Papa 14. Leo nun Türkiye ye geleceği tarih netleşti

Katoliklerin ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı Papa 14. Leo, ilk yurt dışı ziyaretini Türkiye'ye yapacak. Vatikan, Papa Leo'nun 27-30 Kasım tarihleri arasında Türkiye'ye geleceğini açıkladı. Ziyaret İznik Konsili'nin 1700. yıl dönümü dolayısıyla gerçekleştirilecek.

Vatikan'dan yapılan açıklamaya göre; Papa, Türkiye ziyaretinin ardından 30 Kasım-2 Aralık tarihleri arasında ise Lübnan'a gidecek.

Papa Franciscus, 21 Nisan 2025'te hayatını kaybetti. Papa Francis'in vefat ettikten sonra, "Ben hayatta olmazsam halefim mutlaka İznik'e gitsin" şeklinde talimat verdiği ortaya çıkmıştı.

8 Mayıs 2025'te Katolik Kilisesi'nin 267. papası olarak seçilen Kardinal Robert Francis Prevost, Arjantinli Papa Francesco'dan sonra Amerika kıtasından gelen ikinci, ABD'den ise ilk papa. Prevost, papalık ismi olarak 14. Leo'yu kullanıyor.

18 Mayıs Pazar günü törenle göreve başlayan Papa 14. Leo, ertesi gün Fener Rum Patriği Bartolomeos ile görüştü. Patrikhane'den daha sonra yapılan açıklamalarda Papa'nın, "İznik Ekümenik Konseyi'nin toplanmasının 1700. yıl dönümünü anmak üzere, bu yıl içinde belirlenecek bir tarihte Türkiye'ye seyahat etme konusunda güçlü arzusunu dile getirdiği" belirtildi.

Papa "Benim bu göreve seçilmem, 1. İznik Ekümenik Konsili'nin 1700. yıl dönümünde gerçekleşti. Bu Konsil, tüm kiliseler ve dini topluluklar tarafından paylaşılan inancın gelişiminde temel bir aşamayı temsil ediyor… Roma Piskoposu olarak Baba, Oğul ve Kutsal Ruh'a aynı inancı taşıyan herkes arasında tam ve net bir birliğin yeniden kurulmasını sağlamayı öncelikli görevlerimden biri olarak görüyorum." demişti.

1924 yılında Mustafa Kemal Atatürk'ün "Türkiye'nin dini ve milli egemenliğine gölge düşürülmesine izin verilmeyeceği" gerekçesiyle İznik'te yapılmak istenen büyük Ortodoks ayinine izin vermediği ortaya çıkmıştı.

İznik Kaymakamlığına ve Bursa Valiliğine talimat verilerek, yabancı din heyetlerinin İznik'te tören yapmalarının "sakıncalı olduğu" bildirilmişti.

Konuyla ilgili Atatürk'ün, "Türkiye, kendi topraklarında başka bir ülkenin ya da dini otoritenin siyasi veya ekümenik iddiasına izin vermez. Dini tören, ibadet sınırlarını aşmamalıdır." ifadelerini kullandığı belirtilmişti.

Latince adı Nicaea olan bugünkü İznik'te 20 Mayıs 325'te toplanan tarihi konsil, Papa'nın elçileri ve Doğu kiliselerinden temsilciler de dahil 300'den fazla piskoposun katılımıyla yapılan ilk evrensel konsey toplantısıydı.

İznik Konsili, Hristiyanlığı "meşru" bir din olarak tanıyan Roma İmparatoru Konstantin tarafından organize edildi.

O dönem bazı ritüeller ve inanç unsurlarıyla ilgili süren tartışmalara bu toplantıyla son verilmesi amaçlanıyordu. İznik Konsili'nin bugün de Hristiyan inancı açısından süregelen başlıca etkilerinden biri İsa'nın tanrısallığının tanınması oldu.

Doğu-Batı kiliseleri arasındaki ayrılıktan yüzlerce yıl önce yapılan toplantı, Hristiyan dünyası için "birlik" simgesi olarak görülüyor.

Katolik Kilisesi'nin papasının bu toplantının yıldönümüne katılması da bu yüzden birlik yönünde bir adım olarak yorumlanıyor.

Katolik Kilisesi'nin bu seneki kutsal yıla (jübile) denk gelmesi de 1700. yıl kutlamalarının sembolik önemini artırıyor.

Ayrıca bugün İznik'in Türkiye sınırları içinde yer alması nedeniyle olası bir ziyaret Hristiyan mezhepleri arasındaki yakınlaşmanın ötesinde dinler arası diyalog, Ortadoğu ve Rusya gibi bölgeyi ilgilendiren jeopolitik gelişmeler açısından da önemli görülüyor.