Rekabet Kurulu ndan aldatıcı reklamlara ceza

Ticaret Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Reklam Kurulu’nun 15 Mayıs 2025 tarihinde gerçekleştirdiği 357 sayılı toplantısında karara bağladığı 65 adet dosyadan yüzde 56’sı mevzuata aykırı bulundu. Bu dosyalar hakkında durdurma cezası ile birlikte toplamda 10 milyon 495 bin 800 TL idari para cezası uygulanmasına, ayrıca 5 adet dosyada tüketici mağduriyetlerinin önlenmesi amacıyla erişim engeli tedbirinin uygulanmasına karar verildi.

Ticaret Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "2025 yılı Mayıs ayı toplantısıyla birlikte 2025 yılının ilk beş ayında Reklam Kurulu tarafından toplam 736 adet dosya hakkında görüş ve değerlendirmelerde bulunulmuş olup aldatıcı reklam veya haksız ticari uygulama olduğu tespit edilen 661 adet dosya hakkında durdurma cezası ile birlikte toplam 125.281.151 TL idari para cezası verilmiştir" denildi.

Açıklamada, şöyle denildi:

"Reklam Kurulu’nun Mayıs ayı toplantısında, tüketicilerin rasyonel karar alma süreçlerini etkileyecek şekilde hazırlanan arayüz tasarımları ile internet siteleri üzerinden yapılan alışverişlerde tüketicilerin normal şartlarda karşılaşmayacakları mal ve hizmetleri ya da sağlık/sağlıksızlığı ön plana çıkarmağa yönelik uygulama ve reklamlar denetlenmiştir.

Reklam Kurulu’nun Mayıs ayı toplantısının ana gündem başlıklarından birisini, elektronik ticaret platformları üzerinden gerçekleştirilen mağaza takipçi sayıları, ürün favorileme/sepet ekleme, soru sorma, değerlendirme gibi internet sitesi/mobil uygulama içi özellikler ile internet sitelerinde gerçekleştirilen ürün sıralamalarında manipülasyon ile birlikte, işletmelerin tüketiciler tarafından yapılan yorumlar ve uygulama mağazalarında verilen indirme sayıları ile yorumları manipüle eden dolayısıyla tüketicilerin normal işleyiş içerisinde karşılaşma ihtimalleri olmayan içeriklerin ve uygulamaların veya mal ve hizmetlerin ön plana çıkarma, bunlara ilgili gerçek deneyimlere aykırı yorumları yayınlatmaya yönelik tanıtımlar oluşturması oluşturmuştur.

Tüketicilerin satın alma davranışlarını etkilemeye yönelik söz konusu tanıtımlarda bulunan 6 firma hakkında yaklaşık olarak 3,5 milyon TL idari para cezası ile anılan reklamların durdurma cezası verilmesine ve söz konusu internet sitelerinin erişiminin engellenmesine karar verilmiştir.

Bir video paylaşım sitesinde abonelik paketlerinden birisinin önceden seçili olarak gösterilmesi ve “1 ay boyunca ₺0 ödeyerek deneyin” teklifinden faydalanılması için kredi veya banka kartı bilgilerinin eklenmesinin zorunlu tutulması, mobil uygulama üzerinden sunulan “2 ay ücretsiz” seçeneği karşısında tekliften yararlanmak istemeyen tüketiciler için aynı yerde ve aynı görünümde olmaksızın yalnızca ekranın sağ üst köşesinde X çarpı işareti ile belirtilmesi gibi ticari uygulamalar Reklam Kurulu gündemine girmiştir.

Yürütülen inceleme neticesinde, tüketicilerin normal şartlar altında taraf olmayacak işlemleri yapmalarına yol açacak söz konusu arayüz tasarımları ile abonelik paketlerinin “ücretsiz deneme” şeklinde sunulmasına karşın tüketicilerin ödeme şekillerine ilişkin bilgilerinin kaydedilmesi karanlık tasarım olarak değerlendirilmiş ve firma hakkında söz konusu ticari uygulamaların durdurulmasına ve idari para cezası uygulanmasına karar verilmiştir. Kamuoyuna saygıyla duyurulur."