Operasyonlar neden silah tüccarlarına yöneldi?

İBB soruşturmasının baş ‘itirafçısı’ Aziz İhsan Aktaş’a suikast düzenleneceği iddiası ile başlayan soruşturma, ilginç bir yöne evriliyor. Dün aynı operasyon kapsamında eski Makine Kimya Endüstrisi (MKE) Yönetim Kurulu Başkanı Avukat İsmet Sayhan da gözaltına alındı. Suçlama ağır: ‘Askeri casusluk.’
Peki suikast iddiası ile bu gelişmenin ne ilgisi var?

‘İBB borsası’, Aktaş meselesi derken “AKP-MHP hesaplaşıyor” tartışması aniden gündeme oturdu. Ama olaylar o denli hızlı gelişiyor ki, her adımda kafalar biraz daha karışıyor. Dolayısıyla siyasi yorumları şimdilik bir tarafa bırakalım. Önce operasyonların odağını anlamaya çalışalım.

Bir olay örgüsü giderek karmaşıklaşıyorsa eğer, onu kavranabilir kılmanın pratik yolu, sunulan dizgeyi bozup olguları ortak özellikleri çerçevesinde yeniden dizmektir.
Burada da öyle yapalım. Henüz tamamını göremediğimiz yapbozun önümüze düşen parçalarını yeni baştan dizelim.
Bakalım nasıl bir manzara çıkacak…

Suikast iddiası kapsamında MHP’ye yakın olduğu bilinen Selahattin Yılmaz’la birlikte, çete yöneticisi suçlamasıyla bazı avukatlar da tutulandı. Bunlardan Cem Duman’ın ifadesindeki ayrıntılar önemli. Kısaca özetleyelim:
Operasyonun merkezinde Külliye’nin karşısındaki Mr. Jade Kafe duruyor. Duman ve Yılmaz, 2022’de kafenin işletmesini almış. 13 ay ortak işletmişler. Sonra tutuklanan diğer Avukat Semra Ilık, kafenin mülkiyetinin Murat Özdemir ile İsmail Terlemez’e geçtiğini söyleyerek, Duman’dan hisselerini bırakmasını istemiş. Bazı çetelerin tehdit ettiğini, hisseleri Yılmaz’ın oğluna devredip ayrıldığını savunuyor Duman.

İfadede mülk sahibi olarak geçen Özdemir de gözaltına alınıp bırakıldı. Verdiği ifadeyi Gazeteci Seyhan Avşar yayınladı. Orada da ilginç bilgiler var:

“Selahattin Yılmaz’ı, eşi Nuray hanım sebebiyle tanırım. Savunma sanayiinde faaliyet gösteriyordu. Ben de savunma sanayiindeyim. Yurt dışındaki firmalarla bağlantılarım olduğu için, bu firmalar ile Askeri Fabrikalar Genel Müdürlüğü’nü irtibatlandırıyorum. Alım satımdan komisyon alıyorum. Ankara'da ikamet ettiğim ve ailemin de ilişkileri olduğu için yurt dışındaki savunma sanayi firmaları ile bağlantıları bu şekilde kurdum.”

Duman’ın ifadesinde geçen Avukat Semra Ilık da SMR Savunma adlı şirketin sahibi. İnternet sitesinde yüzer askeri hastaneler, otonom denizaltılar, İHA’lar vb. ürettiği yazılı. Ancak sadece maket fotoğraflarını koymuş. Rütbeli bir subay eşliğinde savunma sanayi fuarını gezdiğini gösteren videolar yayınlamış.

İsmi geçen diğer kişi İsmail Terlemez. Duman’ın iddialarını Terlemez’in basın danışmanına sordum. Yanıt net oldu: “Böyle bir mülk veya yatırımı bulunmuyor.” Adının niye geçirildiğine dair hiçbir fikri yok.

Terlemez 2024’ün en fazla ihracat yapan 5’inci şirketi Arca Savunma’nın ortağı. Diğer ortak AKP’nin Şişli örgütünde yöneticilik yapmış Savaş Balçık.

Arca Savunma’nın ihracatı 600 milyon dolar. Listenin ilk sırasında 1 milyar 831 milyon dolar ile Baykar, ikinci 750 milyon dolar ile TUSAŞ, üçüncü 644 milyon dolar ile ASFAT, dördüncü 610 milyon dolar ile MKE var. Ancak SAHA EXPO 2024 Fuarı'nda 2 milyar dolarlık yeni bir anlaşma daha imzaladı, Arca Savunma. Yani ileride listenin zirvesine çıkması sürpriz olmaz.

Birkaç yıldır izlediğim bir şirket Arca. Detaylı bilgiler için daha önce yazdığım şu iki yazıyı bırakayım:

155 mm’lik mermiyle büyüyen yeni ‘savaş tüccarı’ kim?

Ukrayna için top mermisi: Dev fabrika arsasını kim aldı?

