Personel yok, müşteri mutsuz, sezonluk işletmeler kan ağlıyor!

Türkiye'deki turizm sektörü, pandemi sonrası toparlanma sürecini büyük ölçüde tamamlamış olsa da, sezonluk işletmeler 2025 yazına artan maliyetler ve belirsizliklerle girdi. TÜİK verilerine göre, ‘lokanta ve oteller’ grubundaki yıllık fiyat artışı yüzde 95’i aşarken; enerji, kira, personel ve hammadde maliyetlerindeki yükseliş, işletmelerin sürdürülebilirliğini tehdit ediyor. Sektör temsilcileri, özellikle sahil bölgelerindeki restoran, kafe ve otellerin en büyük sorununun kalifiye personel bulamamak olduğunu vurguluyor. Pandemi sonrası sektör değiştiren genç işgücünün geri dönmemesi, ücret artış talepleri ve konaklama imkânlarının yetersizliği, istihdam krizini derinleştiriyor. Artan SGK primleri ve kayıt dışı çalışmayı önleme zorunluluğu da işverenlerin mali yükünü artırıyor.

İTİBAR KAYBI 

Sezonluk işletmeler, sezon öncesinde stok alımı yapmak, artan turist sayısına göre planlama yapmak ve tüm maliyetleri birkaç aylık dönemde karşılamak zorunda. Ancak yükselen fiyatlar müşteri memnuniyetini düşürürken, işletmeler “fahiş fiyat” eleştirileri nedeniyle itibar kaybı endişesi yaşıyor. Turizm sektörü, maliyet baskıları ve istihdam sorunları nedeniyle zorlu bir sezon geçirirken, turistlerin komşu ülkelere yönelmesi de rekabeti daha da artırıyor.

Sahil bölgelerindeki bir otel odasının ortalama gecelik fiyatı ile restoranlarda yemek fiyatları geçen yıla oranla yüzde 60 zamlandı. Bu artışlar, Türkiye'yi ucuz tatil destinasyonu olarak gören turistler için cazibesini kaybettiriyor. MALİYET BASKISI

Öte yandan Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Mayıs 2025 verilerine göre, Türkiye'ye gelen yabancı turist sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,81 azalarak 5 milyon 37 bin 447 kişiye geriledi. Turizm gelirlerinin ise 2024'e kıyasla yüzde 12 düştüğü tahmin ediliyor. Buna karşılık, Yunanistan'ın aynı dönemde turist sayısını yüzde 8 artırdığı raporlandı. Bu da Türkiye'nin rekabet gücündeki zayıflamayı gözler önüne seriyor. Sektör temsilcileri Rus turistlerin Türkiye'ye gelişlerinin yüzde 30 azaldığını, Mısır ve İspanya gibi rakip ülkelerde ise yüzde 15'lik artış kaydedildiğine dikkat çekiyorlar. 

İLK TEMAS NOKTASI

Turizmdeki son tabloyu değerlendiren İstanbul Ticaret Odası Restoranlar ve Yiyecek İçecek Hizmetleri Komitesi Başkanı Ebru Koralı, “Sürekliliği olmayan işletmelerin ayakta kalma şansı da azalıyor” açıklamasında bulundu. Sezonluk işletmelerin gastronomi turizmi zincirinde kritik bir rol oynadığını ancak bu işletmelerin sorunlarının sıklıkla geri planda kaldığını vurgulayan Koralı, “Sezonluk işletmeler, yalnızca yerli turistin değil, yabancı ziyaretçinin de ilk temas noktası. Bu işletmelerin personel, maliyet ve denetim baskısı altında ezilmesi, destinasyonun genel imajını zedeliyor. Bu işletmelerin ayakta kalması, şehir ekonomilerinin yazlık dinamiği, yerel üreticinin sürdürülebilirliği ve ülke genelinde gastronomi markalaşması açısından stratejik bir öneme sahip" ifadelerini kullandı.

2025 yılı Mayıs ayında Türkiye’ye en çok ziyaretçi gönderen ülke Rusya Federasyonu oldu. 745 bin 174 kişiyle toplam yabancı turistlerin yüzde 14,79’unu oluşturan Rus ziyaretçileri, yüzde 11,86 ile Almanya ve yüzde 10,86 ile Birleşik Krallık izledi.  GELİRLER AZALIYOR

Turizm Bakanı Bahattin Yücel de, Türkiye'nin dünya turizminde ilk 10'a girdiğini ve sektöre haksızlık yapılmaması gerektiğini belirtirken, "Bütün işletmelerin girdileri, Türkiye'deki resmi enflasyon oranlarının çok üzerinde artıyor" dedi. Turizmdeki gelirlerin düşmesiyle ilgili de konuşan Yücel, şunları söyledi: "Kartalkaya yangını, güvenlik endişesi yarattı. Kaçak içkiden hayatını kaybedenler var. Almanya, kendi vatandaşlarına 'Türkiye'de taksiye binerseniz kredi kartı kullanmayın' uyarısında bulundu. Çevre ülkelerdeki savaşların da etkisi var. İç pazardaki talep düştü ve orta sınıf tatile çıkamıyor. Vatandaş, Yunanistan'ı tercih ediyor."

[email protected]

Kaynak: Web Özel