SonTurkHaber.com
close
up
Menu

İstanbul da sular ne zaman gelecek? İSKİ İstanbul su kesintileri 3 Eylül Çarşamba İstanbul da sular saat kaçta gelecek?

Google, Chrome u satmayacak

Saraçhane mitingi davasında 13 gence tahliye kararı; 7 si Cumhurbaşkanı na hakaret ten hemen tahliye edilmeyecek

Macron dan ABD ye tepki: Kabul edilemez Avrupa Haberleri

Son dakika Bahçeli den CHP ye sert çıkış! İBB soruşturması için çağrı yaptı: Süratle tayin edilmesini diliyoruz

Kayyum kararı sonrası AKP den ilk açıklama

Süper Lig den 8 kulüp disipline sevk edildi Sözcü Gazetesi

Yunan medyası Ankara nın dış politikasını inceledi: ‘Yalnızlaştırılmış bir Türkiye anlatısı çoktan çöktü’ Gündem Haberleri

ALTIN FİYATLARI CANLI 4 EYLÜL: Rekor tazeledi! Bugün 22 ayar bilezik, ons, Cumhuriyet, yarım, çeyrek altın ve gram altın fiyatları ne kadar?

Son depremler listesi 2 Eylül 2025 Salı: Kandilli Rasathanesi ve AFAD verileri az önce deprem mi oldu, en son deprem nerede ve ne zaman oldu, kaç büyüklüğünde?

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Kaya, Kırklareli Sağlıklı Hayat Merkezi ni ziyaret etti: Kırklareli Haberleri

Fenerbahçe, İş Bankası Nays ve Dominos hacklendi mi? No System Is Safe bildirimi nedir? İşte son durum Son Dakika Haberleri

İmamoğlu: Ben CHP’liyim diyen hiçbir siyasetçi bu onursuzluğa alet olmaz Agos

Muğla da Menteşe Belediye Başkanı nın akrabasının evine yanıcı madde attığı iddia edilen 2 zanlı tutuklandı Muğla Haberleri

ÖTV zammı satışları etkilemedi! Tarihi rekor

Futbolda Transfer Şovu! Kulüpler Transfer Maliyetlerini Nasıl Karşılayacak?

3 Eylül hava durumu: Meteoroloji den 15 il için sağanak uyarısı

BM açıkladı… Suriye’de Esad sonrası 850 bin kişi geri döndü

TFF 1 nci Lig ekibine icra şoku! Banka hesaplarına bloke konuldu Fanatik Gazetesi Futbol Haberleri Spor

Kızılcık Şerbeti’nin yeni sezon afişi yayınlandı

Netanyahu’nun Osmanlı çarpıtması Gündem Haberleri

Netanyahu’nun Osmanlı çarpıtması Gündem Haberleri

Yenisafak sayfasından alınan verilere dayanarak, SonTurkHaber.com duyuru yapıyor.

Netanyahu, Osmanlı Yahudilerinin antisemitizm yüzünden kaçıp Arjantin’e sığındığını ileri sürdü. Bu mesnetsiz iddianın aksine Osmanlı Yahudileri, 16. ve 17. yüzyıllarda dünya üzerinde eşi benzeri olmayan bir özgürlük ortamı içinde yaşadı. Yahudilerin her problemde Osmanlı’ya sığınması 19. yüzyıl boyunca da devam etti.

Tarihin siyasi amaçlar uğruna çarpıtılması, modern tarih yazımının ortaya çıktığı 19. yüzyıl ortalarından beri ulus-devletlerin oluşum sürecine eşlik eden açık bir gerçek. Ancak tarihçilik, özellikle son 50 yılda bu sorunla cesurca yüzleşti. Avrupa merkezli bakış açısının ve Oryantalizmin etkisiyle ortaya çıkan hatalı kalıpları yıkarak, gerçekleri gün yüzüne çıkardı. Bazı tarihçilerin Siyonist tarih anlatısı ile yüzleşmesi gibi, Türkiye’de de bu süreç, Kemalizm’in şekillendirdiği resmi tarih anlatısını sorgulamak ve yeniden değerlendirmekle kendini gösterdi.

