Siyah kedi görmenin Türklerdeki gerçek anlamı çok başka: Uğursuzluk değilmiş.. Sözcü Gazetesi

Günümüzde kara kediler birçok kişi tarafından uğursuzlukla ilişkilendirilse de, bu yaygın algı tarihsel ve kültürel gerçeklerle her zaman örtüşmüyor. Özellikle Türk kültüründe kara kedinin anlamı, Batı dünyasındaki inançların aksine çok daha olumlu bir çerçevede yer alıyor.

GİZEMLİ VE KORUYUCU FİGÜRLERDİ

Eski Türk inanç sistemlerinde özellikle Şamanizm etkisiyle kara hayvanlar – kara kurt, kara köpek, kara kedi gibi – doğaüstü nitelikler taşıyan varlıklar olarak kabul edilirdi. Kara kediler bu bağlamda kötü bir alamet değil; koruyucu, sezgisel ve haberciliğiyle öne çıkan canlılar olarak görülürdü.

Bu dönemlerde “kara” kelimesi bugünkü gibi “karanlık” ya da “kötü” anlamında değil; bilinmeyen, kutsal ve gizemli olanı temsil ederdi. Dolayısıyla kara kedinin bir eve gelmesi ya da birinin yoluna çıkması uğursuzluk değil, dikkat edilmesi gereken önemli bir mesaj olarak algılanırdı.

KARA KEDİ GELDİYSE MİSAFİR YOLDA

Türk halk kültüründe kara kediye dair inanışlar bölgeden bölgeye değişse de, kara kedinin uğursuz sayılması Batı’daki kadar köklü değildir. Örneğin bazı yörelerde gece vakti eve giren kara kedi, yakında bir misafirin geleceğine ya da bir haber alınacağına işaret eder.

Bazı kaynaklarda ise kara kedinin evin içinde rahatça gezmesi, o evin kötü enerjilerden temizlendiğine dair bir işaret olarak yorumlanır. Bu durum, kedilerin algılama gücüne ve görünmeyen varlıkları hissedebildiği inancına dayanır.

UĞURSUZLUK ANLAMI NEREDEN ÇIKTI?

Kara kedilerin uğursuz sayılması fikri, büyük ölçüde Orta Çağ Avrupa’sında ortaya çıktı. Özellikle Hristiyanlığın güçlü olduğu dönemlerde cadılıkla ilgili korkular yaygınlaştıkça, siyah kediler de bu korkulara dahil edildi. Cadıların siyah kedi formuna büründüğüne ya da onları ruhani iletişimde kullandığına inanılıyordu.

Bu anlayış, zamanla Avrupa kıtasının çoğuna yayıldı ve modern çağda popüler kültür aracılığıyla küresel bir algıya dönüştü. Ancak bu algının Türk kültürüne sirayet etmesi görece yenidir ve genellikle şehirleşme sonrası döneme, özellikle 20. yüzyıla denk gelir.

Japonya: Bekâr kadınlara uğur getirdiğine inanılır. Siyah kedinin yolu kesmesi kötü değil, iyiye işarettir.

İskoçya: Kapıya gelen siyah kedi zenginlik ve bolluk getirecektir.

İngiltere: Evlenen çiftlere siyah kedi hediye etmek, evliliklerinin huzurlu geçeceğine inanılır.

Almanya: Kedinin geçiş yönüne göre anlam değişir. Soldan sağa geçerse uğur, sağdan sola geçerse uğursuzluk sayılır.

Antik Mısır: Siyah kediler kutsal tanrıça Bastet ile ilişkilendirilir, koruyucu varlık olarak kabul edilirdi.

Kara kediye yüklenen anlam; din, kültür, dönem ve coğrafyaya göre şekilleniyor. Türk kültüründe bu kediler tarihsel olarak kötü varlıklar değil, gizemli, sezgisel ve hatta koruyucu figürlerdi. Dolayısıyla siyah bir kediyi görünce yolumuzu değiştirmek yerine, belki de düşünce kalıplarımızı değiştirmek daha isabetli olur.