Pankreasta sorun olduğu nasıl anlaşılır? Sözcü Gazetesi

Pankreas, önemli fonksiyonları nedeniyle çeşitli hastalıklara karşı hassastır. Pankreas kanseri, pankreatit (pankreas iltihabı), pankreas kistleri, diyabet gibi hastalıklar, pankreasın normal işlevlerini bozarak ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Özellikle pankreas kanseri, erken evrede yakalanması güç bir hastalık olarak bilinir. 

‘’Yine de pankreas hastalıklarına yakalanma riskinizi azaltmak için yapabileceğiniz şeyler var. Bu önemli organın sağlığını korumak için faydalı alışkanlıklar edinmek kadar zararlı etkenlerden de uzak durmak büyük önem taşıyor’’ diyen Gastroenteroloji Uzmanı     Doç. Dr. Resul Kahraman, konuyla     ilgili önemli bilgiler paylaştı…

10 HAYATİ TAVSİYE

Pankreas, karın boşluğunda, midenin arkasında ve onikiparmak bağırsağının kıvrımında yer alan, yaklaşık 15-20 santimetre uzunluğunda, yaprak şeklinde bir organdır. Sindirim ve kan şekerinin düzenlenmesinde önemli bir rol oynar. Dolaysıyla genel sağlığımız ve yaşam kalitemiz için vazgeçilmez bir organdır. İşte onu koruma yolları…

1- Kontrolleri aksatmayın

Yılda en az bir kez; açlık-tokluk kan şekeri, HbA1c, kolesterol, trigliserit, insülin düzeyi ve pankreas enzimleri kontrol edilmelidir. Özellikle ailesinde pankreas kanseri öyküsü olanların, bu kontrolleri aksatmaması gerekir.

2- Akdeniz diyetini tercih edin

Pankreasın yükünü hafifletmek için en etkili beslenme modellerindendir. Lif açısından zengin, antioksidan ve sağlıklı yağlarla dolu bu beslenme tarzı; kan şekerini dengeler, iltihap riskini azaltır ve pankreasın aşırı çalışmasını önler. 

3- Erken uyarı işaretlerini önemseyin

Pankreas hastalıkları genellikle sinsi ilerler. Sindirim bozukluğu, şişkinlik, yağlı ishal, sırta vuran karın ağrısı, iştahsızlık, ani kilo kaybı, bulantı, kusma, ciltte ve gözlerde sararma, kan şekeri dengesizlikleri ve yeni gelişen diyabet önemli uyarı işaretleridir. Bu belirtiler göz ardı edilmemeli, vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.

4- İdeal kiloda kalın

Obezite, pankreasın işleyişini bozarak insülin direncine yol açar. Bu durum hem pankreası yorar hem de diyabet ve pankreas iltihabı riskini artırır. İdeal kiloda kalmak, pankreas sağlığını korumanın en etkili yollarındandır.

5- Günde 1-2 fincan kahve için

Her gün 1–2 fincan kahve antioksidan içeriği sayesinde pankreas sağlığını destekleyebilir ve diyabet riskini azaltabilir.  Aşırı kahve tüketimi mide asidini artırabilir ve hassas kişilerde sindirim sorunlarına yol açabilir.

6- Egzersiz hep hayatınızda olsun

Egzersiz, insülin duyarlılığını artırarak pankreasın yükünü azaltır, kan şekerini dengeler ve iltihabı azaltır. Haftada en az 150 dakika tempolu yürüyüş veya yüzme 
gibi aktiviteler pankreas sağlığı için önerilir.

7- Hijyene dikkat edin

Bazı viral enfeksiyonlar, bağırsak mukozası yoluyla pankreas iltihabına yol açabilir.  Bu nedenle, el yıkama, gıda hijyenine dikkat etme ve temiz su kullanımı gibi basit hijyen alışkanlıkları, pankreas sağlığını korumada önemli bir role sahiptir.

