ÖZLEM DOĞANER Enflasyonda kritik bir durak daha geçiliyor

Bugün açıklanacak temmuz ayı enflasyonu, yılın ikinci yarısı için sadece fiyatlar genel seviyesi değil, aynı zamanda para politikasının yönü açısından da belirleyici olacak.
Merkez Bankası temmuz enflasyonunun nispeten yüksek beklendiğini son faiz kararı açıklamasında vurgulamıştı. Piyasa beklentileri aylık enflasyonun yüzde 2.1–2.4 bandında gerçekleşmesi yönünde. Yaz aylarında gıdada mevsimsel rahatlama olsa da bazı ürünlerde iklimsel etkileri görüyoruz. Turizm sezonuna bağlı hizmet enflasyonu, ÖTV düzenlemeleri, enerji artışları ve kur etkisi de manşet veride yukarı yönlü riskler barındırıyor.
2024 yılı temmuz ayında yüzde 3.23 enflasyon görmüştük. Enflasyon beklentiler çerçevesinde gelirse baz etkisi devam edecek. Yıllık bazda temmuzda enflasyonun %33- 34 seviyesine gerilemesi mümkün olacak. Bu tablo, dezenflasyon sürecinin istikrarlı şekilde devam ettiğine işaret edecek. Böylece yıl sonu için %29–30 bandındaki hedefler daha görünür hale gelecek.
Bu da Merkez Bankası'nın son çeyrekte faiz indirimleri için daha fazla alan kazanmasını sağlayabilir. Bu ay faiz toplantısı yok. 14 Ağustos'ta MB yılın 3. Enflasyon Raporu'nu açıklayacak.
Yani temmuz enflasyonu, fiyat istikrarı yolculuğunda önemli bir kilometre taşı niteliği taşıyor. Bugün beklentilerin altında gelecek bir enflasyon rakamı MB'den daha güçlü faiz indirimleri isteğini artıracaktır.

***

FIRSATÇIYA FIRSAT VERİLMEYECEK
Enflasyonla mücadele süreci bize fiyat davranışlarındaki bozulmayı, ahlaki sorunların gün yüzüne çıkmasını, fırsatçılıkla mücadeleyi de gösterdi. Öyle tablolar gördük ki bunun maliyetle hiç ilgisi olmadığını anladık. Denetimler, cezalar arttı. Ancak hala MB faiz açıklamasında bile en büyük risklerden biri olarak fiyatlama davranışları gösteriliyor.
Hafta sonu Samsun'da Turkuvaz Medya olarak düzenlediğimiz Türkiye İhracat Seferberliği Zirvesi'nde Ticaret Bakanı Sayın Ömer Bolat ile buluştuk. Son durumu konuşma fırsatı bulduk. Ticaret Bakanlığı bu dönemde fiyat davranışlarındaki bozulmayı dizginlemek için önemli adımlar attı.
Bolat, "Geçen yıl 5.8 milyar TL Rekabet Kurulu ceza kesti. Bizim uyguladığımız cezalar ise bu yılın ilk 6 ayında 288 bin firma denetlendi, 50 bin firmaya 1.5 milyar TL idari para cezası uygulandı. Marketlerden, otomotiv ve emlak piyasalarına kadar denetimler devam edecek" dedi.
Peki, yakın zamanda yeni düzenlemeler neler olacak?
· Hal yasası görüşe açıldı. Görüşler toplanıyor. Meclis açılınca gündeme gelecek.
· Kafe ve restoranlarda fiyat listelerini görünür şekilde bulundurma mevzuatı çıkarılmıştı. Fiyat denetimleri başlayacak. Masalarda karekod uygulaması bulundurulması da zorunlu olacak.
. Ayrıca yeni bir internet sitesi kurulacak. Uygulamayla vatandaş hangi lokantaya gidecekse menüsüne bakacak, kıyaslayacak ve bütçesine göre yere gidebilecek.
· Dara uygulaması getirilecek. Yani 1 kilo olarak satılan ürünün ambalajı kiloya dahil olmayacak.