Tüm bu olumlu gelişmelere rağmen, tarih biliminin çoktan geride bıraktığı bazı yanlış kabullerin hala dillendirildiğine tanık oluyoruz. Bunun son örneğini geçtiğimiz günlerde terör devleti İsrail’in soykırım suçlusu Başbakanı Netanyahu verdi. Arjantin’de yaptığı bir konuşmada, Osmanlı Yahudilerinin antisemitizm yüzünden kaçıp Arjantin’e sığındığını ileri sürdü ve Osmanlı’nın artık geri gelmeyeceğini vurguladı. Netanyahu’nun bu sözlerinin ardında, belki de Osmanlı’nın bedenen olmasa bile ruhen yeniden canlanıyor olmasının yarattığı rahatsızlık yatıyor. Peki, Netanyahu’nun Osmanlı Yahudileriyle ilgili iddiaları gerçeği ne kadar yansıtıyor? Gelin bunu birlikte inceleyelim.

Anadolu’da Yahudilere Hristiyan zulmü

Yahudilerin Anadolu topraklarına gelişi Osmanlı’nın kuruluşundan hatta 1492’de İspanya’dan kaçan Sefarad Yahudilerinin göçünden çok daha eskiye dayanıyor. M.S. 70 yılında Kudüs’ün ikinci kez yıkılmasıyla Pagan Roma yönetimi altında yaşamak zorunda kalan Yahudiler, çareyi başka bölgelere göç etmekte bulmuştu. Bu genel göç dalgasının bir kolu da bugünkü Türkiye topraklarına ulaştı. Böylece Yahudi varlığı Anadolu’da binlerce yıl öncesinden kök salmaya başladı.

Ancak 4. yüzyılda Roma İmparatorluğu’nun Hristiyanlığı kabul etmesiyle Yahudiler için de zor günler başlamış oldu. Özellikle 340 yılında İmparator Konstantin’in İstanbul’u başkent ilan etmesiyle birlikte bu zulüm dalgası, doğu bölgelerinde daha da yoğunlaştı. Bizans toplumunu şekillendiren Yunan Ortodoks Kilisesi, Yahudilere karşı sert ve acımasız bir tutum benimsedi. Bu yaygın nefret yüzünden pek çok Bizanslı Yahudi zorla Hristiyanlaştırıldı, bunu kabul etmeyenler ise ya katledildi ya da canlarını kurtarmak için Rusya’nın güneyine göç etmek zorunda kaldı.

Osmanlı döneminde Yahudiler Ağlama Duvarı'nda.

Yahudilere kucak açan hep müslümanlar olmuştu

Hristiyanlığa özgü Yahudi karşıtı düşünceler, ataları Filistin’den Batı Avrupa’ya göç etmiş Yahudiler için de hayatı giderek zorlaştırdı. Bu baskılar sonucunda birçok Yahudi, 7. yüzyıldan itibaren çareyi, o dönemde İslam yönetimindeki İspanya’ya göç etmekte buldu. İslam’ın doğduğu günden beri ehl-i kitaba gösterdiği hoşgörü geleneği, İspanya’daki Müslüman yönetimler tarafından da devam ettirildi. Ancak bu hoşgörü ortamı da 1100’lerden itibaren Hristiyanların İspanya’yı yeniden ele geçirmesiyle bozuldu. Yahudiler yeniden baskı altına alındı, birçoğu zorla Hristiyanlaştırıldı. Bunu kabul etmeyenler ise Litvanya ve Polonya gibi Doğu Avrupa ülkelerine kaçmak zorunda kaldılar. Orta Doğu’ya doğru giden Yahudiler ise Mısır ve Suriye’de hüküm süren Memlükler tarafından hoşgörüyle karşılandı.

