ ARABİSTAN NEREYE GİDİYOR?
Suudi Arabistan'da 1952 yılından bu yana hem vatandaşların hem de yabancıların alkollü içecek tüketmesini yasaklayan alkol yasağı kısmi olarak kalkıyor.
Suudi Arabistan, Expo 2030 ve 2034'teki FIFA Dünya Kupası da dahil olmak üzere önemli uluslararası etkinliklere ev sahipliği yapma hazırlıklarının bir parçası olarak 2026'da alkol satışına ve sınırlı tüketimine izin vermeye başlayacak.
Yeni düzenleme, beş yıldızlı oteller, üst düzey tatil köyleri, diplomatik bölgeler ve turizm noktaları da dâhil olmak üzere ülke çapında yaklaşık 600 yerde geçerli olacak.
Şimdi merak edilen ise; alkol yasağının büyük oranda kalkıp kalkmayacağı.
Yoksa muhafazakâr-laik tartışmasının en klişe söylemi "Şeriat isteyenler yallah Suudi Arabistan'a" tarihe mi karışacak?
Suudi Arabistan veliaht prensi ve başbakanı Muhammed bin Selman ne yapmak istiyor?

Aslında Marksizm'in özeti gibi kullanılan "Her şeyin başı ekonomidir" sözü Selman'ın son dönemdeki radikal kararlarını açıklıyor.
Dünyada küresel ısınma ile mücadele kapsamında katı fosil yakıtların kullanımı hızla azalıyor.
Bir gün petrol üretiminin ülkesine yetmeyeceğini bilen Muhammed bin Selman da bütün planlarını petrolsüz geleceğe göre yapıyor.
Ve Birleşik Arap Emirlikleri ile Bahreyn'in turizm odaklı alkol politikalarından örnek alıyor.
Amacı turist sayısını artırmak ve ekonomisini çeşitlendirmek.
Bazıları İslam'da en katı kurallara sahip Vehhabi Suudilerin, değişime karşı çıkacağını söylüyor.
Ancak Suudi halkı da dışardan görüldüğü gibi değil. 1950'lerin sonlarından itibaren ülkede gerçekleşen eğitim reformu, petrol zenginliğini eğitim sektörüne aktarılması Batılı kafasında yeni bir nesil yarattı.
Yurtdışında eğitim alan, ana dili gibi İngilizce konuşan, dünyanın farklı ülkelerinde yaşayan, sosyal medya ile daha da özgürleşen bu yeni nesil, aslında Selman'ın değişim yapmasında itici güç oldu.
Zaten başta gençler olmak üzere birçok Suudi hafta sonları Dubai ve Abu Dabi'ye kaçıyor!
Daha sırada Arapların Las Vegas'ı olması beklenen Neom kentinin çölün ortasında kurulması var!
Özetle Suudi Arabistan çok ama çok değişecek!

***

Altyazı
"Dünyanın tüm zamanda yolculuklarını yapsan bile seni sevmeyen birinin seni sevmesini sağlayamazsın" (About Time)