New York Times tan çarpıcı İsrail analizi Sözcü Gazetesi

İsrail ordusu yeniden Gazze’ye ilerliyor ve çoğu yardımı engelleyerek yaygın açlığa neden oluyor. Bu hafta yeni ancak geniş çapta eleştirilen bir yardım sistemi faaliyete geçti.

Tartışmalı yeni bir yardım merkezi Salı günü Gazze’de çalışmaya başladı ve operasyonun ilk günleri kaos ve karışıklıkla geçti. Merkezi işleten grup İsrailliler tarafından oluşturuldu ve plan İsrail tarafından desteklendi, ancak Birleşmiş Milletler ve birçok diğer insani yardım kuruluşu merkezi bağımsız olmaması nedeniyle boykot ediyor.

Bu eleştiriler İsrail’in artan yalnızlığının başka bir göstergesi. İngiltere, Fransa ve Kanada 20 Mayıs’ta nadir görülen bir şekilde İsrail’i kamuoyunda kınayarak, Gazze’deki genişleyen askeri operasyonunu durdurmasını talep etti. Bu İsrail ile geleneksel Batılı müttefikleri arasındaki artan çatlakları ortaya koydu ve İsrail’den öfkeli bir tepki aldı. Eleştirilerin çoğu İsrail’in Mart ayında başlayarak iki aydan fazla süredir Gazze’ye yardımı engelleme kararına odaklandı; bu karar zaten kötü olan bölgedeki koşulları daha da kötüleştirdi.

Birleşmiş Milletler’in üst düzey insani yardım yetkilisi Jonathan Whittall, Salı günü yaşanan kaotik olaylarda yaklaşık 50 kişinin yaralandığını söyledi. İsrail’in Gazze’de Filistinlilere insani yardım dağıtımını kontrol altına alma girişimini “onların insan onuruna yönelik bir saldırı” olarak nitelendirdi. Perşembe günü, yeni yardım operasyonunu yürüten grup, merkezi Gazze’nin merkezinde yeni açtıkları dağıtım noktasında kalabalığı dağıtmak için uyarı ateşi ve duman bombası kullanıldığını açıkladı.

Yeni yardımları dağıtan grup olan Gazze İnsani Yardım Vakfı, Perşembe günü şimdiye kadar yaklaşık 17.200 gıda kolisinin bölgeye dağıtıldığını açıkladı. Her bir koli “5,5 kişiye 3,5 gün yetecek” miktarda olup toplamda 1,8 milyondan fazla öğün sağlandı. Yardım akışının günlük olarak artması bekleniyor.

Ancak Birleşmiş Milletler, yaklaşık iki milyon nüfusu olan ve açlık riskiyle karşı karşıya olan bu bölge için verilen yardımın sadece çok az bir miktar olduğunu belirtti.

Durumu daha da karışık hale getiren ise, Gazze İnsani Yardım Vakfı’nın genel müdürünün, program başlamadan birkaç saat önce Pazar günü istifa etmesi oldu. Bu kişi, The Times dahil birçok haber kaynağında grubun İsrail ile bağlantılarına dair sorular ortaya çıkmasının ardından işi bağımsız yapmanın imkânsız olduğunu söyledi.

Yeni sistemden ayrı olarak, bazı BM yardım kamyonları hâlâ Gazze’nin güneyindeki tek sınır kapısından geçerek içeri giriyor. Ancak BM yetkilileri, güvenli güzergâh eksikliği nedeniyle yardımın depolara ve fırınlara ulaştırılmasının zorlaştığını ve ihtiyaç sahiplerine ulaşan gıda miktarının çok az olduğunu bildiriyor.

Birleşmiş Milletler Perşembe günü, İsrail yetkililerinin geçen hafta ablukayı kaldırmasından bu yana yaklaşık 800 kamyon yardım malzemesini serbest bıraktığını açıkladı. Ancak bunların sadece yaklaşık 200’ü riskler nedeniyle doğrudan halka ulaşabildi.

BM Gazze insani yardım ekibinden Olga Cherevko, “Hiç yoktan iyidir” dedi ancak bunu “okyanustaki bir damladan az” olarak nitelendirdi.

İsrail’in Mart ayındaki abluka uygulaması, o tarihten itibaren Gazze’ye gıda ve yakıt girişini durdurmuş, bu da bölgede yaygın açlık ve yoksulluğa yol açmıştı. Yardım kuruluşları, gıda stokları tükendiği için faaliyetlerini askıya aldı. Doktorlar çocuklarda malnütrisyon (yetersiz beslenme) vakalarına dikkat çekti ve Birleşmiş Milletler bölgedeki insanların açlık riski altında olduğunu uyardı.

İsrail yetkilileri ablukanın Hamas’ı teslim olmaya ve Gazze’de tutulan rehine kalanları serbest bırakmaya zorlamak amacıyla uygulandığını söyledi; rehinelerin çoğunun öldüğü varsayılıyor. Yeni yardım dağıtım sisteminin ise Hamas’ın insani yardımları büyük ölçüde kendi amaçları için yönlendirmesini engellemek için gerekli olduğu savunuldu. Ancak bu iddialar bağımsız olarak doğrulanamadı ve BM tarafından abartılı bulundu.

Yeni sistem, Filistinliler ve uluslararası toplum tarafından, şu an için güney ve merkez Gazze’deki sınırlı noktalarda yardım dağıtımının, kuzeyde yaşayanların zorla yerlerinden edilmesine yol açacağı endişeleri doğurdu.

Gıda dağıtımı için önceden kullanılan yüzlerce nokta yerine az sayıda askeri alan kullanılması ise, birçok kişinin yardım almak için kilometrelerce yürüyüp İsrail askeri kordunlarını geçmesini gerektiriyor.

Kaynak: The New York Times