Ticaret Bakanlığının yeni düzenlemesi tüketicinin korunmasına katkı sunacak

Ticaret Bakanlığınca hazırlanan "Fiyat Etiketi Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" Resmi Gazete'de yayımlanarak dün itibarıyla yürürlüğe girdi.

Buna göre, restoran, lokanta, kafe, pastane ve benzeri yiyecek ve içecek hizmeti sunan, kriterleri Ticaret Bakanlığınca belirlenen işletmeler, fiyat listelerine ilişkin bilgileri elektronik sistem üzerinden Bakanlığa gönderecek, tüketiciler de işletmelerin fiyat bilgilerine dijital ortamda erişebilme imkanına kavuşacak.

Bu düzenleme kapsamında tüketiciler, hizmet almak istedikleri restoran, lokanta, kafe ve pastane gibi işletmelerin fiyat bilgilerine her yerden ve her an dijital ortamda erişebilme imkanına kavuşacak.

Satıcı tarafından açıkta ve tüketici huzurunda tartılarak satılan ürünlerde, malın içinde bulunduğu kap veya ambalajın ağırlığı (dara) artık zorunlu olarak düşülecek. Bu sayede tüketiciler yalnızca satın aldıkları ürünün ağırlığı kadar ödeme yapacak ve haksız fiyatlandırmanın önüne geçilerek, adil ticaret ilkesi güçlendirilmiş olacak.

Yiyecek ve içecek hizmeti sunan işletmeler fiyat listelerini tüketicilerin erişimine karekod (QR kod) yöntemiyle de sunabilecek. Tüketicilerin talebi halinde işletmeler fiyat listesini fiziksel olarak da göstermekle yükümlü olacak. Bu sayede vatandaşlar fiyat bilgilerine hem dijital hem fiziki ortamda hızlı, kolay ve şeffaf biçimde ulaşabilecek.

Tüketici dernekleri ve yeme-içme sektör temsilcileri söz konusu yönetmeliğe ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

"Aldatıcı indirimler önlenecek"

Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı Levent Küçük, Fiyat Etiketi Yönetmeliği'ndeki yeni düzenlemelerin tüketici açısından olumlu olduğunu belirterek, indirimli satışlarda, indirimden önceki son 30 günlük fiyatın artık 10 güne çekilmesinin aldatıcı indirimleri önleyebileceğini söyledi.

Her müşterinin dijital bir telefona sahip olamayabildiğini ya da olanın kullanmakta zorluk çekebildiğini dile getiren Küçük, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu nedenle karekod uygulamasının yanında fiyat listelerinin masalardan kaldırılmaması da önemli. Servis ücreti, kuver veya masada oturma süresi esas alınarak belirli bir oturma süresini geçenlerden ücret alınması gibi konularda yoğun şikayetler var. Yönetmelik, servis hizmeti veya diğer ücretlerin, fiyat listesinde yazılması şartıyla uygun buluyor. Bu konuya da açıklık getirilerek yönetmelikte servis ücreti ve masada oturma süresine bağlı ücretlerin aslında alınıp alınmayacağı konusu açık ve net şekilde belirtilmeli."

Küçük, yönetmelikteki değişiklikle birlikte tüketicinin yanında tartılan ürünlerde daranın düşürülmesinin ilk defa bu kadar açık şekilde düzenlendiğini kaydederek, "Bu gelişme tüketici açısından son derece önemli. Bakanlığın düzenlemesiyle ürünlerin fiyatlarına dijital ortamdan ulaşılacak olması tüketicilere işletmeye gitmeden fiyatları karşılaştırabilme adına olumlu bir avantaj sunuyor. Bu değişiklikler tüketicinin korunması noktasında önemli katkı sunacak." dedi.

"Tüketici açısından olumlu bir gelişme"

Tüketiciyi Koruma Derneği Genel Başkanı Aziz Koçal da Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan Fiyat Etiketi Yönetmeliği değişikliklerinin, tüketici açısından "ambalaj darasının düşülmesi, fiyat şeffaflığı, bilgilendirme ve dijital erişim" yönünden olumlu bir gelişme olduğunu söyledi.

İndirimli fiyat uygulamasında yapılan değişikliğin de tüketici lehine olduğunu dile getiren Koçal, "Değişikliklerin, düzenleme yapılırken katkılarını almak üzere tüketici örgütlerinin de görüşüne sunulması bizler için ayrıca önemliydi. Ancak uygulamada etkinliğin sağlanması için denetim mekanizmasının güçlendirilmesi ve tüketiciye erişimin garanti altına alınması önem taşımaktadır." şeklinde konuştu.

"Haksız fiyat artışlarının tespiti açısından katkı sağlayacak"

Aziz Koçal, yeme-içme işletmelerinin fiyat listelerini Bakanlığın kuracağı sisteme yükleme zorunluluğunun, kamuoyunun fiyat değişimlerini izlemesini sağlayacak önemli bir adım olduğunun altını çizerek, "Bu sistemin etkin çalışması, fiyat istikrarının izlenmesi ve haksız fiyat artışlarının tespiti açısından da katkı sağlayacaktır." dedi.

Daranın düşürülmesinin zorunlu hale getirilmesine işaret eden Koçal, şöyle devam etti:

"Tüketicinin gerçekten aldığı ürün miktarına göre ücret ödemesini garanti altına alacaktır. Bu, özellikle manav, şarküteri, tatlıcı, kuruyemişçi ve kasap gibi işletmelerde tüketici lehine önemli bir kazanımdır. İndirimli satışlarda 'önceki 10 gün içindeki en düşük fiyatın esas alınması' düzenlemesi, suni indirimlerin ve tüketiciyi yanıltıcı etiket oyunlarının önüne geçilmesi açısından önemli bir düzenlemedir.

Bu hüküm, 'önce zam, sonra indirim' uygulamalarına karşı net bir koruma sağlar. Bu düzenlemelerin tüketici lehine olması için söz konusu değişikliklerin uygulanıp uygulanmadığı düzenli olarak kontrol edilmeli, etkin denetim süreçleri işletilmeli ve süreçle ilgili kamuoyu bilgilendirilmeli. Aksi tüketiciye beklenen faydayı sağlamayacaktır."

"Rekabeti artıracak, tüketici kazançlı çıkacak"

Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği (TÜRES) Başkanı Ramazan Bingöl ise son yıllarda tüketicilerden en çok aldığı şikayetlerin başında "sürpriz fiyatların" geldiğini belirterek, bunun önlenmesi amacıyla yaklaşık 2 yıl önce Ticaret Bakanlığı tarafından yeme-içme işletmelerine "menülerin hem işletmenin giriş kapısına hem de masalara konulması" zorunluluğu getirildiğini anımsattı.

Bu düzenlemenin tüketiciler açısından çok olumlu olduğunu, özellikle turistlere yönelik farklı tarife ve yüksek fiyat uygulamasının da önüne geçildiğini anlatan Bingöl, son olarak Ticaret Bakanlığının kendilerinin de görüşlerini alarak yeni düzenlemeler yaptığını söyledi.

Bingöl, "İşletmelerin menülerine ve ürünlerinin fiyatlarına dijital ortamda ulaşılacak olması fahiş fiyat uygulamasının önlenmesine katkı sunacak, yeme-içme işletmeleri arasındaki rekabeti artıracak. Bundan tüketici kazançlı çıkacak. Gıda enflasyonunun düşmesine de dolaylı katkı sunacak. Yeme-içme işletmeleri olarak bu düzenlemeyi canı gönülden destekliyoruz." ifadelerini kullandı.