NASA 6 bin ötegezegenin varlığını onayladı, şimdi de Dünya ya benzeyeni arıyor

Onaylanan bu sayıya rağmen henüz “6 bininci gezegen” diye belirli tek bir objeden bahsedilmiyor, çünkü katalog sürekli güncelleniyor ve hâlâ resmi olarak doğrulanmayı bekleyen 8 bine yakın aday bulunuyor.

Bu ötegezegenler arasında; Güneş’e çok yakın kalarak sıcak Jüpiterlere dönüşen dev gaz devleri, süper-Dünya sınıfı gezegenler, mini Neptünler ve hatta iki yıldız etrafında dönenler gibi sıra dışı yapılar yer alıyor. Bazıları atmosfere, okyanusa ya da aşındırıcı sıcaklıklara sahip olabilir.

Gezegenlerin varlığı çoğunlukla transit yöntemiyle tespit ediliyor. Gezegenin yıldızın önünden geçerken ışığı belli periyotlarla kısması ölçülüyor. Bir diğer yaygın yöntem ise yıldızın hareketindeki salınımı yakalayarak gezegenin kütle çekiminin etkisini izlemek. Bu ölçümler her zaman kesin olabilir; bu yüzden astronomlar farklı teleskoplarla takip ve doğrulama yapıyor.

Bu süreç, 1990’ların başındaki ilk keşiflerden bu yana büyük bir ivme kazandı. 1992’de ilk ötegezegen keşfi, 1995’te Güneş’e benzer bir yıldız etrafındaki gezegen duyurusu ve sonrasında Kepler ve TESS gibi görevlerle sayılar katlanarak arttı. 2015’te 1.000, 2022’de 5.000 gezegen sınırı aşılmıştı.

Bundan sonra yapılacaklar arasında, Nancy Grace Roman Teleskobu ve Habitable Worlds Observatory (Yaşanabilir Dünyalar Gözlemevi) gibi projeler öne çıkıyor. Bu teleskoplar, yıldız ışığını maskeleyip gezegenleri görüntüleme yeteneğiyle daha çok Dünya benzeri ortam arayışına odaklanacak.

Şimdiki odak, kayaç gezegenler (rocky planets) ve Güneş’e benzer yıldızlar etrafında dönen gezegenler üzerinde. Bu bölgelerde yaşam belirtileri veya biyolojik süreçlere dair izler aramak, insanlığın evrende yalnız olup olmadığı sorusunun yanıtına yaklaşıyor.