Terlemez, fabrikasını Çorum’da 2023’te açtı. Bir yılda ihracat rekortmeni oldu. Başarısını 155 mm’lik top mermisine borçlu. SİHA’larla beraber yeni savaşların gözdesi bir mühimmat bu. Özellikle Ukrayna-Rusya savaşı, ‘155 mm savaşı’ olarak da adlandırılıyor.

155 mm üretimi için Avrupa Birliği geçen yıl milyarlarca Euro’luk bütçe ayırdı. Türkiye vetolar sebebiyle pay alamayınca devreye ABD girdi. Teksas’ta kurulan yeni fabrikanın tedariğinin bir kısmı, Türkiye’ye kaydırıldı. 2024 yerel seçimlerinin heyecanının yaşadığı gün, ABD-Türkiye arasında yapılan anlaşmadan ciddi bir payı Arca’nın aldığı duyuruldu.
Arca’nın bulunduğu Çorum Sungurlu’daki OSB, bir savunma sanayi üssü. Art arda fabrikalar açılıyor. Arca’nın komşusu da Ahlatçı Holding’in yeni kurduğu barut ve TNT üretecek Gold Force fabrikası.
Ve düne gelelim…

Soruşturmaya dün sürpriz bir isim eklendi. Eski MKE Yönetim Kurulu Başkanı İsmet Sayhan, ‘askeri casusluk’ ve ‘çete’ iddiasıyla gözaltına alındı. Sayhan, emekliliğinin ardından 19 Mart 2025 günü bir başka savunma sanayi şirketi olan ASSAN’a hukuki danışman olmuştu.

İktidara yakınlığı ile bilinen bazı internet siteleri ve sosyal medya hesapları bir süredir Sayhan’ı, MKE’nin ‘askeri sırlarını’ ASSAN’a vermekle itham ediyordu. Selahattin Yılmaz ile birlikte görüldüğü fotoğraflar paylaşılıyordu. ASSAN iddiaları reddetti.

Konuya dair resmi bilgiler şöyle:

ASSAN, 30 Aralık 2022’de, MKE ile yüklü miktarda TNT tedariği anlaşması imzaladı. Ukrayna-Rusya savaşı nedeniyle Polonya hükümetinin aldığı kısıtlama kararları sonucu sevkiyat yapılamadı. ASSAN durumu 17 Şubat 2023’te resmi yazıyla MKE’ye bildirildi. Mücbir sebep sayılmasını istedi. Ancak Milli Savunma Bakanlığı 15 Mayıs 2025 günü aldığı kararla ASSAN’ı kamu ihalelerinden 2 yıl men etti. ASSAN kararı idari yargıya taşıdı.

İktidar yanlısı medyada yayınlanan gayrı resmi bilgilere göre ise Sayhan, ASSAN’a “155 mm top mermisi ihtiyacına yönelik TSK Tedarik Planı’nda yer alan ve normalde sadece Kara Kuvvetleri ve MKE’nin iç yazışmalarında bulunabilecek gizli bilgileri” vermiş.

Özetle elimizdeki açık bilgileri yeniden dizdiğimizde, bir AKP-MHP hesaplaşması yaşanıyorsa eğer, bunun zemininin İBB soruşturması olmadığı görülüyor. Olay devletin ‘kutsal alanı’ sayılan mecraya doğru ilerliyor.
Birileri tasfiye mi ediliyor, bir yerlere mesaj mı veriliyor, yoksa ‘kutsal alan’ yeni bir nizama mı kavuşturuluyor, anlamak şimdilik zor. Biraz daha izleyip göreceğiz.

Son olarak konudan bağımsız, 155 mm’nin nasıl bir felaketin sembolüne dönüştüğüne dair bir bilgiyi de not düşmek isterim.

ABD geçen yıl Mayıs’ta, İsrail’e 8 milyar dolarlık askeri yardım yapacağını duyurdu. Paketin içinde 155 mm ağırlıktaydı. Pek çok insan hakları kuruluşunun, sivil toplum örgütünün, hukukçunun, akademisyenin bulunduğu uluslararası bir imza kampanyası açıldı. Şöyle deniliyordu:

“155 mm'lik mermiler her yöne 2.000 keskin metal parça fırlatır. 300 metre çapındaki alanı etkiler. İsrail ordusu 2008’de Dökme Kurşun Operasyonu’nda 8.000, 2014'te Koruyucu Kenar Operasyonu’nda 34.000, 155 mm ateşledi. Bu mühimmat okulları, hastaneleri, barınakları, mülteci kamplarını vurarak çok sayıda sivili öldürdü… İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki operasyonlarını desteklemek için 155 mm transferinin engellenmesini istiyoruz. İsrail’in, ABD kökenli 155 mm mühimmat stoklarına erişimine izin verilmemeli.”

Ne yazık ki, 155 mm mühimmat İsrail’e yağdırıldı. Gazze’yi yerle bir etmek için binlercesi kullanıldı, on binlerce insan öldürüldü!