Tarih yazıldı ama kimse fark etmedi: Denizlerin altındaki yeni para Sözcü Gazetesi

Hayal edin: dev bir konteyner gemisi okyanusun ortasında duruyor. Yanına yaklaşan başka bir gemiyle arasında sıradan bir yakıt değil, sıvılaştırılmış karbondioksit transferi gerçekleşiyor. Evet, yanlış duymadınız — karbon artık sadece “kirletici” değil, aynı zamanda değerli bir meta!

Şanghay, 19 Haziran 2025'te gerçekleştirdiği bu operasyonla denizcilik sektörüne adeta yön verdi. Panama bayraklı 14.000 TEU'luk EVER TOP gemisi, yakaladığı CO₂'yi Dejin adlı gemiye başarıyla aktardı.

Bu transfer yalnızca bir teknolojik başarı değil. Aynı zamanda karbonu gemi egzozundan alıp, %99,9 saflıkta sıvı hale getiren bir sistemin ürünü: OCCS. Şanghay Deniz Dizel Motor Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen bu sistem, CO₂’nin %80’inden fazlasını yakalayabiliyor. Üstelik metanol ya da amonyaklı dönüşümlere göre çok daha düşük maliyetli: yaklaşık 10 milyon dolar.

Gemiden kıyıya transfer zaten devrim niteliğindeydi. Ama şimdi bu gaz, doğrudan bir başka gemiye aktarılabiliyor. Böylece küçük limanlara ulaşamayan büyük gemiler bile lojistik zincirin dışında kalmıyor. CO₂, denizde boşaltılıyor; daha küçük taşıyıcılar tarafından özel terminallere ulaştırılıyor. Bu sistem, hem lojistik hem ekonomik hem de çevresel olarak oyunun kurallarını değiştiriyor.

Bu yakalanan CO₂’ler çöp değil. Endüstriyel alıcılara satılarak gemilere yılda 8 milyon dolar kazandırabiliyor. Yani gemiler, artık sadece yük değil, karbon da taşıyor ve kazanç elde ediyor.

Nakliye sektörü küresel emisyonların yaklaşık %3'ünü oluşturuyor. OCCS gibi çözümler, yalnızca karbon ayak izini azaltmakla kalmıyor, aynı zamanda geminin ömrünü uzatıyor ve emisyonları bir gelir modeline çeviriyor.

IMO’nun sıkılaşan çevre düzenlemeleri karşısında, bu sistem çok daha uygun maliyetli bir alternatif sunuyor. Bu yüzden sadece Şanghay değil, dünya limanları da bu sistemi izliyor.

Şanghay’ın bu başarısı sadece bir ilk değil, muhtemelen bir dönüm noktası. Diğer limanlar ve taşımacılık şirketleri, bu örneği takip etmeye başladı bile.

Peki bu model, deniz karbonsuzlaştırmasında küresel bir norm haline gelir mi?

Belki de bu sorunun cevabı, bir sonraki sıvı karbon transferinde gizli.