Sağlıklı Türkiye Yüzyılı hedefine adım adım

Türkiye’de her yıl 3-9 Eylül tarihleri arasında Halk Sağlığı Haftası kutlanıyor. Amaç, halk sağlığının ve koruyucu sağlık hizmetlerinin önemini vurgulamak, yürütülen çalışmaları görünür kılarak toplumda farkındalık oluşturmak. Bu yılki tema ise “Sağlıklı Türkiye Yüzyılı: Koruyan ve Geliştiren Sağlık” şeklinde belirlendi.

Sağlık Bakanlığı koruyucu sağlık hizmetlerinden kanser taramalarına, dijital bağımlılıkla mücadeleden obeziteyle savaşa kadar birçok alanda yürütülen çalışmalarla halk sağlığını güçlendiriyor. Gelin, bakanlığın bu çalışmalarına yakından bakalım…

ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı

Her yıl 8 milyondan fazla kişi tütün ve tütün ürünlerine bağlı nedenlerle hayatını kaybederken 1,3 milyon kişi pasif içicilikten etkileniyor. Türkiye, sigarayı bırakma hizmetlerine ücretsiz erişim sunan nadir ülkelerden biri.

ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı ve 706 Sigara Bırakma Polikliniği aracılığıyla nikotin bağımlılığı testi yapılarak kişiye özel bırakma planları hazırlanıyor. Tele-tıp yöntemiyle online danışmanlık hizmeti de veriliyor. Ülke genelinde 1.427 denetim ekibi kapalı alanlarda tütün kullanımını izliyor. Vatandaşlar ise ihlalleri “ALO 184” veya “Yeşil Dedektör” uygulamasıyla bildirebiliyor.

[Fotoğraf: AA]

Kanserde erken teşhis hayat kurtarıyor

Kanser ülkemizde en önemli halk sağlığı sorunlarından biri olmaya devam ediyor. Erken teşhis edilen kanser türlerinde tedavi başarısı artıyor, yaşam süresi ve kalitesi yükseliyor. Sağlık Bakanlığı bu kapsamda 40-69 yaş arasındaki kadınlara 2 yılda bir mamografi ile meme kanseri taraması, 30-65 yaş arasındaki kadınlara 5 yılda bir HPV-DNA testi ile serviks kanseri taraması, 50-70 yaş arasındaki kadın ve erkeklere 2 yılda bir gaitada gizli kan testi ile kolorektal kanser taraması yapıyor.

Tarama hizmetleri Aile Sağlığı Merkezleri, KETEM, SHM ve mobil tarama araçlarında ücretsiz olarak sunuluyor.

Sağlık okuryazarlığı yaygınlaşıyor

81 ilde faaliyet gösteren 320 Sağlıklı Hayat Merkezi (SHM), 16 farklı birim aracılığıyla beslenme ve fiziksel aktivite danışmanlığından kronik hastalık yönetimine, çocuk ve ergen sağlığından sigara bırakma ve enfeksiyon kontrolüne kadar birçok koruyucu sağlık hizmetini ücretsiz veriyor. SHM’lerde kurulan Sağlıklı Hayat Akademileri ile vatandaşlara ve sağlık personeline eğitimler verilerek toplumsal sağlık okuryazarlığı artırılıyor.

2025 itibarıyla başlatılan SAHA (Sağlık Hayat Akademisi) eğitimleri sayesinde muhtarlar, öğretmenler, imamlar, taksiciler ve kuaförler gibi toplumun farklı kesimlerinden kişiler, toplumsal farkındalığın yaygınlaştırılmasında aktif rol alıyor.

Aşırı internet kullanımına psikososyal destek

Aşırı ekran ve internet kullanımı, özellikle çocuk ve gençlerde uyku bozukluğu ile akademik ve sosyal sorunlara yol açabiliyor. Erken yaşta yalnız başına teknoloji kullanımı dil, bilişsel, sosyal ve duygusal gelişimde geriliklere neden olabiliyor. Bunun önüne geçmek için Sağlık Bakanlığı, aşırı internet kullanımına karşı SHM’lerde psikososyal destek ve danışmanlık hizmetleri sunuyor. Gözlem, test ve ölçek uygulamaları ile durum tespit ediliyor, gerektiğinde diğer kurumlara yönlendirme yapılıyor.

İdeal kilonu öğren

Obezite sorunu diyabet, hipertansiyon, kalp-damar hastalıkları ve psikososyal sorunlarla bağlantılı olarak önemli bir halk sağlığı problemi… Sağlık Bakanlığı bu nedenle 10 Mayıs 2025’te başlatılan “İdeal Kilonu Öğren Sağlıklı Yaşa” farkındalık çalışması başlattı. Söz konusu çalışmayla 81 ilde boy-kilo ölçümleri gerçekleştirildi.

[Fotoğraf: Getty Images]

Size en yakın hekim: Aile hekiminiz

Türkiye genelinde 8 bin 333 Aile Sağlığı Merkezi ve 29 bin 601 Aile Hekimliği birimi bulunuyor. Halkın sağlıkla ilgili her konuda başvurduğu ilk noktalar olan bu birimlerde ayaktan tedavi, bağışıklama, gebelik, çocuk takibi, kanser, kronik hastalık taramaları, laboratuvar hizmetleri ve gezici sağlık hizmetleri veriliyor. Yine aile hekimleri kayıtlı her vatandaşın sağlık sürecini takip ederek koruyucu, tedavi edici ve yönlendirici hizmetler sunuyor.

Sağlıklı çocuk, sağlıklı gelecek

Çocuklar da Sağlık Bakanlığı tarafından fiziksel, ruhsal ve zihinsel gelişimlerini desteklemek için doğumdan itibaren bütüncül olarak izleniyor. Bu kapsamda bebek, çocuk ve ergen izlem hizmetleri, okul sağlığı programları, anne sütü teşviki, Bebek Dostu Sağlık Kuruluşları, D vitamini ve demir takviyesi programlarıyla çocukların gelişimi destekleniyor.