Yahudilerin Osmanlı’ya sığınması

Osmanlıların Anadolu’da güçlenmeye başlaması, Yahudiler için yeni bir umut kapısı oldu. Avrupa’daki Hristiyan baskılarından kaçan Yahudiler, Osmanlı’nın yarattığı hoşgörü ve özgürlük ortamına sığındılar. Önce Bursa’nın daha sonra İstanbul’un fethedilmesi sırasında, Bizans yönetiminin zulmünden kurtulup hayatta kalabilen Yahudiler, Osmanlı ordularına önemli destekler verdi. Osmanlı padişahları bu desteği karşılıksız bırakmadılar. Sürekli olarak Haçlı ordularını Osmanlı’ya karşı kışkırtan Rum ve Ermenilerle kıyaslandığında, Yahudilere daha fazla güvendiler.

Avrupa’daki kısıtlayıcı ortamın tam aksine, Osmanlı yönetimi Yahudilerin kendi dinlerini hiçbir baskı altında kalmadan özgürce yaşamalarını sağladı. Yahudiler ibadetlerini rahatça yerine getirdiler ve Hristiyanların saldırılarına karşı güvence altında oldular. Ayrıca Osmanlı sultanları, Avrupa’da baskı altında kalan Yahudilerin Osmanlı topraklarına göç etmelerini de teşvik etti. Böylece Osmanlı, Yahudiler için hem bir sığınak hem de huzur dolu bir yurt haline geldi.

Saraybosna'da bir Sefarad Yahudi ailesi (19. yy sonları).

Osmanlı yönetimi altında Yahudi cemaati

Osmanlı İmparatorluğu, dünyanın dört bir yanından gelen Yahudi cemaatlerini aynı çatı altında bir araya getirdi. Roma egemenliği altında yaşayan Romaniotlar, Orta Doğu’daki Müslüman yönetimler altında varlığını sürdüren Musta’rablar, Avrupa’dan kaçan Eskenaziler ve İspanya’dan göç eden Sefaradlar…

Bu grupların her biri kendi gelenek ve kültürünü beraberinde getirmişti. Bu farklı topluluklar, Osmanlı şehirlerinde kendi sinagoglarında örgütlenmiş, inançlarını ve ibadetlerini kendi tarzlarında yaşamışlardı. Ancak bu çeşitlilik, aynı zamanda bir zorluk da doğuruyordu. Her grup, kendi dini yorumunu en doğru kabul ediyor ve kendisini diğerlerinden üstün görüyordu. Bu durum, hepsini tek bir idare altında birleştirmeyi de hayli güçleştiriyordu.

Osmanlı Yahudileri, 16. ve 17. yüzyıllarda dünya üzerinde eşi benzeri olmayan bir özgürlük ve refah ortamı içinde yaşadılar. Öyle ki, yalnızca kendi topluluklarında değil, Osmanlı yönetiminin en üst kademelerinde bile etkin roller üstlendiler. Tıp, maliye, diplomasi ve siyaset gibi kritik alanlarda padişahların ve devlet adamlarının danışmanları oldular. Bu seçkin isimler arasında İshak Paşa, Yakup Efendi, Joseph Hamon, Moshe Hamon ve Solomon Ben Nathan Ashkenazi gibi önemli figürler öne çıktı.

Osmanlı yönetimi altında Yahudiler, diğer gayrimüslim topluluklara kıyasla bazı ayrıcalıklara sahipti. Normalde gayrimüslimlere uygulanan giyim tarzı, bina yüksekliği gibi çeşitli kısıtlamalar, Yahudiler için belirli vergiler (haraç) karşılığında esnetilebiliyordu. Hatta şehir içinde at sırtında gezmek veya büyük kayıklarla seyahat etmek gibi Hristiyanlara yasak olan bazı imkânlar Yahudilere serbestti. Bu durum, Osmanlı’nın Yahudilere duyduğu görece güvenin ve sağladığı özel statünün en somut göstergelerindendi.

