Sayıştay, geliştirdiği yerli ve milli programlarla denetim kapasitesini artırıyor

Sayıştay Başkanı Yener, yapay zeka, büyük veri ve makine öğrenmesi gibi yeni nesil teknolojilerin denetimlerde etkin kullanılmasının önceliklerden biri olduğunu söyledi.

Büyük veri altyapısını oluşturmak için yürüttükleri çalışmalarla bağımsız dış denetim alanında dünyadaki "en iyi örnekler" arasında yer alabilecek Sayıştay Veri Analizi Sistemini (VERA) geliştirdiklerini bildiren Yener, "Bu sistem, kamu kurumlarımızdan anlık transfer edilen mali verilerin analizinde denetçilerimize büyük kolaylık sağlıyor. Denetimlerimize ayırdığımız zaman, emek ve diğer girdilerde ciddi tasarruf sağlarken kalite ve standardizasyonu yüksek oranda artırıyor. Sistem, denetçilere önceden tasarlanmış algoritmalar aracılığıyla gerçekleştirilmiş analiz sonuçlarına doğrudan erişim ile kendi özel analizlerini oluşturma imkanı sağlıyor. VERA'nın kapsamı sürekli genişletiliyor. Kamu idarelerinden alınan yeni veri setleri sisteme entegre edilerek daha ileri analizler yapılabiliyor" diye konuştu.

"Yapay zeka destekli dijital mevzuat asistanını geliştirdik"

Yener, yapay zeka gibi programları denetim, yargı ve karar alma süreçlerine etkili şekilde entegre etmeye de odaklandıklarına işaret ederek, bu amaçla "SayBot" adını verdikleri yapay zeka destekli dijital mevzuat asistanını geliştirdiklerini söyledi.

Sistemin test aşamasında olduğunu ve sistem çalışmaların sürdüğünü aktaran Yener, denetim süreçlerinin dijitalleştirilmesini sağlayan Denetim Yönetim Sistemini (DYS) de devreye aldıklarını anlattı. DYS aracılığıyla denetimin planlanması, yürütülmesi, raporlanması, sonuçlarının izlenmesi ve arşivlenmesi gibi süreçlerin tümüyle dijital ortama taşındığını belirten Yener, "Bu sistemle denetim süreçlerinin uluslararası standartlara ve rehberlerimize uygun şekilde yürütülmesi güvence altına alınmakta, süreçlerde verimlilik ve güvenilirlik önemli ölçüde artmaktadır" ifadesini kullandı.

"Uzaktan denetim olanaklarını artırıyoruz"

Yener, bu programlarla elde ettikleri kazanımlara da dikkati çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Kendi imkanlarımız ve uzman personelimizle geliştirdiğimiz VERA, DYS, Birleşik Veri Aktarım Sistemi (BVAS) ve SayBot sayesinde denetim kapasitesini artırarak riskleri erken tespit ediyoruz. Ayrıca, zaman ve kaynak verimliliğini sağlıyoruz. Sapmaları ve kamu zararını etkili şekilde tespit ediyoruz. Uzaktan denetim olanaklarını artırıyor, denetim maliyetlerini azaltıyoruz. Manuel raporlamaya dayalı yaklaşımlar yerine otomatik, gerçek zamanlı ve risk odaklı analizlerle çalışıyoruz. Denetim, yargı, yönetim ve arşivleme süreçlerinin dijitalleştirilmesi sonucunda, tüm kamu ve diğer ülke yüksek denetim kurumları için model olacağız."

Kullandıkları dijital sistemlerin daha da geliştirilmesi için uluslararası kuruluşların sağladığı hibelerden de yararlandıklarını vurgulayan Yener, Avrupa Birliği tarafından, Sayıştaya duyulan güvenle talep edilen bütçenin de üzerinde 4 milyon 350 bin euro tutarındaki proje finansmanının onaylandığını belirtti.

Yener, proje kapsamında, denetim, raporlama, yargılama ve yönetim süreçlerinin tümüyle dijitalleştirilmesine yönelik kapsamlı çalışma yapılacağını bildirerek, "Ayrıca çalışanlarımızın mesleki yetkinliklerini artıracak, dijital süreç yönetimi ve inovasyon kültürünü yaygınlaştırarak, kalıcı ve sürdürülebilir kılacak çalışmalar yürüteceğiz" dedi.

"Çok sayıda ülkeyle deneyim ve bilgi paylaştık"

Uluslararası alanda çok sayıda kuruma eğitim, bilgi ve deneyim paylaşımı gibi programlarla destek verdiklerini anlatan Yener, şöyle devam etti:

"Türk cumhuriyetleri, Balkan ülkeleri ile bazı Asya ve Afrika ülkelerine eğitim programları uyguluyoruz. TİKA projeleri dışında da Azerbaycan, Malezya, Macaristan, Slovakya, Özbekistan gibi ülkelerin sayıştayları ile kapsamlı iş birliklerimiz devam ediyor. Dünya Bankası, OECD gibi uluslararası kuruluşların finansmanını sağladığı projeler kapsamında da bizden eğitim talebinde bulunan sayıştaylara kapsamlı eğitim programları düzenliyoruz. Başkanları dahil olmak üzere Bangladeş Sayıştayından 33, Tayland Sayıştayından 42 yöneticiye, saha tecrübesi de dahil olmak üzere kapsamlı ve yoğun eğitim programları düzenledik."

"İkili anlaşma imzalanan kurum ve kuruluş sayısı 50 civarında"

Yener, ikili anlaşma imzaladıkları kurum ve kuruluş sayısının 50 civarında olduğunu bildirerek, Sayıştayın uzun yıllardır küresel ve bölgesel kuruluşlarda aktif roller üstlendiğini, kamu yönetiminde denetimi, hesap verebilirliği ve şeffaflığı artırmaya yönelik uluslararası girişimlere katkı sunduğunu ifade etti.

NATO, EUROCONTROL, İslam İşbirliği Teşkilatı, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, D-8 gibi uluslararası kuruluşların denetim kurullarında yer aldıklarını dile getiren Yener, şunları kaydetti:

"Sayıştay tarihinde bir ilk olarak yarışma usulüyle, ücret mukabili bağımsız dış denetçi görevlendiren uluslararası kuruluşların bağımsız dış denetçisi olarak görev üstlendik. Belirsizlik ve kırılganlıkların arttığı çağımızda denetimin önemi her geçen gün daha iyi anlaşılıyor. Özellikle uluslararası kuruluşların artan görev ve sorumluluklarıyla birlikte kullandıkları fonların miktarı da artıyor. Bu fonların amaçları doğrultusunda, verimli, etkili, hesap verebilir ve saydam şekilde kullanılması için bağımsız dış denetim çok daha önemli hale geliyor. Bu da Sayıştay olarak bizi küresel bir aktör olmaya yönlendiriyor, sürdürülebilir bir dünya için daha fazla görev ve sorumluluk almamızı kaçınılmaz kılıyor."