Part time çalışanlar eksik günlerini borçlanabilir mi? Sosyal Güvenlik Haberleri

PART TİME ÇALIŞAN EKSİK PRİM GÜNLERİNİ BORÇLANABİLİR Mİ? Bir süredir part-time olarak taksi şoförlüğü yapıyorum. Farklı araçlarda bazen 2 gün bazen 4 gün bazen de 8 gün çalıştığım oluyor. İleride bu eksik günlerimi borçlanabilir miyim? (Levent Ş.)

Kimlerin hangi süreler için hizmet borçlanması yapabileceği 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 41’inci maddesinde düzenlenmiştir. Kanunun 2008 yılında yürürlüğe girdiği tarihte part time çalışanların eksik prim günlerini borçlanma hakkı bulunmuyordu. 25 Şubat 2011 tarihinde yürürlüğe giren kanun değişikliği ile part time çalışanlara eksik prim günlerini borçlanma hakkı tanındı. Kanunda part time çalışmalar “kısmi süreli çalışma” olarak tanımlanmıştır. Bu kapsamda yapılan borçlanmalar 4/a (SSK) statüsünde değerlendirilir.

İş Kanununda kısmi iş sözleşmesi, normal haftalık çalışma süresinin tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi olarak tanımlanmıştır. Buna göre, 25 Şubat 2011 tarihinden itibaren kamu ve özel sektörde çalışanlar ile ev hizmetlerinde 30 günden az çalışanlardan aylık prim ve hizmet belgesi ile eksik gün nedeni (06 Kısmi istihdam) ve (17 Ev Hizmetlerinde 30 günden az çalışma) olarak bildirilenler ay içinde eksik prim günlerini borçlanabilirler.

Bazı işverenler ay içinde 30 günden az çalışmış olan işçileri için Sosyal Güvenlik Kurumuna yaptıkları bildirimde (12 Birden fazla) veya (13 Diğer) kodunu işaretleyebiliyor. Bu şekilde bildirilenler eksik prim günlerini borçlanamıyorlar. Ancak, SGK’ya bildirilen “Eksik gün bildirim formu” ekinde verilen eksik gün nedenlerinin incelenmesi sonucu eksik gün nedeninin “kısmi istihdam”ve “Ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma” olduğunun tespit edilmesi halinde bu süreler için de borçlanma yapılabiliyor.

Özetlemek gerekirse halk arasında part time çalışma olarak adlandırılan kısmi süreli çalışanların ay içindeki eksik prim günlerini borçlanabilmeleri için şu ayrıntılara dikkat edilmelidir: Birincisi borçlanılacak eksik gün 25 Şubat 2011 sonrasına ait olmalı. İkincisi işçinin kısmi süreli çalıştığı günlerin sigorta bildirimi SGK’ya yapılmış olmalı. SGK’ya bildirim yapılırken (06) kodu işaretlenmeli.

Hizmet borçlanması yapılırken günlük prime esas kazancın yüzde 32’si oranında prim ödenir. Günlük prime esas kazanç asgari ücret ile bunun 7,5 katı arasında kişinin kendisi tarafından belirlenir. Genellikle borçlanmalar asgari ücret üzerinden yapılır. Borçlanmayı 2025 yılında yapan kişi asgari ücret üzerinden 1 günlük hizmet borçlanması için 277,39 TL prim ödenmesi gerekir. Örneğin ayda 10 gün çalışan kişi 20 günlük eksik prim gününü tamamlamak istediğinde bu yıl için 5.547,84 TL prim öder.

Sizin gibi çalışan taksi sürücülerinin eksik prim günlerini borçlanabilmesi için çalıştığınız günler için SGK’ya (06) koduyla bildirim yapılması gerekmektedir.

BORÇLANMA PRİMİ İÇİN VERGİ İADESİ NASIL ALINIR? Öncelikle size teşekkür ederim. Sizin yazınız sayenizde 2024 yılında 1 yıllık doğum borçlanması yaparak vergi iadesi aldım. İki üç ay sonra 1 yıllık daha borçlanma yaptım ama işveren bu sefer vergi iadesini kabul etmiyor. Benden SGK yazısı istiyor. Böyle bir uygulama var mı? Ben ödeme belgesini, doğum borçlanmasının hizmet dökümünü ve tebligatımı göstermeme rağmen reddediyorlar. Nasıl bir yol izlemeliyim? (Kadriye T.)

Askerlik, doğum gibi hizmet borçlanmaları dolayısıyla Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenen primler için vergi indirimi yasal haktır. Bu haktan yararlanabilmek için borçlanmanın çalışırken yapılması ve borçlanma sonrasında ücret geliri elde ederek çalışmaya devam edilmesi gerekir.

Asgari ücretle çalışanların hizmet borçlanma primleri için vergi indirimi uygulanmaz. Çünkü asgari ücret vergi dışı bırakıldığı için indirim konusu olabilecek vergi bulunmamaktadır. Bu haktan yararlanacak kişilerin ücreti asgari ücretten fazla olmalıdır.

Gelir Vergisi Kanununa göre, ücretle çalışanlardan kesilen sosyal sigorta primleri vergi matrahından indirilir. İndirilen bu tutara karşılık gelen vergi alınmaz. Hizmet borçlanması için SGK’ya ödenen primler de bu kapsamdadır.

Vergi indiriminden yararlanmak için prim ödeme belgesinin işverene sunulması gerekir. Işveren, ödemenin yapıldığı aydan başlamak üzere söz konusu tutarın tamamı indirim konusu yapılana kadar safi ücretin tespitinde gider olarak indirir. Vergi dairesine de bilgi verir. İşverenin burada cebinden çıkan bir şey yok. Devletin sağladığı hakkı işverenin işçiye kullandırmama keyfiyeti bulunmuyor.

Ücretiniz asgari ücretin üzerinde ise vergi indirimi işlemini yapmamakta ısrar eden işvereni Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne şikâyet edebilirsiniz.

EMEKLİ SANDIĞI’NDAKİ PRİM GÜNLERİ SSK’YA AKTARILABİLİR Mİ? Ben ilk olarak1999 Şubat ayında memur olarak çalışmaya başladım. Şimdi görevde değilim. Toplamda Emekli Sandığında 5800, SSK’da 813 gün primim var. Bu 5800 gün primi SSK’ya aktarıp emekli olmam mümkün müdür? SSK’dan emeklilik için ne gerekiyor? (Mehmed K.)

Birden fazla statüde çalışması bulunanların hizmet süreleri birleştirilerek emekli olmaları mümkündür. Hizmet birleştirmesi yapılırken hangi statüden emekli olunacağı son 7 yıllık hizmet süresinde en çok hangi statüde çalışıldığına göre tespit edilir. Son 7 yıl ile kastedilen takvim yılı değil, prim günüdür. Buna göre, son 2520 gün içinde en çok hangi statüde çalışıldı ise o statünün kurallarına göre emekli olunur. Çalışma süreleri eşit ise çalışılan son statü dikkate alınır.

SSK’dan emekli olabilmeniz için SSK’daki prim günlerinizi 1260’a tamamlamalısınız. Tamamladığınız tarihten itibaren emeklilik dilekçesi verebilirsiniz.