SonTurkHaber.com
close
up
Plastik krizinin bedeli: Her yıl 1,5 trilyon dolar ve ömür boyu sağlık riski

Plastik krizinin bedeli: Her yıl 1,5 trilyon dolar ve ömür boyu sağlık riski

Trthaber sayfasından elde edilen bilgilere dayanarak, SonTurkHaber.com duyuru yapıyor.

The Lancet tıp dergisinde yayımlanan yeni uzman raporuna göre, plastik üretimi “ciddi, büyüyen ve yeterince tanınmayan bir tehlike” oluşturuyor.

Plastik üretimi 70 yılda 200 kat arttı

Boston College’dan çocuk sağlığı ve çevre epidemiyolojisi uzmanı Prof. Philip Landrigan liderliğinde hazırlanan rapor, 1950’den bu yana plastik üretiminin 200 kattan fazla arttığını ve 2060 yılına kadar bu rakamın yıllık 1 milyar tonu aşabileceğini belirtiyor.

Plastiğin faydalı kullanım alanları olmakla birlikte, büyümenin en büyük kısmı tek kullanımlık ürünlerde –örneğin içecek şişeleri ve fast food ambalajlarında– yaşanıyor. Buna bağlı olarak, sadece %10’u geri dönüştürülebilen 8 milyar ton plastik, gezegenin her köşesine yayılmış durumda.

Sağlığa zararı üretimden atığa kadar sürüyor

Rapora göre plastikler, petrol ve gaz gibi fosil yakıtlardan üretilmeleri nedeniyle iklim krizini körüklüyor; üretim sürecinde hava kirliliği yaratıyor; kullanımda toksik kimyasalların vücuda girmesine yol açıyor ve atık hâlindeyken mikroplastiklere ayrılıp su, hava ve gıdayla vücuda sızıyor.

Plastiklerde kullanılan 16 binden fazla kimyasal maddenin çoğu insan sağlığına zarar veriyor. Ancak ürünlerin içeriğinde hangi kimyasalların kullanıldığı konusunda yeterli şeffaflık bulunmuyor.

Özellikle fetüsler, bebekler ve çocuklar en büyük risk grubunu oluşturuyor. Mikroplastiklere maruz kalmak; düşük, erken doğum, doğum kusurları, akciğer gelişiminde bozukluk, çocukluk çağı kanseri ve ileride kısırlık gibi sonuçlarla ilişkilendiriliyor.

Kan, beyin, süt ve kemik iliğinde mikroplastik

Mikro ve nano plastikler insan vücuduna su, gıda ve solunum yoluyla giriyor. Şimdiye kadar kanda, beyinde, anne sütünde, plasentada, menide ve kemik iliğinde tespit edildiler. Uzmanlar, henüz etkileri tam olarak bilinmese de bu parçacıkların felç ve kalp kriziyle bağlantılı olabileceğine dikkat çekiyor.

“Geri dönüşümle bu krizden çıkılamaz”

Plastik endüstrisi ve bazı petrokimya ülkeleri, çözümün üretimi azaltmak yerine geri dönüşümde olduğunu savunuyor. Ancak rapora göre, kağıt, cam ve metalin aksine plastikler kimyasal olarak çok daha karmaşık ve bu nedenle etkili bir şekilde geri dönüştürülmeleri neredeyse imkânsız.

Yazarlar, “Artık dünya geri dönüşümle plastik krizinden çıkamayacağını açıkça görüyor,” ifadesini kullandı.

İklim krizine de katkı sağlıyor

Dünyadaki plastiklerin %98’i fosil yakıtlardan üretiliyor. Sadece üretim süreci bile yılda yaklaşık 2 milyar ton karbondioksit eşdeğeri sera gazı salımına neden oluyor. Bu, dünyada en fazla karbon salımı yapan dördüncü ülke olan Rusya’nın toplam emisyonuna eşdeğer.

Ayrıca dünya genelinde atık plastiklerin yarısından fazlası açık havada yakılıyor ve bu da hava kirliliğini artırıyor.

Küresel plastik anlaşması öncesi kritik uyarı

Rapor, ülkeler arasında yapılması planlanan bağlayıcı bir küresel plastik anlaşması öncesi yayımlandı. Ancak anlaşma görüşmeleri, plastik üretiminin sınırlandırılmasını destekleyen 100'den fazla ülke ile buna karşı çıkan Suudi Arabistan gibi petrokimya ülkeleri arasında tıkanmış durumda.