Tanzimat sonrası gelişmeler

19. yüzyıla gelindiğinde Osmanlı Yahudileri yeniden bir canlanma dönemine girdi. Bu canlanmanın arkasında hem Osmanlı içindeki siyasi değişimler hem de Avrupa’daki gelişmeler vardı. Tanzimat reformlarıyla birlikte Osmanlı yönetimi imparatorluğu merkezileştirerek güçlendirme yoluna gitti. Bu reformlar sayesinde Yahudi cemaatine yönelik Hristiyan baskıları da engellendi, böylece Yahudiler daha güvenli ve özgür bir ortamda yaşamaya devam edebildi. Aynı dönemde, Fransız Devrimi’nin ardından Avrupa’da esmeye başlayan özgürlük rüzgârı da Yahudiler için yeni kapılar araladı. Avrupa’daki dindaşlarının kazandığı haklar, Osmanlı’daki Yahudilere de olumlu yansıdı.

Osmanlı’nın modernleşme sürecinde Yahudi toplumu da kendine yeni bir yer edinmek için yoğun çaba harcadı. Bu süreçte Avrupa’daki Yahudi bankerler ve tüccarlar, Osmanlı Yahudilerine mali ve lojistik destek sağladı. Özellikle 1848 devrimlerine katıldıktan sonra Avrupa’dan kaçmak zorunda kalan Yahudilerin Osmanlı topraklarına göçü farklı bir imkân sağladı. Bu göçmenler, yanlarında yalnızca sermaye değil, teknik bilgi ve uzmanlık da getirdiler. Bu gelişme Osmanlı’daki yerli Yahudiler için de yeni iş imkanları doğurdu ve özellikle Hristiyanların uyguladığı ayrımcılığı büyük ölçüde dengeledi.

Sultan Abdülhamid Han Yahudi sığınmacılara kapılarını açmıştı

Netanyahu’nun mesnetsiz iddialarının tam aksine Yahudilerin her problemde Osmanlı’ya sığınması 19.yüzyıl boyunca da devam etmişti. Örneğin 1881’den sonra Güney Rusya’da Yahudilere yönelik propagandalar ve saldırılar artınca, çok sayıda Yahudi köylüsü canını kurtarmak için Osmanlı topraklarına göç etti.

O dönemde Avrupa devletleri Yahudi göçünü istemezken, Sultan II. Abdülhamid onlara kapılarını açtı ve Anadolu’nun taşra bölgelerine yerleşmeleri için teşvikte bulundu. Ancak bu göçmenlerin büyük bölümü, 1895’te Theodor Herzl’in öncülüğünde ortaya çıkan Siyonist harekete destek verdi. Herzl, Sultan’a Osmanlı borçlarını ödemek karşılığında Filistin’de bir Yahudi devleti kurmayı teklif etti. Avrupa’daki zengin Yahudi bankerlerin bu işe finansal destek vereceğini de belirtti. Ancak Sultan Abdülhamid, bu teklife sert bir dille karşı çıktı. Filistin’in sadece bir toprak parçası olmadığını, orada yaşayan Hristiyan, Müslüman ve Yahudi herkesin vatanı olduğunu vurguladı. “Filistin’i kimseye satmam,” diyerek Herzl’in önerisini reddetti.

Osmanlı’nın hoşgörü mirası ve Siyonizm zulmü

Tarih, gerçekleri gizlemeye çalışanlara karşı bazen en gür sesiyle konuşur. Netanyahu’nun dirilen Osmanlı ruhundan korkarak sarfettiği, tarihi çarpıtan sözlerine karşı Osmanlı’nın Yahudilere sunduğu asırlık hoşgörü ve güven ortamının hafızası hala capcanlı duruyor. Osmanlı toprakları, Avrupa’nın dışladığı, kovduğu, zulmettiği Yahudilere hem bir barınak olmuş hem de hür bir biçimde var oldukları yeni bir hayatın kapısını açmıştı.

Siyonizm ise Avrupa’daki kadim Yahudi düşmanlığının 20. yüzyıldaki gayrimeşru çocuğu olarak dünyaya geldi. Avrupalılar karşıtlıkları körükleyip yapay sınırlarla huzursuzluğa mahkûm ettikleri Orta Doğu’ya bir de İsrail adında terör devleti hediye etti. İsrail ise Avrupa’da uğradığı zulmün daha ağırını yaklaşık 80 yıldır masum Filistinlilere tatbik ediyor. Siyonistler dedelerinin huzurla yaşayarak kimliklerini muhafaza edebildiği Osmanlı’ya şükran duyacakları yerde çarpıtılmış tarih anlayışıyla cürümlerini örtme derdinde. Fakat tarihi hakikat kimin zalim kimin müşfik olduğunu bir bakışta gösterecek kadar aleni.

