SonTurkHaber.com
close
up
Menu

İstanbul da sular ne zaman gelecek? İSKİ İstanbul su kesintileri 3 Eylül Çarşamba İstanbul da sular saat kaçta gelecek?

Saraçhane mitingi davasında 13 gence tahliye kararı; 7 si Cumhurbaşkanı na hakaret ten hemen tahliye edilmeyecek

Google, Chrome u satmayacak

Macron dan ABD ye tepki: Kabul edilemez Avrupa Haberleri

Yunan medyası Ankara nın dış politikasını inceledi: ‘Yalnızlaştırılmış bir Türkiye anlatısı çoktan çöktü’ Gündem Haberleri

Kayyum kararı sonrası AKP den ilk açıklama

BM açıkladı… Suriye’de Esad sonrası 850 bin kişi geri döndü

Süper Lig den 8 kulüp disipline sevk edildi Sözcü Gazetesi

ALTIN FİYATLARI CANLI 4 EYLÜL: Rekor tazeledi! Bugün 22 ayar bilezik, ons, Cumhuriyet, yarım, çeyrek altın ve gram altın fiyatları ne kadar?

TCMB Başkanı Karahan: Yıl sonunda enflasyonun yüzde 29’un altına düşmesini bekliyoruz

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Kaya, Kırklareli Sağlıklı Hayat Merkezi ni ziyaret etti: Kırklareli Haberleri

Son depremler listesi 2 Eylül 2025 Salı: Kandilli Rasathanesi ve AFAD verileri az önce deprem mi oldu, en son deprem nerede ve ne zaman oldu, kaç büyüklüğünde?

Fenerbahçe, İş Bankası Nays ve Dominos hacklendi mi? No System Is Safe bildirimi nedir? İşte son durum Son Dakika Haberleri

ÖTV zammı satışları etkilemedi! Tarihi rekor

Muğla da Menteşe Belediye Başkanı nın akrabasının evine yanıcı madde attığı iddia edilen 2 zanlı tutuklandı Muğla Haberleri

İmamoğlu: Ben CHP’liyim diyen hiçbir siyasetçi bu onursuzluğa alet olmaz Agos

3 Eylül hava durumu: Meteoroloji den 15 il için sağanak uyarısı

Kızılcık Şerbeti’nin yeni sezon afişi yayınlandı

Ukrayna Savaşı nda yapay zeka destekli dronlar kullanılmaya başladı Dış Haberler

Bakan Göktaş: Sosyal medya düzenlemesinde ülkemize özgü bir model çalışıyoruz

TDK derlem tabanlı Türkçe sözlüğünü yapay zeka desteğiyle hazırlıyor

TDK derlem tabanlı Türkçe sözlüğünü yapay zeka desteğiyle hazırlıyor

Trthaber kaynağından alınan verilere dayanarak, SonTurkHaber.com açıklama yapıyor.

Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Dr. Osman Mert, kurumun son dönemde yürüttüğü projelere ilişkin açıklamalarda bulundu.

Türkiye Türkçesinin tarihi coğrafyasında kullanılan Türkçeyi hedef alan "Türkiye Türkçesi Ağız Atlası Projesi"nin derleme aşamasının yüzde 95 oranında tamamlandığını bildiren Mert, yazılıma veri girilmeye başlandığını ve yıl sonuna kadar bu projenin tamamlanmış olacağını kaydetti.

Osman Mert, projeye ilişkin şu bilgileri verdi:

"Bu proje sadece dil bilimine değil, tarihe, kültüre, sosyal bilimlerin pek çok alanına bilgi üretecek. Bu projeyle Türkiye Türkçesinin coğrafyasını, gelişimini, hangi bölgede dilinin neden, hangi gerekçelerle fonetik, morfolojik düzeyde, ses, şekil bilgisi düzeyinde farklılık arz ettiğini, değişiklik gösterdiğini daha net göreceğiz. Dili dışarıdan etkileyen pek çok faktör var; coğrafya, ticaret, eğitim, moda, kültürel temaslar... Bunların hepsinin etkilerini somut olarak bu atlas üzerinde görebileceğiz. Geçmişten günümüze dilin gelişimiyle ilgili de Anadolu'da bize veriler sunacak bu atlas. Proje tamamlandığında isteyen herkes atlasa erişebilecek. Bilgiler haritalar üzerinden kullanıcının istifadesine sunulacak."

"Herhangi bir alandan Türkçeyi çekerseniz, o alanı mutlaka ikinci dil doldurur"

Türk Dilini Koruma Kanunu kapsamında da bir çalışma yaptıklarını ve sürecin devam ettiğini belirten Mert, 21. yüzyılda tüm dillerin korunmaya ihtiyacı olduğunu söyledi.

