Minik bedenlerde yükselen ısı: Bebeklerde ateşe dair bilmeniz gereken her şey

Ateşle birlikte gelen korku, aileleri çoğu zaman yanlış uygulamalara yönlendiriyor. Bu rehberle artık ne zaman doktora gitmeli, ne zaman evde müdahale etmeli, hepsini adım adım bileceksiniz.

BEBEKLERDE ATEŞ: NEDENLERİ, ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ VE MÜDAHALE YOLLARI

Bebeklerde ateş, ailelerin en çok endişelendiği sağlık sorunlarından biridir. Ateş, çoğunlukla vücudun enfeksiyonlara karşı gösterdiği doğal bir savunma tepkisidir. Ancak bazı durumlarda başka nedenlerden de kaynaklanabilir ve özellikle yenidoğan döneminde ciddi sağlık problemlerinin belirtisi olabilir.

ATEŞ NEDİR VE NEDEN YÜKSELİR?

Ateş, vücudun bağışıklık sistemini aktive eden biyolojik bir yanıttır. Bakteri, virüs, parazit veya mantar gibi mikroorganizmaların neden olduğu enfeksiyonlara karşı gelişir. Bunun dışında dehidratasyon (sıvı kaybı), aşırı sıcak ortam, bazı romatizmal, hormonal ya da metabolik hastalıklar da vücut ısısının artmasına yol açabilir.

Normal şartlarda vücut ısısı gün içinde 0.5-1 derece değişebilir. Günün en yüksek vücut ısısı akşam üzeri, en düşük ise sabaha karşı görülür. Ortalama vücut sıcaklığı 36.5°C’dir. Bebeklerde 37.3-37.4°C arası hafif ateş, 38°C ve üzeri ise yüksek ateş olarak kabul edilir.

YENİDOĞANLARDA ATEŞİN ÖNEMİ

Yenidoğan bebeklerin bağışıklık sistemi henüz tam gelişmediği için, enfeksiyonlara karşı daha hassastırlar. İlk bir ay içinde görülen ateş, mutlaka ciddiye alınmalı ve zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. 3 ayın altındaki bebeklerde de aynı hassasiyet gösterilmeli, herhangi bir gecikme yaşanmamalıdır.

Yenidoğanlarda Ateşe Yol Açabilecek Başlıca Nedenler:

- Bakteriyel Enfeksiyonlar: İdrar yolu enfeksiyonları, menenjit veya orta kulak iltihabı gibi ciddi durumlar.

- Viral Enfeksiyonlar: Soğuk algınlığı, grip gibi solunum yolu enfeksiyonları.

- Aşırı Isınma: Gereğinden fazla giydirme veya sıcak ortam.

- Aşı Sonrası Reaksiyonlar: Bazı aşılar sonrasında görülen kısa süreli hafif ateş.

- Yetersiz Sıvı Alımı: Susuzluk nedeniyle vücut ısısında artış.

- Metabolik ya da Doğumsal Rahatsızlıklar: Nadir ama göz ardı edilmemesi gereken nedenler.

- Erken Diş Çıkarma: Nadir de olsa ateşe sebep olabilir.

VÜCUT ISISI NASIL ÖLÇÜLÜR?

Doğru ateş ölçümü için uygun termometre ve doğru vücut bölgesi seçimi büyük önem taşır. Ateş ölçümünde kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:

Ağızdan Ölçüm:

- Cıvalı termometre 3 dakika, dijital olan sinyal sesi gelene kadar tutulur.

- Küçük çocuklarda ağızdan ölçüm önerilmez.

Koltuk Altından Ölçüm:

- Cıvalı termometre ile 5 dakika, dijital ile sinyal sesi duyulana kadar ölçüm yapılır.

- Kolay ve güvenlidir.

Kulaktan Ölçüm:

- Kulak zarı (timpanik zar) vücut ısısını doğru yansıtır.

- Kulak kiri veya travması olanlarda tercih edilmez.

BEBEKLERDE ATEŞ NE ZAMAN TEHLİKELİDİR?

- 38°C üzeri: Ciddi bir enfeksiyon belirtisi olabilir, erken müdahale gerekir.

- 39°C ve üzeri: Acil tıbbi müdahale gerektirir.

- Uzun süreli ve kontrol edilemeyen ateş: Havale, organ hasarı gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

- Vücut sıcaklığındaki her anormal artış, özellikle yenidoğanlarda, mutlaka bir sağlık profesyoneli tarafından değerlendirilmelidir.

BEBEKLERDE ATEŞ NASIL DÜŞÜRÜLÜR?

Yanlış uygulamalardan kaçınılması önemlidir. İşte doğru ateş düşürme yöntemleri:

- Aşırı gydirmeyin: Ateşli çocukların elleri ve ayakları soğuk olabilir. Bu, vücudun tepkisidir. Üzerini çıkarmak gerekir.

- Soğuk su sullanmayın: Çok soğuk su ya da sirkeli suyla kompres yapılması önerilmez.

- Ilık su ile kompres/Banyo: Vücut ısısına yakın suyla ılık banyo ya da kompres yapılması faydalıdır.

- Ateş düşürücü ilaçlar: Hekime danışılarak kullanılmalıdır.

- Bol sıvı tüketimi: Dehidrasyonu önlemek için gereklidir.

- Ortam ısısını düşürün: Serin bir ortamda bulunması, vücut ısısının normale dönmesini kolaylaştırır.

NE ZAMAN DOKTORA BAŞVURULMALI?

Aşağıdaki durumlarda mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır:

- 38°C’nin üzerinde ateş ve 10 dakika sonra düşmüyorsa,

- Ateşe rağmen 2 saat içinde sıcaklıkta bir düşüş yoksa,

- 3 günden uzun süredir ateş düşürücü kullanılıyorsa,

- Bebekte aşırı huzursuzluk, uykuya eğilim, sürekli ağlama, kusma varsa,

- Tuvalet yaparken ağlama veya emme refleksinin zayıf olması gibi belirtiler varsa,

- Ateş titreye titreye yükseliyorsa,

- Ateş düşürücüye rağmen sıcaklık tekrar tekrar yükseliyorsa.

Kaynak: acibadem/medicalpark/memorial/kidshealth

Görsel Kaynak: istockphoto