Trump Deli Adam teorisi ni uyguluyor: Öngörülemez ol, korku ve belirsizlik yarat, tavizi kap!

Deli ya da da deli adam teorisi denilen bu strateji, devlet liderinin öngörülemez ve agresif bir tutum sergileyerek karşı tarafın korku ve belirsizlik içinde hareket etmesini sağlamayı hedefliyor. Trump’ın son haftalarda özellikle Orta Doğu konusunda yaptığı tutarsız ve sert açıklamalar, İran ve İsrail’e müdahale sinyalleri göndermesi, bu yaklaşımın bir parçası olarak yorumlanıyor.

Londra Ekonomi Okulu’ndan (LSE) Profesör Peter Trubowitz, Trump’ın dış politikayı merkezileştirerek 1970’lerden bu yana görülmemiş bir kontrol seviyesi kurduğunu ve bunun Batılı müttefikler üzerinde baskı yarattığını belirtiyor.

Trump’ın stratejisi yalnızca rakip ülkeleri değil, ABD’nin müttefiklerini de tedirgin ediyor. Almanya ve Fransa’nın savunma bütçelerini hızla artırması, NATO içindeki dayanışmanın zayıfladığına işaret ediyor.

Eski İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, Trump’ın yaklaşımının NATO’nun ünlü 5. Maddesi (kolektif savunma yükümlülüğü) üzerindeki inancı zedelediğini ve ittifakı adeta “yoğun bakımda” bıraktığını söyledi.

Deli Adam Teorisi geçmişte kısmen işe yarasa da, uzmanlar bu yaklaşımın çift taraflı tehlike taşıdığını vurguluyor. Rusya, Çin, İran ve Kuzey Kore gibi deneyimli ve stratejik rakiplerin, bu tür blöf ve belirsizlik taktiklerine karşı bağışıklık geliştirdiği düşünülüyor.

Ayrıca bu strateji, müttefiklerin güvenini sarsarak askeri harcamaların artmasına ve uluslararası diplomaside kırılganlığa yol açabilir.

Bu yöntemi Nixon ve Trump dışında Kruşçev, Saddam Hüseyin, Muammer Kaddafi gibi isimler de uygulamıştı.