Trump, Netanyahu ya söz verdi ... ABD, İran ın stratejik önemdeki Fordo tesisine saldıracak mı?

ABD'nin İran'daki en önemli nükleer tesislerden Fordo'yu vuracağı öne sürüldü. İsrail basını, Tel Aviv yönetiminin "en önemli hedeflerden biri" olarak tanımladığı Fordo'nun yok edilememesi halinde İran'ın nükleer kabiliyetlerini koruyacağına dikkat çekti.

İsrail basınında yer alan haberlerde, Fordo Nükleer Tesisi'ni başarılı şekilde hedef almak için özel mühimmatlara veya ciddi ölçüde ABD yardımına ihtiyacının olacağı kaydedildi. Kum eyaletindeki bir dağın derinliklerinde bulunan nükleer tesisin İsrail hava saldırılarından sağlam çıkması halinde İran'ın nükleer altyapısını koruyacağı ve Tahran'ın nükleer programını bu tesiste sürdüreceğinin altı çizildi.

Channel 12'nin haberine göre, ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yaptığı telefon görüşmelerinde, İran'ın nükleer silah geliştirmesini engellemek amacıyla Fordo tesisinin vurulabileceğini iletti. İsrailli gazeteci Barak Ravid, Trump'ın bu değerlendirmeyi son haftalarda Netanyahu ile yaptığı telefon görüşmelerinde dile getirdiğini belirtti. Ravid, Fordo tesisinin İsrail'in tek başına imha edemeyeceği kadar korunaklı olduğunu da vurguladı.

Ravid, İsrail'in İran'ın nükleer ve askeri tesislerine yönelik operasyonlarını sürdürdüğünü belirterek, konunun önümüzdeki dönemde gündemi meşgul edeceğini ifade etti.

Beyaz Saray, Trump'ın İran'a saldırı planladığı iddialarını resmen reddetti. Yetkililer, böyle bir hamlenin şu an için uygun olmadığını açıkladı.

İSRAİL SALDIRILARINDA HASAR ALMADI

UAEA Başkanı Rafael Grossi, Fordo'nun bir dağın yarım mil altında ve son derece korunaklı olduğunu vurguladı. Grossi, UAEA'nın elindeki bilgilere göre Fordo Yakıt Zenginleştirme Tesisi'nde ve yapım aşamasındaki "Hondab Ağır Su Reaktörü'nde" İsrail saldırılarının herhangi bir hasara neden olmadığını sözlerine ekledi. UAEA Başkanı, "İsfahan ve Fordo nükleer tesislerine" ilişkin raporlardan haberdar olduklarını ve İranlı yetkililerden konu hakkında bilgi istediklerini de belirterek, Natanz Nükleer Tesisi'nde de dünden bu yana başka bir hasar görülmediğini kaydetti.

İran'ın yarı resmi haber ajansı ISNA, Fordo tesisinin İsrail saldırıları nedeniyle sınırlı zarar gördüğünü duyurdu. İranlı yetkililer, tesisin faaliyetlerine devam ettiğini ve nükleer programda herhangi bir aksama yaşanmadığını belirtti.

ABD'li yetkililer, daha önce İsrail'in Fordo'yu etkisiz hale getirecek kapasiteye sahip olmadığını öne sürmüştü.

"İRAN 'BOMBA'YI İNŞA ETMEKTEN 1 YIL UZAKTA" İDDİASI

İsrail ile ABD, yaklaşık 20 yıldır İran'ın santrifüjlerini hedef alan operasyonlar yürütüyor. Stuxnet siber saldırısı gibi girişimler, Tahran'ın nükleer çalışmalarını birkaç yıl geciktirmişti. Ancak İran her seferinde toparlanarak kapasitesini artırdı. 2015'te imzalanan nükleer anlaşma ile program büyük ölçüde kontrol altına alınmışken, ABD'nin birinci Trump döneminde anlaşmadan çekilmesiyle İran uranyum zenginleştirme faaliyetlerinde hız kazandı.

Son üç yılda uranyum zenginleştirme seviyesini yüzde 60'a çıkaran İran, "bomba"yı inşa etmek için önemli mesafe kat etti. Uluslararası gözlemciler, bu seviyenin yüzde 90'a çıkmasının çok kısa süreceğini ifade etti. Netanyahu, İran'ın dokuz adet nükleer silah üretmek için yeterli malzemeye sahip olduğunu ve bunları bir yıl içinde kullanıma hazır hale getirebileceğini iddia etti.

FORDO'NUN STRATEJİK ÖNEMİ

The New York Times'a açıklama yapan uzmanlar, Fordo tesisinin İsrail hava saldırılarına dayanması durumunda İran'ın nükleer altyapısı büyük ölçüde korunacağını dile getirdi. Haberde, Tahran yönetiminin nükleer programını tamamen bu tesise taşıması halinde, İsrail'in uranyum zenginleştirme faaliyetlerine müdahale şansının azalacağına dikkat çekildi. Analistler, bu senaryoda İran'ın nükleer silah geliştirme sürecinin hızlanabileceğini savundu.

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun (UAEA) eski Orta Doğu koordinatörü Brett McGurk, ABD'nin İran'ı saldırması ihtimaline ilişkin değerlendirmesinde "Fordo'yu devre dışı bırakmadan İran'ın silah üretme yeteneğini tamamen ortadan kaldıramazsınız" dedi.

ABD, Trump'ın göreve gelmesinden kısa süre sonra Hint Okyanusu'ndaki Diego Garcia Hava Üssü'ne ağır bombardıman uçaklarını konuşlandırmıştı. ABD ordusu, Orta Doğu'daki üslerine yeni askerler de konuşlandırmıştı.