Şap salgını neden büyüdü? Aşıya engel yapay et iddiası

Türkiye’de 60 yıl sonra yeniden görülen SAT-1 şap salgını endişe yaratmaya devam ediyor.  Hastalık, geçtiğimiz Mayıs ayında Iğdır’ın Başaklı köyünde ortaya çıkmış, kısa sürede Sivas, Çorum, Kastamonu, Çankırı, Van, Sinop, Konya, Manisa, Düzce ve Afyonkarahisar başta olmak üzere birçok kente yayılmıştı. Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü, 1965’ten bu yana ilk kez tespit edilen SAT-1 vakaları nedeniyle 81 ilde hayvan pazarlarını kapatma kararı aldı. Ancak aradan geçen iki aya rağmen tehdit tamamen ortadan kalkmış değil. Salgının kontrol altına alınmasını zorlaştıran en önemli etkenlerden biri, üreticilerin şap aşısına mesafeli yaklaşması. Özellikle sosyal medya ve fısıltı gazetesiyle yayılan “aşı yaptırılırsa yapay et gündeme taşınacak” söylentileri, aşıya olan güveni zedelerken, hastalığın yayılmasına zemin hazırladı.

Çorum, Sivas, Kastamonu, Çankırı ve Sinop gibi İç Anadolu ve Batı Karadeniz illerinde de SAT-1 vakaları saptandı. Bu illerde de hayvan pazarlarının kapalı olduğu, sevklerin durdurulduğu ve yaygın aşılama kampanyalarının yürütüldüğü açıklandı. DOĞU'YU VURDU!

Salgının en yoğun görüldüğü bölgelerin başında ise Erzurum, Ardahan, Kars ve Iğdır geliyor. Ardahan merkez ilçeye bağlı 45 köy ve mahalle, artan vakalar nedeniyle temmuz ayı içerisinde karantinaya alınmış, kent genelinde özellikle Göle ve Hanak ilçelerinde ek karantina halkaları oluşturulmuştu. Göle’de 14 köy, Hanak’ta ise 18 köy hayvan giriş, çıkışına kapatılmış durumda. Ardahan’da 10 Temmuz’dan itibaren 65 bin doz aşılama yapıldığı ve merkezde 10 bin 500 aşı uygulandığı bildirilirken, bu orana rağmen vakaların düşüş hızının yavaş olduğu ve günlük yeni şüpheli vakaların halen görüldüğü ifade ediliyor.

SEVKLER YASAKLANDI

Şap salgınında Kars’ta ise Sarıkamış ve Arpaçay ilçeleri öne çıkıyor. Özellikle meralarda otlatma nedeniyle hayvanlar arasındaki temasın çok sık olması, hastalığın hızla yayılmasına yol açıyor. Kars’ta ekim makineleri ve hasat araçlarının il girişlerinde dezenfekte edilmesi zorunlu hale getirildi. Hayvan pazarları tamamen kapalı durumda. Artvin’de özellikle Şavşat ve Ardanuç yaylaları vaka yoğunluğu açısından öne çıkıyor. Tokat, salgının görüldüğü illerden biri olarak dikkat çekiyor. SAT-1 kaynaklı vakalar sonrası il genelinde hayvan sevkleri geçici olarak yasaklanırken, Niksar ilçesinde birçok köyde şüpheli vakalar bildiriliyor. 

AŞILAMA SÜRÜYOR

Önümüzdeki birkaç haftalık süreçte hayvan pazarlarının açılacağı belirtilirken, Haberglobal.com.tr'ye konuşan Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Bülent Tunç ise şunları söyledi: "Pazarlar bölge bölge açılacak. Doğu illerinde ilk başta üretici aşı yaptırmadı ancak şu anda aşılama hızlı bir şekilde devam ediyor. Halihazırda büyükbaşlarda ciddi bir hastalık durumu yok. İlk etapta üreticiler, fısıltı gazetesi nedeniyle aşıdan uzak durdu. 'Aşı yaptırılırsa yapay et gündeme taşınacak' söylentisi yayıldı ve bu yüzden aşıya mesafeli yaklaşıldı."

İLK KEZ YAŞAMIYORUZ

"Aslında hastalık ilk kez görülmüyor; daha önce de yaşanmıştı fakat bu kez tipi farklıydı ve hayvanlarda etkisi daha belirgin oldu. Aşı artık kendi üretimimiz ve sahaya dağıtılmış durumda. Buna rağmen bazı bölgelerde, bu sürecin 'yapay eti gündeme taşımak için organize edildiği' yönünde iddialar ortaya atıldı. Erzurum, Kars, Ağrı, Iğdır ve Ardahan’da aşılamanın yapılmaması nedeniyle hastalık yıkıcı bir etki yarattı."

Konya, Manisa, Düzce ve Afyonkarahisar’da da benzer şekilde vakaların görülmesi üzerine bölgesel karantina önlemleri alındı. ÇOK HIZLI YAYILIR

İstanbul Veteriner Hekimleri Odası Genel Sekreteri Murat Aslan ise ülke genelinde korkuya yol açan salgına ilişkin şu bilgileri verdi: “Önemli olan, salgın  öncesi gerekli adımları atmaktır. SAT-1 suşu olağanüstü hızlı yayılan bir hastalık. Virüs yem, rüzgar, taşıyıcı araçlar ve temasla da kolaylıkla yayılabiliyor." 

20 BİN ÖLÜM

Öte yandan üreticilerin iddiası, son 3 aylık dönemde Erzurum, Kars, Ardahan ve Iğdır'da yaklaşık 20 bin hayvanın öldüğü yönünde. Süt üretiminde ise bölgesel bazda yüzde 50 düşüş yaşandığı, Kars ve Ardahan’da peynir üretiminin de neredeyse durma noktasına geldiği öne sürülüyor. 

[email protected] 

Kaynak: Web Özel