Paskalya Adası nın sırrı çözüldü: Dev heykeller nasıl taşındı? Sözcü Gazetesi

12 ila 80 ton ağırlığındaki bu taş devlerin nasıl hareket ettirildiği uzun süredir bilinmezliğini koruyordu. Ancak 3D modelleme ve saha deneylerini birleştiren yeni bir araştırma, heykellerin yere yatırılmadan, dik şekilde zigzag bir hareketle ilerletildiğini gösterdi.

Araştırmaya öncülük eden Binghamton Üniversitesi’nden Profesör Carl Lipo, heykellerin iki yanına bağlanan halatlarla ritmik olarak sallanarak adım adım ilerletildiğini belirtiyor. Lipo, “Bir kez hareket ettirildi mi, zor değil. İnsanlar tek kolla çekebiliyor. Asıl zor olan, ilk sallamayı başlatmak” dedi.

Daha önceki teoriler, moai’lerin düz bir şekilde yatırılarak çekildiğini öne sürüyordu. Ancak bu, büyük heykeller için hem çok zahmetli hem de neredeyse imkânsızdı. Yeni deneyler ise, moai’lerin yürümesini sağlayan özel bir tasarıma sahip olduğunu gösteriyor: D şeklinde bir taban ve öne doğru eğimli bir ağırlık merkezi.

Lipo ve Arizona Üniversitesi’nden Profesör Terry Hunt, bu teoriyi test etmek için 4,35 tonluk bir moai replikası üretti. 18 kişilik bir ekip, heykeli 40 dakikada 100 metre ilerletebildi. Bu, daha önceki yöntemlerden çok daha hızlı ve etkiliydi.

Bilim insanları, bu taşınma yönteminin yalnızca mantıklı olmakla kalmadığını, aynı zamanda adadaki moai yollarıyla da uyumlu olduğunu belirtti. Bu yolların yaklaşık 4,5 metre genişliğinde ve içe çökük yapıda olması, heykellerin denge içinde yürütülmesini kolaylaştırıyor.

Yolda devrilmiş halde bulunan moai’lerin ayaklarının altına kazılmış izler, halkın heykelleri dik tutmak için çaba sarf ettiğini gösteriyor. Bu da "yürütme" teorisini destekleyen güçlü kanıtlardan biri olarak değerlendiriliyor.

Ayrıca, bu bulgular Rapa Nui halkının sözlü gelenekleriyle de örtüşüyor. Yerlilerin anlattığına göre, moai’ler yapıldıkları ocaktan yola çıkarak “yürüyerek” son yerlerine ulaştı.

Sonuç olarak araştırmacılar, bu yöntemle dev heykelleri taşımanın sadece fiziksel olarak mümkün değil, aynı zamanda yerel bilgi ve mühendislik açısından etkileyici bir başarı olduğunu vurguluyor. Lipo, “Bu, Rapa Nui halkının ne kadar zeki olduğunu gösteriyor. Onlardan öğrenecek çok şeyimiz var” diyor.