Trump baskısıyla Apple dan 100 milyar dolarlık yeni ABD yatırımı

Beyaz Saray, bu yeni yatırımın Apple’ın daha fazla parça üretimini ABD’ye kaydırmasını teşvik edeceğini ve şirketin dört yıl içinde ülkede harcayacağı toplam miktarı 500 milyar dolardan 600 milyar dolara çıkaracağını duyurdu.

Trump daha önce Apple'ı doğrudan hedef almış ve iPhone üretimini ABD'ye taşımaması durumunda ürünlere yüksek gümrük vergileri getireceği tehdidinde bulunmuştu.

Geçtiğimiz hafta konuşan Apple CEO’su Tim Cook, önceki yatırım taahhütlerini hatırlatarak “daha fazlasını yapmaya” hazırlandıklarını açıklamıştı.

Akıllı cam hattı ve veri merkezleri kurulacak

Çarşamba günü Beyaz Saray’da düzenlenen resmi törende konuşan Trump, Apple’ın iç tedarik zincirine yönelik harcamalarını “kitlesel olarak artıracağını” belirtti. Buna göre, ülke genelinde yeni veri merkezleri kurulacak ve Kentucky'nin Harrisburg kentinde iPhone ve akıllı saatler için kullanılacak akıllı cam üretim hattı inşa edilecek.

Trump, bu hamlelerin Apple’ın yüzde 100’e kadar çıkabilecek çip ve yarı iletken vergilerinden muaf tutulmasını sağlayacağını belirtti. Diğer şirketlerin de benzer yatırımlar yapmaları halinde bu vergilerden kaçınabileceklerini söyledi.

Apple’dan Trump’a cam heykel hediyesi

Törende Trump’ın yanında duran Tim Cook, şirketin daha önce açıkladığı 500 milyar dolarlık yatırımın "şimdiden sonuç verdiğini" belirtti. Yeni 100 milyar dolarlık fonla, Apple ürünlerinde kullanılan hayati parçaların ABD’de üretiminin artacağını vurguladı.

Cook ayrıca Trump’a, Beyaz Saray’daki Resolute Masası’nda monte ettiği özel cam bir heykel hediye etti.

Tedarik zinciri hâlâ Çin’e bağlı

Analistler Apple’ın tedarik zincirinde önemli değişiklikler yapmasının zaman alacağını söylüyor. Apple bugüne dek üretiminin büyük kısmını Çin’de gerçekleştirdi. Ancak Trump’ın yıl başında Çin menşeli ürünlere ek %30 gümrük vergisi getirmesinin ardından şirket, Vietnam ve Hindistan gibi ülkelerden ithalata yöneldi.

Buna rağmen, Apple sadece Nisan-Haziran döneminde 800 milyon doların üzerinde yeni sınır vergisi ödemek zorunda kaldı. Yıl sonuna kadar bu rakamın 1.1 milyar doları aşması bekleniyor.

Trump yönetimi, bazı elektronik ürünler için bu vergilerde istisna tanısa da Hindistan menşeli ürünlere getirilecek yeni vergilerin %50’ye çıkması planlanıyor.

Cook, yatırımcılarla yaptığı görüşmede, Michigan'da kurulması planlanan “üretim akademisi” ve nadir toprak elementi üretimi için ABD merkezli MP Materials ile yapılacak 500 milyon dolarlık satın alım anlaşmasını da hatırlattı. ABD hükümeti bu şirkete yatırım yapmış durumda ve üretim fiyatını garanti altına almış bulunuyor.

Hisseler yüzde 5’in üzerinde yükseldi

Apple’ın yatırım duyurusu sonrası hisseleri Çarşamba günü yüzde 5’ten fazla yükseldi. Beyaz Saray ise bu gelişmeyi “Trump politikalarının firmaları ABD’ye yatırım yapmaya ikna ettiğinin bir göstergesi” olarak değerlendirdi.

Ancak analistler, Apple gibi bazı büyük firmaların yüksek profilli açıklamalarına rağmen, bu yatırımların tüm sektörü kapsayan geniş ölçekli bir dönüşüme işaret etmediğini ve rakamların zaman zaman abartılı olabileceğini belirtiyor.