MEVLÜT TEZEL Suriye’nin yeniden inşası, Türkiye’ye yarayacak

10 yılı aşkın süren iç savaşın ardından Suriye yeniden toparlanma sürecine girdi.
Bloomberg'e göre bu süreçten kazançlı çıkacak ülkelerden birisi de Gayrisafi yurt içi hasılasına (GSYH) yaklaşık yüzde 0,6 katkı sağlaması beklenen Türkiye olacak.
İç savaş yüzünden birçok kenti yerle bir olmuş, altyapısı çökmüş, enerji krizi zirveye ulaşmış Suriye'nin nüfusunun dörtte biri aşırı yoksulluk içinde yaşıyor.
En kötüsü ülkenin petrol üretimi yüzde 90 oranında düştü.
Döviz rezervleri de tamamen tükenen Suriyelileri yeniden yapılanmada zor bir dönem bekliyor.
Ama baskıcı Esad rejiminden kurtulmuş olması ülkenin en büyük avantajı.
ABD Başkanı Donald Trump, onlarca yıldır yürürlükte olan ABD yaptırımlarının kaldırılması talimatını verdi.
Avrupa ülkeleri de yaptırımları kaldırıyor.

Bloomberg'e göre yaptırımların kaldırılması kesilen ticaretin önünü açacak ve yatırım akışı sağlayacak.
Katar gibi Körfez Arap ülkelerinin büyük mali kaynaklarının ve enerji rezervlerinin Suriye'de yeniden inşasında fon oluşturması bekleniyor.
Türkiye ise inşaat alanındaki uzmanlığı ve tüketim mallarını tedarik edebilecek üretim altyapısıyla öne çıkıyor.
Ancak haberde de belirtildiği gibi Trump'ın Orta Doğu'ya para akıtmaktan çok, bölgeden para koparmaya daha fazla ilgi göstermesi yatırımların ve ekonomik desteğin yavaş ilerleyeceğini gösteriyor.
Ve Esad'ın devrilmesinden bu yana Suriye'de açıklanan en büyük yatırım — 7 milyar dolarlık bir elektrik üretim projesi — Katar ve Türkiye ortaklığında yürütülen bir girişim.
Suudi Arabistan ve Körfez ülkeleri finansal kaynak oluşturdukça Türkiye başta inşaat ve enerji olmak üzere Suriye'nin yeniden inşasında başrolü oynayacak gibi gözüküyor.
ABD, Körfez ve Avrupa ülkeleri Suriye'yi bir yatırım pastası olarak görebilir. Türkiye'nin bu ülkelerden en büyük farkı ise iç savaşta Suriye halkına en büyük insani ve ekonomik yardımı yapan ülkenin Türkiye olması.
Üstelik Türkiye bu yardımları mülteci akını yüzünden ekonomisi darbe almasına rağmen yaptı.
Suriye halkının baskıcı Esad rejiminden kurtulmasında da Türkiye dolaylı yoldan büyük destek sağladı.
Suriye'nin yeniden inşasında başta inşaat, enerji, ihracat olmak üzere birçok sektörde Türk şirketlerine kazanç sağlayacak.
Bu yatırımların Türkiye'nin GSYH'sine yıllık yaklaşık yüzde 0,6'lık bir katkı sağlayacağı tahmini bence düşük.
Türkiye'den yetişmiş iş gücünün Suriye'de çalışması ülkemizde işçi açığı doğurabilir bu da insanlar için yeni iş olanakları demek.
İç savaşta Türkler ile Suriyeliler arasında oluşan derin bağ, ekonomik işbirliğinin daha üst seviyede olacağını gösteriyor bize.

YAPAY ZEKA SİYASETÇİLERİ TAKLİT EDERSE
ABD'de kimliği açıklanmayan bir kişi, yapay zeka kullanarak ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun sesini taklit etti.
Sahte hesap üzerinden, aralarında dışişleri bakanları, bir vali ve bir kongre üyesinin de bulunduğu en az beş yetkiliyle temasa geçti.
Dolandırıcılık girişimi sonrası ABD Dışişleri Bakanlığı, çalışanlarına uyarı gönderdi ve soruşturma başlattı.
Dolandırıcılık girişimi başarılı olmasa da yapay zekanın ulaştığı boyut endişe verici.
Yapay zeka dolandırıcılık eylemlerinden çok kolay kullanılabilir.
Dünyada birçok insanın kimlik bilgileri ise internete sızmış durumda.
Telefon bankacılığı ve online işlemlerde hala güvenlik önlemi olarak annenin kızlık soyadı ve doğum tarihi isteniyor!
Yapay zekadaki gelişmeler de göz önüne alınarak dijital işlemlerde daha farklı, kapsamlı güvenlik önlemleri alınmalı.
Asıl tehlike ise ABD Dışişleri Başkanı'nın bile sesinin taklit edilerek kullanılması.
Savaşlarda, iç savaşlarda ve darbe girişimlerinde başkanların seslerinin taklit edildiğini düşünsenize!
Böyle kaos ortamlarında bu sahte ses kayıtları daha efektif olabilir.
İşte bu yüzden siber güvenlik önlemlerine yapılacak yatırım önlemli.

DOLANDIRICILIK DA BİR MESLEK!
Ünlü müzik yapımcısı ve DJ Ozan Doğulu, sahte reklam üzerine tuzağına düştü.
Doğulu, sosyal medyada karşısına çıkan sahte bir "Forex yatırımı" reklamına kandı.
Dolandırıcıların yatırım teklifine inanarak 12 milyon TL para transferini gerçekleştirmiş, iyi mi?
Doğulu, sözde yatırım danışmanlarıyla iletişime geçmiş. Parasının nasıl yüksek kazançlı yatırıma dönüşeceği hakkında konuşmuş.
İlk etapta dolandırıldığını fark etmeyen Doğulu, dolandırıcıların tekrar para istemesi üzerine gerçeği anlayarak emniyete başvurmuş.
Müzikten kazandığı parayı başarılı yatırımlara dönüştürmesiyle tanınan Doğulu'nun bile bu yemi yutması insanları hayrete düşürüyor.
Ama dolandırıcıların mesleğinin de dolandırıcılık olduğu unutuluyor.
Bu insanlar her gelişmeyi yakından takip edip dolandırıcılık üzerine ciddi kariyer yapıyorlar.
İnsanları nasıl ikna edeceklerini biliyorlar.
Siber güvenlik uzmanlarının da belirttiği gibi özellikle sosyal medyada resmi olmayan kaynaklardan gelen yatırım tekliflerine karşı dikkatli olunmalı.

EN ÇOK GÖÇ ALAN, EN ÇOK GÖÇ VEREN ŞEHİR
TÜİK'in Türkiye'de 2024 yılında iller arası göç eden nüfusun dağılımına bakıldığında; İstanbul 395 bin 485 kişi ile en çok göç alan il oldu.
Türkiye ekonomisinin yüzde 32'sini oluşturan, iş imkanları ve eğitim kaynakları açısından İstanbul'un en çok göç alan il olması normal.
Peki, yine geçtiğimiz yıl 369 bin 453 kişi ile en çok göç veren ilin de İstanbul olmasını nasıl açıklayacağız?
Elbette kalabalık, trafik, kirlilik vs. gibi birçok neden var ama başta hayat pahalılığı ve kiraların yüksek olmasının İstanbul'un nüfusunda bir denge oluşturduğunu söyleyebiliriz.

Altyazı
"Kimi zaman birinin bizi düzeltmesine değil, biz kendimizi düzeltirken birinin bizi sevmesine ihtiyacımız olur." (Le Feu Follet)