Toryum kazasında Susurluk sırrı var Sözcü Gazetesi

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile görüşmesinde Eskişehir’in Beylikova ilçesindeki nadir toprak elementlerinin rezervlerini isteyeceği iddiası gündeme getirildi. Bu durum, Eskişehir Beylikova’daki toryum madeni için görevlendirilen bilim insanlarının öldüğü uçak kazasını hatırlattı. CHP Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, burada ‘Susurluk gibi bir sır’ olduğunu belirtti.

KARA KUTULAR BOZUK

Özellikle Rusya-Ukrayna savaşından sonra tüm dünyanın ana gündem maddesi enerji bağımsızlığı olurken Türkiye, toryum rezervindeki sırları hâlâ aydınlatamadı. Eskişehir Beylikova’da 684 milyon ton cevherin yanı sıra 380 bin ton da toryum rezervi ve nadir toprak elementleri tespit edilince 20 Kasım 2007’de 6 nükleer fizikçi görevlendirildi. Türkiye’de CERN benzeri ‘Hızlandırma Laboratuvarı’ kurma çalışması da yapan 6 bilim insanı, 10 gün sonra 30 Kasım 2007’de esrarengiz bir uçak kazasında hayatını kaybetti.

15 YIL DURDURULDU

Bu kazayı ‘Susurluk gibi esrarengiz bir kaza’ olarak yorumlayan CHP Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, “Bu olay sonrası Türkiye’deki toryum çalışmaları 15 yıl durdu, 2022’de sınırlı biçimde yeniden başladı. Bu dönemde uranyum-235 yakıtlı nükleer santral anlaşmaları yapıldı ve toryum devre dışı kaldı. Kaza görünümlü Isparta olayı olmasa Türkiye bu konuda farklı yerlerde olabilirdi” dedi.

Olayın üzerinde 18 yıl geçmesine rağmen birçok soru cevaplanmadı. Uçağın enkazının bulunduğu yerin havalimanına iniş rotası üzerinde olmadığı belirlendi. Binde bir görülen bir durum ile uçağın iki kara kutusu da arızalı çıktı. Olay sonrası ABD’den gelen bir heyet gizlice kazayı inceledi. Bu konu WikiLeaks belgelerinde yer aldı.

Trump’ın, Eskişehir’in Beylikova ilçesindeki nadir toprak elementlerinin rezervlerini isteyeceği iddiasını değerlendiren Maden Mühendisleri Odası Başkanı Ayhan Yüksel, bu rezervleirn korunması gerektiğini belirtti. Beylikova’daki nadir toprak elementlerinin, 694 milyon ton ile Çin’den sonra dünyada keşfedilmiş en büyük rezerv olduğunu vurgulayan Yüksel, “Bu rezervlerin kıskançlıkla korunup ülke sanayisine hammadde sağlaması için dikkatli bir şekilde kullanılması gerekiyor” dedi.