Şırnak yetişen iki bitkinin 3 hastalığa iyi geleceğini saptadı

Şırnak Üniversitesi'nde (ŞÜ) Bilimsel Araştırma Proje Koordinatörlüğü desteğiyle Dr. Öğretim Üyesi Veysel Tahiroğlu tarafından yürütülen çalışmada, bölgede yetişen ve vatandaşların sofralarında yemeklik olarak kullanılan guriz ve soryaz bitkileri üniversite laboratuvarlarında incelendi.

Araştırmada, Atatürk, Dicle ve Siirt Üniversitelerinden de destek alınarak iki bitkinin Alzheimer, göz tansiyonu (glokom) ve diyabet (şeker) hastalıklarına iyi geldiği ortaya konuldu.

Tahiroğlu, gazetecilere, geçen yıldan başlayan çalışmaların bu yıl neticelendirildiğini söyledi.

Alzheimer, diyabet ve göz tansiyonu hastalıklarının dünyada yaklaşık 400 milyon kişide görüldüğünü ve her gün artış gösterdiğini aktaran Tahiroğlu, şunları kaydetti:

"Çalışmamızda bu 3 hastalığı hedefleyerek modern ilaç geliştirme dediğimiz enzim inhibisyon tekniğini kullanarak çalışmamıza başladık. 4 önemli enzimi aldık. Bu iki bitkinin çalışmaya başladığımızda çok ileri derecede normal standartlara göre iyi aktivite gösterdiğini tespit ettik. Şırnak'ta halk arasında soryaz dediğimiz Latince ismi Allium kharputense (harput soğanı/soryaz) olan bu bitkinin özellikle dünyada 900 türü bulunmaktadır. Türkiye'de 241 tane tür bulunmakta. Bu türlerin de yüzde 40'ı endemik olarak bilinmektedir. Şırnak'ta ayrıca guriz olarak bilinen anchusa azurea (sığır dili, sığır kuyruğu/guriz) olduğunu yaptığımız bu çalışmanın neticesinde tespit ettik."

Çalışmalarında Atatürk Üniversitesi Biyokimya Laboratuvarı, Siirt ve Dicle Üniversitesi'nde LCMS teknikleriyle, cihazlarıyla analiz yaptıklarını anlatan Tahiroğlu, "Şırnak'ta yetişen soryaz ve guriz bitkisinin şu ana kadar çalışan diğer türlere nazaran da büyük etki gösterdiği dikkatimizden kaçmadı. Yani Şırnak'ta yetişen bu bitkilerin ileride Alzheimer, diyabet hastalığı ve göz tansiyonuna iyi geleceğini bu çalışmayla kanıtlamış olduk." dedi.

Bitki üzerindeki çalışmaların devam edeceğini bildiren Tahiroğlu, bu iki bitkinin umut vadettiğini, ileride kanserli hücrelerde de çalışılabileceğini ifade etti.

Tahiroğlu, ileriki dönemde iki bitkinin şampuanını ve sabununu yapmayı planladıklarını aktardı.

Bitkinin insan üzerindeki etkilerini henüz çalışmadıklarını vurgulayan Tahiroğlu, "Çünkü insan çalışmalarının farklı farmakolojik teknikleri var. İlaç geliştirme aşamaları var ama şu an enzim inhibisyon modern olarak dediğimiz tekniklerle iyi aktivite gösterdiğini görmekteyiz. Bundan sonraki çalışmalarımızın deney hayvanlar üzerinden çalışmalar yapılarak insan üzerindeki çalışmalara doğru gideceğini beklemekteyiz." şeklinde konuştu.