ÖTV’si değil altyapısı değişti... Yeni vergi düzenlemesi ne anlama geliyor

Haziran ayında AK Parti tarafından hazırlanan kanun teklifi dün Meclis’te kabul edilerek yasalaştı. Teklifin kısa süre içerisinde Cumhurbaşkanı tarafından onaylanarak Resmi Gazete’de yayınlanması ve yürürlüğe de aynı şekilde girmesi bekleniyor. Teklifin ilk kez ortaya çıktığı 16 Haziran 2025’ten bugüne kadar sosyal medyada birçok yanlış haber yapıldı. Bu haberler beklentileri arttırdı, talebi öne çekti ve haziran ayında otomotiv pazarı rekor kırdı. Dün teklifin yasalaşmasıyla birlikte yeniden spekülatif haberler ve yorumlar sosyal medyada paylaşıldı.

Oysa yeni ÖTV düzenlemesi “4X4 Pick-Up sınıfı hariç” otomobil fiyatlarında herhangi bir değişikliğe neden olmayacak. Ancak, gelecekte yapılabilecek ÖTV matrahı ve oranı değişikliklerinin artık Meclis’ten geçen bir kanuna gerek duyulmadan doğrudan Cumhurbaşkanı tarafından belirlenmesini sağlayacak. Yani Cumhurbaşkanının ÖTV limitlerini belirleme yetkisi arttı.

YETKİ ARTIK CUMHURBAŞKANINDA

* Yeni yasa ile birlikte Cumhurbaşkanının sahip olduğu yetkiler genişletildi. Otomotivde uygulanan ÖTV matrah limitlerini (vergisiz fiyat) belirlemenin yanı sıra farklı ÖTV oranlarını belirleme, bu oranları indirme veya artırma yetkisi de Cumhurbaşkanına verildi. Bu kapsamda, Cumhurbaşkanı artık ÖTV matrah limitlerinin alt ve üst sınırlarını 3 katına kadar artırmaya, 0’a kadar indirmeye, bu sınırlar içinde kalmak şartıyla “motor silindir hacmi”, “menzil” ve “batarya kapasitesi” için farklı oranlar belirlemeye yetkili olacak.

ZATEN EN DÜŞÜK ÖTV ORANI YÜZDE 80’Dİ

* Türkiye’de otomobilllerden motor silindir hacmi ile vergi öncesi fiyatına (matrahı) göre çeşitli oranlarda ÖTV’ler alınıyor. Kanundan önce bu oranlar 1600 cc’ye kadar olanlar için yüzde 45, 50, 60, 70, 80 şeklinde 1600 cc üzeri için yüzde 150 ve 220 şeklindeydi. Döviz kuru artışı ve enflasyon nedeniyle araçların vergisiz fiyatları artarken, otomobillerin hangi ÖTV dilimine gireceğini belirleyen matrah limitleri 2022 yılından beri güncellenmedi. Bu nedenle 45, 50, 60 ve 70’lik oranlar geçerliliğini yitirmişti. Zaten yasadan önce de sadece yüzde 80, 150 ve 220 kalmıştı. Yasa kapsamında, matrah güncellemesine ilişkin yetkinin sonuna gelinmesi nedeniyle yerli ve yabancı ayrımı veya yüksek ve düşük bedel ayrımı yapılmadan fiilen tüm araçlar yüzde 80, 150 ve 220 oranında vergilendirilecek.

* Bu düzenleme aslında tüm otomobillerde ÖTV’nin yüzde 80’e çıktığı anlamına gelmiyor. Aksine gerekli görüldüğünde Cumhurbaşkanı tarafından yeniden indirilebileceği veya çıkarılabileceğine işaret ediyor. Ancak otomobilde ithalatın yüzde 75’lere yaklaştığı bu dönemde, Türkiye’de üretilen modellerin en büyük avantajı olan yüzde 45, 50, 60 ve 70’lik dilimlerin bir süre daha güncellenmeyeceğiyle ilgili önemli mesajlar da içeriyor.

PICK-UP’LARI VURDU

* Yeni kanunda vergileri ve dolayısıyla fiyatları etkileyecek sade iki madde yer alıyor. Bunlardan ilki hibrit otomobillerle ilgili ancak bu düzenlemeyi karşılayan pek model olmadığı için etkisi küçük. Kanun ile hibrit otomobillerde en düşük ÖTV yüzde 80, yüzde 130 olanlar ise yüzde 150’ye yükseldi. En önemli değişiklik ise 4X4 Pick-Up’larda yaşandı. 4x4 Pick-Up’larda ÖTV oranı yüzde 4’ten yüzde 50’ye çıkarıldı. Bu değişiklik Pick-Up fiyatlarının en az yüzde 50 oranında artması anlamına geliyor. Hatırlanacak olursa, teklifin duyulmasıyla Pick-Up satışları patlama yapmış ve haziran ayında satışlar yüzde 400 oranında artarak 4 bin adede yaklaşmıştı.

‘SPEKÜLASYONLARA İTİBAR EDİLMEMELİ’

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Eroldu, geçtiğimiz hafta düzenlenen basın toplantısından gazetecilerin yeni ÖTV düzenlemesiyle ilgili sorularına şu yanıtı vermişti: “Komisyondan geçen ÖTV tasarısı aslında yetki veriyor. Şu anda Pick-Up’lar dışında herhangi bir değişiklik söz konusu değil. Diğer konuşulanların her biri spekülasyon. Bunun şöyle bir pozitif tarafı var; herhangi bir değişikliğin çok hızlı yapılması lazım. Öbür türlü piyasa, üretim, her şey etkileniyor. O açıdan da hazırlık anlamında iyi bir şey. Yani en azından şu anda bir yetki var. Daha önce o limitlere geldiği için, düzeltme yapmak için kanun yapılması gerekiyordu, şimdi onu yaptılar. Böylece ihtiyaç gördükleri durumda çok hızlı şekilde müdahale edebilecekler. Komisyondan geçen tasarının aslında tek yorumu o. Yoksa diğerleri öyle olacak, böyle olacak hepsi spekülasyon. Onlara da çok itibar etmemek lazım.”