Prof. Landrigan, anlaşmada mutlaka halk sağlığını korumaya yönelik somut önlemler alınması gerektiğini vurguladı. “Bu etkiler en çok savunmasız grupları, özellikle bebekleri ve çocukları etkiliyor. Bu nedenle harekete geçmek bizim sorumluluğumuzdur,” dedi.

Gerçek maliyet: 1,5 trilyon dolar

Plastik, genellikle ucuz bir materyal olarak görülse de rapor yazarlarına göre bu sadece üretim maliyetiyle sınırlı bir algı. Plastik kimyasallarının sağlık üzerindeki etkilerinden doğan ekonomik kayıplar hesaba katıldığında, örneğin sadece üç kimyasalın (PBDE, BPA ve DEHP) 38 ülkede yol açtığı yıllık sağlık maliyeti 1,5 trilyon doları buluyor.

Bu analiz, plastiklerin etkilerini izlemek üzere yayımlanacak bir dizi raporun ilkini oluşturuyor. Raporun yazarlarından hukukçu Margaret Spring, “Karar alıcılara güvenilir ve bağımsız veri sunarak, tüm düzeylerde etkili politika geliştirilmesine katkı sunmayı hedefliyoruz” dedi.

En son güncellemeleri ve haberleri takip etmek için SonTurkHaber.com'ı izlemeye devam edin, biz durumu takip ediyor ve en güncel bilgileri sunuyoruz.
seeGörüntülenme:61
embedKaynak:https://www.trthaber.com
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 04 Ağustos 2025 08:44 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

Manisa da otobüsle otomobil çarpıştı! Yaralılar var

02 Ağustos 2025 17:52see192

İmamoğlu ndan iktidara: Telaşın boşuna değil, çünkü gitme vaktin geldi!

02 Ağustos 2025 20:43see171

Bakan Bolat: 25 milyar dolarlık ihracat ile tarihimizin aylık ihracat rekorunu kırdık Samsun Haberleri

02 Ağustos 2025 17:16see160

Genç kızdan babasına kalplere dokunan hafızlık müjdesi herkesi duygulandırdı

02 Ağustos 2025 18:08see114

Artık uçaklarda sıvı taşınabilecek!

02 Ağustos 2025 17:56see113

Tüfekle kulağından vurdu: Borç kavgasında silahlar çekildi

04 Ağustos 2025 03:25see112

Saint Maximin, Fenerbaçe den Club America ya transfer oldu

02 Ağustos 2025 20:13see112

Süper Lig devi masada! Kerem Aktürkoğlu nun bonservisi ve maaş beklentisi açıklandı

02 Ağustos 2025 17:58see111

Sezen Aksu, Pakize Suda nın vasiyetini yerine getirdi

02 Ağustos 2025 12:32see111

BDDK, İstanbul da ikamet eden 10 kişiyi işe alacak

03 Ağustos 2025 11:13see111

Iğdır da feci ölüm! Hava basılan lastik patladı

02 Ağustos 2025 17:54see111

Batı Akdeniz’in ihracat hacmi 7 ayda 1.6 milyar dolara dayandı Ekonomi Haberleri

03 Ağustos 2025 12:09see110

Yok artık Arda Güler! Sahanın diğer ucundan ayakla basket attı

03 Ağustos 2025 19:21see110

Gaziosmanpaşa da TEM de karşıya geçen Özbekistan uyruklu kadına araç çarptı: 1 ölü

03 Ağustos 2025 22:26see110

Tuncer Bakırhan dan CHP ye sert tepki: 3 g

02 Ağustos 2025 18:43see110

Ülke felaketi yaşıyor! Aşırı sıcaklar 1 haftada 264 can aldı

03 Ağustos 2025 11:06see110

Tesla ya büyük şok: Bir hata yüzlerce milyon dolara mal oldu!

02 Ağustos 2025 18:08see110

Dua Lipa ve Edis in diyalogları sosyal medyayı salladı

02 Ağustos 2025 17:38see110

Denizden çamaşır makinesi çıktı

02 Ağustos 2025 18:01see109

Tercüme Odası ndan Batılılaşmaya... Son Dakika Haberleri

03 Ağustos 2025 04:09see109
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları