Müstakil konut inşaatı azalıyor... Talep geriledi üretim düştü

Alıcı cephesinde yaşanan değişimle müstakil konut yapımında da rekor görülmüştü. Ancak hem pandeminin zayıflayan etkisi hem de ekonomik nedenler tabloyu tekrar eski haline çevirdi, yapı ruhsatları içinde müstakil evlerin payı gerilemeye başladı.

19 ÇEYREĞİN EN DÜŞÜK RUHSATI

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2025 yılı 1. çeyrek yapı izin istatistikleri müstakil konut yapımındaki düşüşü gösterdi. Buna göre;

Belediyelerce yılın ilk çeyreğinde inşası için ruhsat verilen bir daireli bina (müstakil yapılar) sayısı 7 bin 473’e, toplam yüzölçümü ise yaklaşık 1.5 milyon metrekareye geriledi. Böylece son 19 çeyreğin en düşük rakamları görüldü. Daire sayısı bakımından bir önceki çeyreğe göre yüzde 50, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30 gerileme gerçekleşti.

Müstakil konut ruhsatının en çok alındığı dönem ise 2023 son çeyrek olmuş, 3 ayda 18 bin 646 daire için ruhsat verilirken, yüzölçümü büyüklüğü yaklaşık 4.4 milyon metrekareyi bulmuştu.

Binaların kullanma amacına göre en yüksek yüzölçüm payını her zaman ‘iki ve daha fazla daireli ikamet amaçlı binalar’ yani apartmanlar alıyor. Onu sanayi yapıları ve ofisler izliyor. Pandemiden sonra ise ikinci sıraya müstakil konutlar yerleşmişti. Ancak azalan taleple müstakil evlerin payı da düşüş gösterdi. Geçtiğimiz yıllarda yüzde 9’u aşan payı, bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 5.8 olarak hesaplandı. 

Müstakil konut değil, tüm konut cinsinden tabloya bakarsak; satışta olan canlılığın üretim cephesinde yaşanmadığı görüldü. Yılın ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre, belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen bina sayısı yüzde 21.3, daire sayısı yüzde 18.7 ve yüzölçümü yüzde 24. 7 azaldı. 3 aylık dönemde yapı ruhsatı verilen binaların toplam yüzölçümü 27 milyon metrekare olurken, bunun 14.8 milyon metrekaresi konutlardan oluştu. Aynı dönemde 22 bin 502 bina, 143 bin 626 daire için ruhsat düzenlendi.

ÜRETİM İHTİYACIN GERİSİNDE KALDI

Yine ilk çeyrekte yapı kullanma izin belgesi, yani iskân verilen bina sayısı yüzde 28, daire sayısı yüzde 25.8 ve yüzölçümü yüzde 31 azaldı. Belediyeler ilk çeyrekte 130 bin 143 daire için iskan belgesi düzenlendi. Ülke genelinde yıllık 750-800 bin konut ihtiyacı olduğunu belirten sektör temsilciler, son yıllarda üretimin ihtiyacın gerisinde kaldığını, arzda tehlike çanları çaldığını dile getiriyor.

