Trump Putin görüşmesi öncesi piyasalarda tedirginlik

Dünya genelinde ABD'nin tarifeler konusunda attığı adımlar piyasalarda oynaklığı artıran temel unsurlar arasında yer alırken, ABD ile Rusya'nın karşı karşıya gelebileceği endişeleri hafta başından bu yana hissedilen olumlu havanın bir miktar azalmasına neden olurken, ABD Başkanı Trump, Oval Ofis'te düzenlediği bir imza töreninde basın mensuplarının Rusya-Ukrayna sürecine ilişkin sorularını yanıtladı.

Ateşkes konusunda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e tanıdığı sürenin sonunda ne olacağı ile ilgili soruya Trump, "Bu durum ona kalmış. Ne söyleyeceğini göreceğiz. (Şu ana dek) Hayal kırıklığına uğradım" yorumunu yapmıştı.

İki liderin görüşme ihtimalinin olduğu haberlerinin ardından Kremlin Dış Politika Danışmanı Yuriy Uşakov, dün yaptığı açıklamada Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Donald Trump arasındaki görüşmenin ilerleyen günlerde yapılması konusunda mutabık kalındığını belirterek, "Taraflar, hazırlıklara başladı" dedi.

Rusya Devlet Başkanı Putin de Kremlin Sarayı’nda BAE Devlet Başkanı Muhammed bin Zayid Al Nahyan'ı ağırlarken gazetecilerin sorularını yanıtladı.

Putin, ABD’li mevkidaşı Donald Trump ile görüşmesi için Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) uygun yerlerden biri olduğunu söyledi.

Analistler, tarifelerin küresel ekonomiye etki derecesine ilişkin belirsizliklerin mevcudiyetini koruduğu bu dönemde, ABD ile Rusya arasındaki tansiyonun yükselme olasılığının yatırımcıların karar almalarını etkileyebileceğini belirterek, bu durumun güvenli liman varlık alımlarını artırabileceğini kaydetti.

Bu gelişmelerin yanı sıra Trump, ABD Merkez Bankası (Fed) Yönetim Kurulu üyeliğinden ayrılacak Adriana Kugler'in yerine Ekonomik Danışmanları Konseyi Başkanı Stephen Miran'ı aday gösterdiğini duyurdu. Miran'ın Fed Yönetim Kurulu'nda 31 Ocak 2026'ya kadar görev yapacağını belirten Trump, bu süreçte söz konusu görev için kalıcı bir aday belirlemek amacıyla çalışmaların devam edeceğini aktardı.

Buna ek olarak gelecek dönem Fed Başkanlığı için de birçok isim gündeme gelirken, mevcut Fed Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller'ın başkanlıkta adı basında sıkça yer almaya devam ediyor. Waller, faiz indirimini destekleyici açıklamalarıyla bilinirken, bu ismin olası başkanlığında Fed'in para politikalarında gevşemeye gidebileceği beklentilerini artırdı.

Fed yetkililerinin açıklamaları takip edilirken, Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, tarifelerin enflasyonist etkilerinin geçici olup olmayacağı konusunda şüpheci olunması gerektiğini belirterek bu yıl için tek faiz indiriminin muhtemel olduğunu düşündüğünü ifade etti.

Makroekonomik veri tarafında ise ABD'de ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı, 2 Ağustos ile biten haftada 226 bine çıkarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.

Ülkede tarım dışı iş gücü verimliliği de bu yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2,4 ile beklentilerin üzerinde artış kaydetti.

Fed'in takip ettiği enflasyon göstergelerinden biri olan birim emek maliyeti de ikinci çeyrekte yüzde 1,6 ile piyasa beklentilerine paralel arttı.

ABD'de gelecek hafta açıklanacak enflasyon verileri öncesi yayımlanan Tüketici Beklentileri Anketi'nin sonuçları ise tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentisinin temmuzda yüzde 3,1'e çıktığını gösterdi.

Kurumsal tarafta Trump'ın, ithal çiplere ve yarı iletkenlere yaklaşık yüzde 100 seviyesinde gümrük vergisi getireceklerini, ancak söz konusu tarifenin ABD'de üretim taahhüdünde bulunan şirketler için geçerli olmayacağını açıklamasının ardından ABD'li çip üreticilerinden Nvidia'nın hisseleri yüzde 0,8, Broadcom'un hisseleri yüzde 0,7 ve AMD'nin hisseleri yüzde 5,7 değer kazandı.

Ayrıca, Apple'ın ABD'de 100 milyar dolarlık yeni yatırım yapacağını ve ülkede yapacağı yatırım tutarının gelecek 4 yıl içinde toplam 600 milyar dolara ulaşacağını duyurmasıyla tırmanışa geçen hisseleri dün de yüzde 3,2 yükseldi.

Intel'in hisseleri ise ABD Başkanı Trump'ın şirketin Üst Yöneticisi (CEO) Lip-Bu Tan'ı istifaya çağırması sonrası yüzde 3,1 düştü. Trump'ın Intel CEO'suna yönelik istifa çağrısı, Cumhuriyetçi Senatör Tom Cotton'un, Intel Yönetim Kurulu Başkanı Frank Yeary'e yazdığı mektupta, Tan'ın Çin ile bağlantılarından duyduğu endişeleri dile getirmesinin ardından geldi.

Bu gelişmelerle tahvil piyasalarında dün alış ağırlıklı bir seyir öne çıkarken, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,24'e indi. ABD 10 yıllık tahvil faizi yeni günde ise yüzde 4,25'te bulunuyor.

