Otoda yeni ÖTV teklifi ile ilgili merak edilenler

 Özellikle sosyal medyada hızla yayılan gerçek dışı haberler birçok kişide “ÖTV artıyor, araç fiyatlarına zam gelecek” endişeleri yarattı. Türkiye’de araçlara uygulanan ÖTV sistemi o kadar karmaşık ki, böyle bir tekliften sonra kafaların karışması normal. Öncelikle şunu belirteyim; teklif bu haliyle yasalaşırsa “kamyonet sınıfında yer alan 4X4 arazi araçları hariç” araç fiyatlarını arttırabilecek bir vergi artışı yaşanmayacak. Yani bugün nasılsa teklif yasalaştıktan sonra da aynı vergilerle araç almaya devam edeceğiz. Peki, bu teklif ne anlama geliyor?

Teklifte yer alan 14. madde kapsamında, zaten Cumhurbaşkanı’nın sahip olduğu otomotivde uygulanan ÖTV’de farklı oranlar belirleme, bu oranları indirme veya artırma yetkisi genişletildi. Bu yetkiye fosil yakıtlı araçları ilgilendiren motor silindir hacmi ile elektrikli araçları ilgilendiren menzil ve batarya kapasitesi ifadeleri de eklendi. Böylece Cumhurbaşkanı örneğin; elektrikli araçların batarya kapasitelerine göre ÖTV oranı belirleyebilecek. Henüz belirlenmiş bir şey yok ancak bu maddeler olası bir hazırlığın altyapısı olarak da yorumlanıyor.

Türkiye’de otomobil satın alacak kişilerden tercih ettiği otomobilin motor hacmi veya vergi öncesi fiyatına (matrahı) göre çeşitli oranlarda ÖTV alınıyor. Bu oranlar 1600 cc’ye kadar olanlar için yüzde 45, 50, 60, 70, 80 şeklinde 1600 cc üzeri için ise yüzde 150 ve 220 şeklinde gidiyor. Ancak döviz kuru, enflasyon gibi birçok değişkenden ötürü araçların vergisiz fiyatları artarken, otomobillerin hangi ÖTV dilimine gireceğini işaret eden ‘matrah limitleri’ 2022 yılından beri güncellenmedi. Bu nedenle 45, 50, 60 ve 70’lik oranlar geçerliliğini yitirdi. Sadece yüzde 80, 150 ve 220 kaldı.

Bu noktada ya matrah limitleri güncellenecek ve 45, 50, 60 ve 70’lik oranlar yeniden geçerli olacaktı (bu bazı modellerin fiyatlarının düşmesi anlamına geliyor) ya da mevcut fiyatlar hiç etkilenmeyecek şekilde oranlar ve matrah limitleri yeniden ayarlanacaktı. İkinci yol seçildi. Matrah eşikleri piyasa koşullarında oluşan fiyatlar etkilenmeyecek şekilde yeniden belirlendi. 45, 50, 60 ve 70’in yerine yüzde 80 yazıldı.

PICK-UP’LARA ZAM KAPIDA

Teklif bu haliyle geçerse vergi oranı farklılaşacak tek araçlar ise ‘kamyonet’ sınıfında yer alan 4X4 arazi araçları olacak. Yani bazı ithal Pick-Up’lar ve kamyonet sınıfındaki araçların fiyatları artabilecek. Teklife göre, azami yüklü kütlesi 3.500 kilogramı geçmeyen arazi taşıtları için uygulanan yüzde 4 ÖTV birden yüzde 50’ye çıkartılacak. Örneğin, Volkswagen Amarok Style’ın azami yüklü ağırlığı yaklaşık 3.280 kilogram olarak listeleniyor. Bu aracın ÖTV oranı yüzde 4, fiyatı ise 3 milyon 120 bin TL. Teklif yasalaşırsa bu aracın fiyatı 4.5 milyon TL seviyesine sıçrayacak gibi gözüküyor. Anladığım kadarıyla sebep, bu araçları düşük ÖTV ile satın alarak şehir içinde günlük kullananların önüne geçmek ve buradan doğan vergi kaybına engel olmak.