Sosyal medyada dille ilgili farkındalık düzeyinin artırılması gerektiğini, başta televizyon kanalları olmak üzere medyanın farklı organlarında, teknolojide, tabelalarda dil kullanımının önemli olduğunu ve mutlaka kontrol edilmesinin, denetlenmesinin şart olduğunu dile getiren Mert, "Herhangi bir alandan Türkçeyi çekerseniz tabiat boşluk kaldırmaz, o alanı mutlaka ikinci dil doldurur. Bugün tabelalarımızdan Türkçeyi büyük oranda çektik, tabelalarımız boş kalmadı, İngilizce bu boşluğu doldurdu." diye konuştu.

Tabelalarla ilgili konunun aslında yerel yönetimlerle ilgili olduğunu ifade eden Mert, "Medyada Türkçe kullanımıyla ilgili de bağımsız dil denetleme, kontrol etme kuruluna ihtiyacımız olduğunu düşünüyorum. Medyadaki dil direkt toplumun dilini, gençlerin dilini etkiliyor. Her bir spiker, medyada konuşan her bir birey rol model. Dolayısıyla başta televizyon kanalları olmak üzere görsel medyada kullanılan Türkçenin denetlenmesi önemli." değerlendirmesini yaptı.

Osman Mert, bu çalışmaların sadece Türk Dil Kurumunca değil, ilgili tüm kurum ve kuruluşlarla yapılması gerektiğine işaret etti.

"İlgili her kurumun, kuruluşun ve bireyin bu sürece katkı sunması lazım"

Tüm eğitim düzeylerinde Türk dilinin kullanımına değinen Mert, şunları kaydetti:

"Eğitim dilimizin bütün kurumlarda Türkçe olması gerekir. Bir dil kullanılmadığı alanda geriler, hatta o dilin o alanla ilgili üretim kabiliyeti düşmeye başlar. Bilimsel, akademik terimlerin, teknoloji, eğitim, spor terimlerinin Türkçesini kullanmadığınızda Türkçe o alanda gerilemeye başlar. Her bir tarihi kelime atalarımızın zihin süzgecinden geçmiş, kullanılmış, atalarımızdan bize kalan bir emanettir, mirastır. Dolayısıyla dilimize karşı sorumluluğumuz var. Atalarımıza, çocuklarımıza, torunlarımıza karşı sorumluluğumuz var. Bunu hep birlikte yapmamız gerekiyor. Biz, kurum olarak rehberlik edebiliriz ama ilgili her kurumun, kuruluşun ve bireyin bu sürece katkı sunması lazım."

TDK Başkanı Mert, gelecek süreçte Türkçeyi Koruma Kanunu'nun önemli gündem konularından biri olabileceğini dile getirdi.

"1 milyar kelimelik bir derlem üzerinde çalışıyoruz"

Derlem tabanlı Türkçe Sözlük çalışmalarının da devam ettiği bilgisini paylaşan Mert, hali hazırda kullanılan sözlüğün büyük oranda edebiyat dili sözlüğü olduğunu ve Türkçeyi temsil kabiliyetinin düşük olduğunu söyledi.

Mert, sözlük çalışmalarına ilişkin şu bilgileri verdi:

"Bütün bilim dallarını, kültür alanlarını temsil eden 1 milyar kelimelik işlenebilir metin havuzu, metin bankası oluşturuyoruz. Derlem tabanlı Türkçe sözlük için yapay zekadan da destek aldık. Yaşayan Türkçenin sözlüğünü yapacağız. Türkçe'nin kullanıldığı bütün alanlardaki söz varlığı orada temsil edilecek. Sözlükte edebiyat, sanat, felsefe, tarih, coğrafya, biyoloji, kimya, matematik, fizik gibi bütün bilim dallarına ait metinlerin yanında konuşma diline ait metinler de olacak, aile ortamında, kafede, sokakta, ders ortamında konuşulan dil ile çocuk dili örnekleri de bulunacak.

İlkokul, ortaokul öğrencilerinin yazılı sınav kağıtları da olacak. Bütün toplum kesimleri, bütün bilim dalları, kültür alanları temsil edilecek ve sonuç itibarıyla temsil kabiliyeti çok yüksek, her maddenin örneklerinin olduğu, bize her konuda istatistiki bilgi verebilen bir sözlük olacak. Bu sözlük ile mevcut sözlüğümüzdeki söz varlığı en az 7-8 katına çıkacak. Bu dilimiz için fevkalade bir durum. Bu gelişme, başta Türkçe düşünen yapay zeka olmak üzere sözlüğün kullanıldığı her alanı etkileyecek."