Faiz indirimlerine yönelik artan beklentilerle son 2 işlem gününde zayıflayan dolar endeksi, dün yüzde 0,2 düşüşle 98 seviyesine indi. Endeks, şu sıralarda yüzde 0,1 artışla 98,2 seviyesinde.

Altının ons fiyatı ise dün Fed'in eylülde faiz indirimine gideceğine kesin gözüyle bakılmasından destek bulmaya devam etti. Günü yüzde 0,8 artışla 3 bin 396 dolardan tamamlayan altının ons fiyatı şu sıralarda yatay seyrediyor.

Brent petrolün varil fiyatı da şu sıralarda önceki kapanışın hemen altında 66,1 dolarda bulunuyor.

New York Borsası'nda dün S&P 500 endeksi yüzde 0,08 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,51 değer kaybederken, Nasdaq endeksi yüzde 0,35 yükseldi. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne ise pozitif bir seyirle başladı.

Avrupa borsaları dün İngiltere hariç alış ağırlıklı seyrederken, ABD'nin gümrük tarifeleri ve jeopolitik risklerin artabileceğine dair endişeler bölge pay piyasalarında etkili oluyor.

İsviçre'nin ABD ile tarife görüşmelerinden olumlu sonuç alamaması gelecek döneme yönelik riskleri artırırken, gelişmelere dair haber akışları yatırımcıların odağında yer alıyor.

Öte yandan İngiltere Merkez Bankası (BoE), politika faizini piyasa beklentilerine paralel şekilde 25 baz puan düşürerek yüzde 4'e çekti. BoE Başkanı Andrew Bailey, politika faiz patikasının aşağı yönlü olmaya devam ettiğini belirterek, enflasyonda geçici bir artış olabileceğine dikkati çekti.

Bailey, faizin gidişatı konusunda şu anda gerçek bir belirsizlik olduğunu söyleyerek, "Bu patika daha belirsiz hale geldi" dedi.

Dün İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,69 gerilerken, Almanya'da DAX 40 yüzde 1,12, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,97 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,93 yükseldi. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar güne pozitif başladı.

Asya borsalarında ise karışık bir seyir hakimken, Japonya'nın ABD ile yürüttüğü ticaret görüşmelerine ilişkin haber akışı yakından takip ediliyor.

Japonya tarife baş müzakerecisi Ryosei Akazawa'nın Washington'da ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick ve ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ile gerçekleştirdiği görüşmelere ilişkin Japonya Dışişleri Bakanlığı tarafından bir bilgilendirme metni yayımlandı.

Metinde, tarafların, Japonya ile ABD arasında yakın zamanda varılan anlaşma kapsamında iki ülke yararına olacak girişimlerin istikrarlı bir şekilde uygulanmasının önemini bir kez daha teyit ettiği belirtildi. Bilgilendirme metninde, Akazawa'nın, ABD'ye, karşılıklılık esaslı tarifelere yönelik kararnameyi en kısa sürede revize etmeye ve otomobil ile otomobil parçalarına uygulanan tarifeleri düşürmeye yönelik bir kararname yayımlamaya çağrıda bulunduğu aktarıldı.

Ayrıca Japonya Merkez Bankası (BoJ) geçen hafta gerçekleştirilen para politikası toplantısının özetini yayımladı. Özette, Japonya ekonomisinin, bazı alanlarda zayıflıklar görülse de ılımlı bir şekilde toparlandığı aktarılarak, ticaret ve diğer politika uygulamalarının her bir ülkede yarattığı etkiler nedeniyle, Japonya'nın ekonomik büyümesinin ılımlı seyretmesinin beklendiği bildirildi.

Özette, ancak sonrasında, küresel ekonomilerin yeniden ılımlı bir büyüme patikasına dönmesiyle birlikte Japonya'nın büyüme hızının artmasının muhtemel olduğu kaydedildi.

Özette, ABD'nin tarife politikasının etkilerinin değerlendirilebilmesi için en az 2 ila 3 aylık bir süreye daha ihtiyaç duyulduğuna işaret edilerek, ABD ekonomisinin beklenenden daha az etkilenmesi durumunda, Japonya ekonomisine yönelik aşağı yönlü etkilerin asgari düzeyde kalabileceği aktarıldı.

Özette, bu durumda, BoJ’un mevcut "bekle-gör" tutumundan çıkmasının (bu yıl sonu itibarıyla) mümkün olabileceği belirtildi.

Öte yandan bölgede bugün açıklanan verilere göre, Japonya, haziranda hanehalkı harcamaları yavaşlama gösterdi. Ülkede hanehalkı harcamaları haziranda yıllık bazda yüzde 1,3 ile beklentilerin altında artarken, aylık bazda ise yüzde 5,2 azaldı. Aylık gerileme piyasa tahminlerinin üzerinde gerçekleşti.

Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,3 ve Çin'de Şanghay bileşik endeksi de yüzde 0,1 yükselirken, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,8 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,6 düştü.

Dün alış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,50 değer kazanarak 10.956,05 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontrat ise dün akşam seansında normal seans kapanışına göre yatay seyrederek 12.371,00 puanda işlem gördü.

Dolar/TL, dün yüzde 0,1 düşüşle 40,6060'dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yüzde 0,2 artışla 40,7030'dan işlem görüyor.

Analistler, bugün yurt içinde finansal yatırım araçlarının reel getiri oranları yurt dışında ise Çin'de 2. çeyrek cari işlemler dengesinin takip edileceğini belirterek teknik açıdan BIST 100 endeksinde 11.000 ve 11.100 seviyelerinin direnç, 10.900 ve 10.800 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.

Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:

10.00 Türkiye, temmuz ayı finansal yatırım araçlarının reel getiri oranları

12.00 Çin, 2. çeyrek cari işlemler dengesi