Çoğu kişi fark etmiyor: Apandisit hakkında bilmeniz gereken her şey

Ne işe yaradığı bilinmiyor, ama iltihaplandığında hayati tehlike yaratıyor. Apandisit çoğu zaman fark edilmeden ilerliyor ve geç kalındığında patlayarak ciddi komplikasyonlara yol açıyor. Peki, belirtileri nasıl fark edilir?

Aniden oluşan krampların nedeni nedir?

Mide ağrısı bu yöntemlerle hafifleyebilir

APANDİSİT NEDİR?

Apandisit, kalın bağırsağın başlangıç kısmında yer alan ve yaklaşık 5-10 cm uzunluğunda olan, kör bağırsak uzantısıdır. Tıp dilinde "apendiks" olarak adlandırılan bu yapı, genellikle iltihaplandığında fark edilir. Yarım santimetre genişliğindeki apandisitin içinde "lümen" adı verilen bir kanal bulunur. Bu kanalın tıkanması apandisit iltihaplanmasına neden olur. Tıkanma sonucu apandisitte şişme ve dolaşım bozukluğu gelişebilir; bu da patlamaya yol açabilir. Apendiks, karnın sağ alt kısmında yer alır ve işlevi tam olarak bilinmemektedir.

UYARI: Herhangi bir belirti durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanız önerilmektedir.

APANDİSİT TÜRLERİ

Akut Apandisit: En sık rastlanan apandisit türüdür. Belirtiler genellikle aniden başlar ve saatler içinde hızla şiddetlenir.

Kronik Apandisit: Nadir görülen bir türdür. Belirtileri hafiftir ancak zaman zaman tekrar eden ağrılarla kendini gösterebilir. Tanısı daha zor konur çünkü semptomlar belirsiz olabilir.

APANDİSİT NEDEN OLUR?

Apandisit genellikle apendiksin içindeki lümenin tıkanmasıyla ortaya çıkar. Bu tıkanıklığa yol açan başlıca nedenler şunlardır:

- Sertleşmiş dışkı parçalarının birikmesi

- Bağırsak parazitleri (örneğin bağırsak kurtları)

- Bağırsak taşı oluşumu

- Bağırsak çevresinde bulunan lenf bezlerinin büyümesi

Bu durumlar, apendiks içinde basınca, şişmeye ve zamanla patlamaya yol açabilir. Ayrıca özellikle çocuklarda bağırsak hareketlerinin bozulması da apandisite neden olabilir.

APANDİSİT BELİRTİLERİ NELERDİR?

Apandisit şu belirtilerle kendini gösterebilir:

- Göbek çevresinde başlayan ve sağ alt karna yayılan keskin karın ağrısı

- Sırtın alt kısmında, kalçada veya rektumda ağrı (nadiren)

- Ateş

- Kusma

- İshal veya kabızlık

- İştahsızlık

APANDİSİT NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Uzman bir doktor hastanın şikayetlerini dinleyerek ve fizik muayene yaparak apandisit teşhisinde bulunabilir. Ancak belirtiler başka hastalıklarla da karışabileceği için görüntüleme yöntemleri de kullanılır:

Ultrason

Bilgisayarlı tomografi (CT taraması)

Kan testleri

Bazı durumlarda doktor, kesin teşhis konulamasa bile apandisit şüphesiyle ameliyat kararı alabilir. Çünkü tedavi edilmeyen apandisit ciddi sağlık riskleri taşır.

APANDİSİT TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

Apandisit tedavisinde en yaygın yöntem, apendiksin cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Ameliyat öncesi antibiyotiklerle enfeksiyon kontrol altına alınabilir. Cerrahi yöntemler:

- Laparoskopik Ameliyat: Karında birkaç küçük kesiden yapılan, iyileşme süresi daha kısa olan modern bir yöntemdir.

- Açık Ameliyat: Apendiksin patladığı ya da erişimin zor olduğu durumlarda tercih edilir.

Ameliyat sonrası iyileşme genellikle birkaç hafta içinde tamamlanır. Açık ameliyat geçiren hastalarda bu süre 6 haftaya kadar uzayabilir.

APANDİSİT TEDAVİ EDİLMEZSE NE OLUR?

Tedavi edilmeyen apandisit patlayabilir ve karın içi enfeksiyona (peritonit) neden olabilir. Bu durum 48-72 saat içinde gelişebilir ve hayati tehlike yaratır. Ayrıca, apse oluşumu ve enfeksiyon yayılması da ciddi komplikasyonlar arasında yer alır. Bu nedenle apandisit acil tıbbi müdahale gerektirir.

APANDİSİT AMELİYATI SONRASI NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

Ameliyat sonrası süreçte şunlara dikkat edilmelidir:

- Komplikasyon yoksa hasta genellikle 1 gün sonra taburcu edilir.

- Açık ameliyat geçirenler birkaç gün daha istirahat etmelidir.

- Diren takılmamışsa 1-2 gün içinde duş alınabilir.

- Doktorun önerdiği antibiyotik ve ağrı kesiciler düzenli kullanılmalıdır.

- Beslenmede sindirimi kolay ve gaz yapmayan yiyecekler tercih edilmelidir.

- Ağır kaldırmaktan ve fiziksel zorlanmalardan bir süre kaçınılmalıdır.

Görsel Kaynak: istockphoto