Her yapay zekanın arkasında gelişmiş bir dil ve bilgi birikimi olduğuna dikkati çeken Mert, "Nasıl insanlar, bütün bilim dallarına ait bilgileri dille öğreniyorsa aslında yapay zekalar da bütün bilgileri dille öğreniyor. Bu çalışma bittiğinde Türkçe düşünen yapay zeka çok önemli ölçüde gelişme kaydedecek. Çalışmanın 3,5 yıl sürmesini öngörüyoruz. 1 milyar kelimelik bir derlem üzerinde çalışıyoruz. Normal koşullarda insanın 1 milyar kelimelik bir veriye hakim olması mümkün değil, işte bunu yapay zekanın, yazılımların desteğiyle yapıyoruz." şeklinde konuştu.

Prof. Dr. Osman Mert, öğrencilerin sınav kağıtlarını izinler çerçevesinde alarak işlenebilir metin haline getirip, etiketleyerek sözlük sistemine eklediklerini de ifade etti.

Önemli haberleri ve güncellemeleri kaçırmamak için SonTurkHaber.com'ı takip edin.
seeGörüntülenme:59
embedKaynak:https://www.trthaber.com
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 15 Ağustos 2025 12:20 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

İstanbul da sular ne zaman gelecek? İSKİ İstanbul su kesintileri 3 Eylül Çarşamba İstanbul da sular saat kaçta gelecek?

03 Eylül 2025 02:10see177

Saraçhane mitingi davasında 13 gence tahliye kararı; 7 si Cumhurbaşkanı na hakaret ten hemen tahliye edilmeyecek

03 Eylül 2025 16:38see168

Google, Chrome u satmayacak

03 Eylül 2025 00:37see168

Macron dan ABD ye tepki: Kabul edilemez Avrupa Haberleri

02 Eylül 2025 23:54see158

Yunan medyası Ankara nın dış politikasını inceledi: ‘Yalnızlaştırılmış bir Türkiye anlatısı çoktan çöktü’ Gündem Haberleri

03 Eylül 2025 16:08see155

Kayyum kararı sonrası AKP den ilk açıklama

02 Eylül 2025 19:57see151

BM açıkladı… Suriye’de Esad sonrası 850 bin kişi geri döndü

03 Eylül 2025 07:11see145

Süper Lig den 8 kulüp disipline sevk edildi Sözcü Gazetesi

02 Eylül 2025 21:07see144

ALTIN FİYATLARI CANLI 4 EYLÜL: Rekor tazeledi! Bugün 22 ayar bilezik, ons, Cumhuriyet, yarım, çeyrek altın ve gram altın fiyatları ne kadar?

04 Eylül 2025 01:37see124

TCMB Başkanı Karahan: Yıl sonunda enflasyonun yüzde 29’un altına düşmesini bekliyoruz

03 Eylül 2025 18:09see124

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Kaya, Kırklareli Sağlıklı Hayat Merkezi ni ziyaret etti: Kırklareli Haberleri

03 Eylül 2025 16:04see122

Son depremler listesi 2 Eylül 2025 Salı: Kandilli Rasathanesi ve AFAD verileri az önce deprem mi oldu, en son deprem nerede ve ne zaman oldu, kaç büyüklüğünde?

02 Eylül 2025 20:12see122

Fenerbahçe, İş Bankası Nays ve Dominos hacklendi mi? No System Is Safe bildirimi nedir? İşte son durum Son Dakika Haberleri

03 Eylül 2025 21:28see120

ÖTV zammı satışları etkilemedi! Tarihi rekor

03 Eylül 2025 06:36see119

Muğla da Menteşe Belediye Başkanı nın akrabasının evine yanıcı madde attığı iddia edilen 2 zanlı tutuklandı Muğla Haberleri

02 Eylül 2025 21:08see118

İmamoğlu: Ben CHP’liyim diyen hiçbir siyasetçi bu onursuzluğa alet olmaz Agos

03 Eylül 2025 14:09see118

3 Eylül hava durumu: Meteoroloji den 15 il için sağanak uyarısı

03 Eylül 2025 06:12see113

Kızılcık Şerbeti’nin yeni sezon afişi yayınlandı

03 Eylül 2025 19:47see112

Ukrayna Savaşı nda yapay zeka destekli dronlar kullanılmaya başladı Dış Haberler

02 Eylül 2025 23:15see111

Bakan Göktaş: Sosyal medya düzenlemesinde ülkemize özgü bir model çalışıyoruz

03 Eylül 2025 09:20see109
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları