Tek çare müzakere, piyasalar diken üstünde

İran, İsrail çatışmasına ABD'nin dahil olması uzun ve bölgesel bir savaş ihtimalini tetiklerken piyasalar diken üstünde. Ateşkes kararı umutları yeşertirken piyasalarda temkinli iyimserliğin yerini yüksek risk senaryoları da almış durumda. Geçen haftaya 4.288 TL ile başlayan gram altın, küresel piyasalardaki gelişmelerle birlikte kademeli olarak yükseldi ve 4.373 TL’yi test etti. İstanbul’da litre başına benzin fiyatı ise 50 TL’nin üzerine çıkarken, savaşın şiddetlenmesi halinde motorin ve benzinde yeni zamların kapıda olduğu belirtiliyor.

İran'ın Tel Aviv'e yönelik saldırılarında borsa binası da hasar gördü.  ALTINA DİKKAT!

Altın ve akaryakıt fiyatlarının aynı anda yukarı yönlü hareket etmesi, hem bireysel tüketici davranışlarını hem de enflasyon beklentilerini doğrudan etkiliyor. Türkiye gibi döviz kuruna duyarlı, enerji ithalatçısı bir ülkede bu tür jeopolitik riskler doğrudan hayat pahalılığı olarak vatandaşın karşısına çıkıyor. Nitekim İstanbul’da enflasyon eğrisi, taşıma ve üretim maliyetlerindeki artışla birlikte yeniden yukarı yönlü risk taşıyor. Ayrıca, savaş senaryolarının daha da derinleşmesi durumunda altının 4.500 TL sınırını aşması ihtimaller dahilinde.
Haber Global Web Özel'e İran savaşı ile ile ilgili değerlendirmelerde bulunan ekonomistler de savaşın uzaması ihtimaline vurgu yaparak muhtemel riskleri sıraladılar.

İLK ETKİ PETROLDE

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'nden Prof. Dr. Sefer Şener, son dönemde küresel risklerin eksik olmadığını belirterek şunları söyledi: "Bir bölgede gerginlik biterken diğerinde başlıyor. Küresel riskler ticaretle ilgili kararları, piyasaları son derece olumsuz etkiliyor. İran-İsrail savaşıyla birlikte bu riskin etkisini enerjide, petrolde gördük. Yüzde 12-13'e yakın bir artış kaydedildi. Daha sonra 16'ya da çıktı ama tekrar 13'e düştü. Hürmüz Boğazı'ndan Suudiler günlük 20 milyon varil geçiriyor, Katar 10 milyon varil geçiriyor. Diğer Körfez ülkelerini de hesaba katmak gerek. Bu bu bölgedeki gerginlik enerji fiyatlarına yansıyor."

GÜBRE VE GIDAYA DİKKAT!

Önünüzdeki günlerde gübre, azot gibi kalemlerde küresel çapta sorunlar çıkabileceğini belirten Prof. Dr. Şener, gübre fiyatlarındaki artışın doğrudan gıda fiyatlarını etkileyeceğini söyledi. Şener altınla ilgili tahminlerini ise şöyle aktardı: "Riskin görüldüğü her yerde altın fiyatları da artıyor. Altında şu andaki seyir FED'in aldığı karar nedeniyledir. Bu kadar jeopolitik risk varken altının 3500 dolara gitmese lazımdı. Ama FED'in faiz indirmesi dolara yönelimi getiriyor. Yoksa risk ortamında altın yukarı çıkardı."

İran saldırıları İsrail'deki Demir Kubbe'yi boşa çıkardı.  NE KADAR SÜRECEK?

Bölgeyle ilgili jeopolitik risklerin hem navlun hem de jeopolitik riskleri artıracağını belirten Prof. Dr. Şener "Temel ölçü savaş ne kadar devam edecek? Kısa vadede biterse riskler kalkar. Ancak Ukrayna gibi olursa negatif etki artarak devam eder. Henüz piyasadaki fiyatlamalar savaşın kısa süre süreceğine yönelik. Piyasa bu tür risklere alıştı. Şu anda piyasada bir 'bekle-gör' durumu yaşanıyor" dedi.

ABD'NİN KATILMI RİSKİ

Ekonomist Prof. Dr. Mete Gündoğan İsrail'in, İran'a yönelik hamlesinin ekonomide önemli sonuçları olacağını belirterek şunları kaydetti: "İsrail, ABD'yi savaşa sokarsa bu hem kur hem de ons riskini artırır. Kur riskinin artması faizlerin sabit tutulmasını da etkiler. Faizlerin düşmesi beklenirken artmak zorunda kalır. Enflasyonla mücadele olumsuz etkilenir. Eğer bu bir iki gün içinde olmazsa çatışmalarda gevşeme olmazsa riskler Türkiye'ye de yansır."
[email protected] 

Kaynak: Web Özel