8- Hepatit testlerini yaptırın

Hepatit virüsleri karaciğeri etkileyerek pankreası dolaylı etkileyebilir. Risk grubundaysanız testlerinizi ihmal etmeyin. Korunmasız ilişkiden kaçınmak, steril enjektör kullanmak ve aşı takvimine uymak da koruyucudur.

9- Aşı takvimine uyun

Hepatit B aşısı, karaciğer sağlığını koruyarak pankreasa dolaylı koruma sağlar. İleri yaşlarda grip ve zatürre aşıları, enfeksiyonların yol açabileceği pankreas komplikasyonlarını önlemek açısından önemlidir. Aşı takvimine uymak faydalı olacaktır.

10- Gereksiz ilaç kullanmayın

Mide koruyucular, antibiyotikler, ağrı kesiciler ve iltihap önleyiciler gereksiz ve uzun süre kullanıldığında pankreasa zarar verebilir. Doz aşımından kaçınılmalı, hayati olmayan ilaçlar uzun süreli kullanılmamalıdır.

Trigliseritiniz ve kan şekeriniz nasıl?

Yüksek trigliserit pankreas iltihabı, yüksek kan şekeri ise pankreasın yorulmasına yol açar. Şekerli ve yağlı gıdalardan kaçınmak, egzersiz yapmak, alkol ve sigaradan uzak durmak değerleri dengelemek için önemlidir. Düzenli kontrollerle kan değerleri takip edilebilir.

Alkolden uzak durun

Alkol, alındıktan sonra bağırsak çeperine ve florasına zarar vererek ya da doğrudan kimyasal etkiler yoluyla pankreası olumsuz etkileyebilir. Akut ve kronik pankreatitin (pankreas iltihabı) en yaygın nedenlerinden biri alkoldür. Uzak durulmalıdır.

BU RİSKLERİ GÖZ ARDI ETMEYİN Tıbbi işlemlerde kullanılan ekipmanlar ne kadar güvenli?

Steril olmayan malzemeler, iğneler enfeksiyon riskini artırır ve kan yoluyla pankreas iltihabına yol açabilir. 

Steril olmayan iğnelerle bulaşan virüsler, dolaylı olarak pankreas sağlığını bozabilir.

Pankreas detoksu yapmayın

Kanıtlanmış bir faydasının olmamasıyla birlikte bazıları zararlı olabilir. En iyi detoks, Akdeniz tipi beslenme tarzıdır. Dengeli beslenme ve egzersiz en sağlıklı olandır.

Şekerli içecek ve atıştırmalık tüketmeyin

Bu tür gıdalarda bulunan fruktoz, glikoz gibi şekerlerle kan şekerini hızla yükselterek pankreasın yoğun insülin salgılamasına neden olur. Uzun vadede pankreas yorgunluğu, insülin direnci ve diyabet riskini artırır.

Hızlı kilo vermeyin

Hızlı kilo vermeyi vaat eden aşırı kısıtlayıcı diyetler, safranın yoğunlaşmasına ve pankreasın insülin dengesinde bozulmalara yol açar. Uzun süreli uygulandığında sindirim enzim dengesini ve bağırsak florası ve geçirgenliğini bozarak pankreası olumsuz etkiler. 

Kimyasallardan ve gazlı spreylerden korunun

Gazlı sprey ve kimyasalların pankreasa etkisi net olmasa da uzun süreli maruziyet toksik yük oluşturabilir. Maske kullanımı ve iyi havalandırma önemlidir.

Stresinizi azatmaya çalışın

Kronik stres, insülin karşıtı stres hormonlarının salgılanmasını artırır. Hormon dengesini bozarak insülin direncine neden olur. Pankreası sürekli çalışmaya zorlar ve uzun vadede bozulmaya neden olabilir.

Sigarayı da hayatınızdan çıkarın

Sigara, pankreas kanseri riskini 2-3 kat artırır. Pankreas hücrelerinde DNA hasarı ve iltihaplanmaya neden olarak organın işlevini bozar, tamir ve iyileşme kapasitesini azaltır.