Savaşların gölgesinde NATO Zirvesi

NATO liderleri, İsrail ile İran arasındaki çatışmanın ABD’nin devreye girmesiyle farklı bir boyut aldığı, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırılarının sürdüğü, Gazze’de insani durumun giderek kötüleştiği bir ortamda Hollanda’nın Lahey kentinde bir araya geliyorlar. İki günlük zirvede Türkiye’yi, çok sayıda ikili görüşme de yapması beklenen Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan temsil edecek. İttifakın mevcut sınamalara karşı birleşmiş durumda olduğu mesajının verileceği Lahey Zirvesi, çoğu açıdan diğer NATO zirvelerinden farklı olacak.

SAVUNMA HARCAMALARI

Zirvenin en önemli gündem maddesi savunma harcamalarının artırılması. ABD Başkanı Donald Trump, ilk görev döneminde bu konuyu öncelik haline getirmişti. İkinci görev döneminde bu konuda daha da ısrarcı bir yaklaşım içinde. Hedef müttefiklerin savunma harcamalarını mevcut hedef olan gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 2’sinden yüzde 5’ine yükseltmek. Bulunan ara formüle göre müttefikler ekipman alımı gibi doğrudan savunma harcamalarını en az yüzde 3.5 seviyesine yükseltecek, altyapı gibi genel savunma harcamaları için ise en fazla yüzde 1.5 seviyesi benimsenecek.

TÜRKİYE 2. BÜYÜK ORDU

Türkiye yüzde 2.09’la belirlenen hedefin üstünde ve zirvede liderler tarafından onaylanacak yüzde 5 hedefine yeşil ışık yakmış durumda. Türkiye, NATO’nun ikinci büyük ordusuna sahip.

ERDOĞAN’DAN BARIŞ ÇAĞRISI

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın zirve marjında ABD Başkanı Donald Trump, Almanya Başbakanı Friedrich Merz ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron başta olmak üzere çok sayıda liderle ikili görüşmeler yapması planlanıyor. Erdoğan’ın liderlerle görüşmelerinde bölgesel ve küresel sorunların yanı sıra ikili ilişkiler, savunma sanayii işbirliği, enerji güvenliği, göç krizi gibi başlıkların ele alınacağı belirtiliyor. Zirve kapsamında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başta ABD, İngiltere, Almanya, Fransa ve diğer ittifak üyesi ülkelerin liderleriyle yapacağı ikili görüşmelerde İsrail’in uluslararası hukuku hiçe sayan saldırılarına dikkat çekmesi, bölgesel barış için diyalog ve diplomasi çağrısını yinelemesi bekleniyor.

ZİRVEYE TRUMP AYARLARI

Trump’ın öngörülmez olması ve son G7 Zirvesi’ni erken terk etmesi NATO’nun zirveye ilişkin bazı değişikliklere gitmesine neden oldu. Liderlerin katılacağı resmi oturum sayısı bire düşürüldü, süresi sınırlı tutuldu. NATO Zirvesi aile fotoğrafı erkene çekildi. NATO sonuç bildirisi de öncekilere oranla çok kısa tutulacak. Daha önce NATO zirvelerine katılan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski’yle resmi oturum olmayacak. Zelenski sadece Hollanda Kralı Willem-Alexander’in liderlere ve eşlerine vereceği akşam yemeğine katılacak. NATO-Ukrayna Konseyi de dışişleri bakanları düzeyinde yapılacak.