En son güncellemeleri ve haberleri takip etmek için SonTurkHaber.com'ı izlemeye devam edin, biz durumu takip ediyor ve en güncel bilgileri sunuyoruz.
seeGörüntülenme:101
embedKaynak:https://www.yenisafak.com
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 15 Haziran 2025 04:03 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

İstanbul da sular ne zaman gelecek? İSKİ İstanbul su kesintileri 3 Eylül Çarşamba İstanbul da sular saat kaçta gelecek?

03 Eylül 2025 02:10see177

Google, Chrome u satmayacak

03 Eylül 2025 00:37see168

Saraçhane mitingi davasında 13 gence tahliye kararı; 7 si Cumhurbaşkanı na hakaret ten hemen tahliye edilmeyecek

03 Eylül 2025 16:38see168

Macron dan ABD ye tepki: Kabul edilemez Avrupa Haberleri

02 Eylül 2025 23:54see158

Son dakika Bahçeli den CHP ye sert çıkış! İBB soruşturması için çağrı yaptı: Süratle tayin edilmesini diliyoruz

02 Eylül 2025 17:39see152

Kayyum kararı sonrası AKP den ilk açıklama

02 Eylül 2025 19:57see150

Süper Lig den 8 kulüp disipline sevk edildi Sözcü Gazetesi

02 Eylül 2025 21:07see142

Yunan medyası Ankara nın dış politikasını inceledi: ‘Yalnızlaştırılmış bir Türkiye anlatısı çoktan çöktü’ Gündem Haberleri

03 Eylül 2025 16:08see141

ALTIN FİYATLARI CANLI 4 EYLÜL: Rekor tazeledi! Bugün 22 ayar bilezik, ons, Cumhuriyet, yarım, çeyrek altın ve gram altın fiyatları ne kadar?

04 Eylül 2025 01:37see124

Son depremler listesi 2 Eylül 2025 Salı: Kandilli Rasathanesi ve AFAD verileri az önce deprem mi oldu, en son deprem nerede ve ne zaman oldu, kaç büyüklüğünde?

02 Eylül 2025 20:12see122

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Kaya, Kırklareli Sağlıklı Hayat Merkezi ni ziyaret etti: Kırklareli Haberleri

03 Eylül 2025 16:04see122

Fenerbahçe, İş Bankası Nays ve Dominos hacklendi mi? No System Is Safe bildirimi nedir? İşte son durum Son Dakika Haberleri

03 Eylül 2025 21:28see120

İmamoğlu: Ben CHP’liyim diyen hiçbir siyasetçi bu onursuzluğa alet olmaz Agos

03 Eylül 2025 14:09see118

Muğla da Menteşe Belediye Başkanı nın akrabasının evine yanıcı madde attığı iddia edilen 2 zanlı tutuklandı Muğla Haberleri

02 Eylül 2025 21:08see118

ÖTV zammı satışları etkilemedi! Tarihi rekor

03 Eylül 2025 06:36see117

Futbolda Transfer Şovu! Kulüpler Transfer Maliyetlerini Nasıl Karşılayacak?

02 Eylül 2025 18:32see117

3 Eylül hava durumu: Meteoroloji den 15 il için sağanak uyarısı

03 Eylül 2025 06:12see113

BM açıkladı… Suriye’de Esad sonrası 850 bin kişi geri döndü

03 Eylül 2025 07:11see113

TFF 1 nci Lig ekibine icra şoku! Banka hesaplarına bloke konuldu Fanatik Gazetesi Futbol Haberleri Spor

02 Eylül 2025 18:54see112

Kızılcık Şerbeti’nin yeni sezon afişi yayınlandı

03 Eylül 2025 19:47see112
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları