Trump tan Powell a görevden alma iması

ABD'de ikinci kez göreve gelen Başkanı Donald Trump, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’ı hedef almayı sürdürüyor. Trump uzun süredir, faizleri indirmemekle suçladığı Powell'ı sert bir biçimde eleştirdi.

Trump kendisine ait sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı paylaşımda daha önce Powell’a yönelik savurduğu "görevden alma" tehdidine göndermede bulundu.

Paylaşımında Fed Başkanı Powell için “moron”, “aptal” ve “ahmak” diyen Trump, şunları kaydetti:

“Yönetim Kurulu neden bu tam ve gerçek moronu devre dışı bırakmıyor, bilmiyorum. Belki, sadece belki, onu kovma konusundaki fikrimi değiştirmek zorunda kalacağım. Ama ne olursa olsun, görev süresi yakında sona eriyor.”

Faiz indiriminin ABD ekonomisine büyük katkı sağlayacağını savunan Trump şöyle dedi:

“Faiz indirimi, ülkemize yılda 1 trilyon dolara kadar tasarruf sağlar. Kendisine yönelik eleştirilerimin faiz indirmesini zorlaştırdığının farkındayım, ama bunu farklı yollarla denedim.”

GEÇEN HAFTA “KOVMAYACAĞIM” DEMİŞTİ

Öte yandan, daha önce kovmakla tehdit ettiği Powell için, Trump, kısa süre önce Beyaz Saray'da düzenlenen etkinlikte, görevden almayacağını söylemişti.

Trump şöyle demişti:

"Yalan haberler, 'Onu kovarsan çok kötü olur' diyor. Neden kötü olacağını bilmiyorum ama onu kovmayacağım.”

Trump’ın uzun süredir faiz politikaları nedeniyle hedef aldığı Powell ile arasındaki gerilim, yaklaşan başkanlık seçimleri öncesinde yeniden gündemin üst sıralarına taşındı. Bu çıkış, Fed'in bağımsızlığı ve piyasa üzerindeki siyasi baskılarla ilgili tartışmaları da yeniden alevlendirdi.

Trump, Fed Başkanı Powell'a faizleri düşürmesi için uzun süredir baskı yapıyordu. Enflasyon rakamlarının düştüğünü savunan Trump, Fed başkanını giderek daha fazla hedef almaya başladı. Beyaz Saray’ın Powell’a yönelik eleştirileri dozunu arttırırken Trump’ın açıklamaları, Powell’ın para politikası hakkındaki yorumunun ardından geldi.

Ekonomi Danışmanı Kevin Hassett, Trump'ın Powell'ı görevden alıp alamayacağı konusunda değerlendirmeler yaptığını aktarsa da bu pek mümkün görünmüyor. Diğer yandan Fed başkanının görev süresi 2026'nın Mayıs ayında bitiyor.

Öte yandna Trump bundan önceki açıklamalarında Powell'ın "koltuğunun tehlikede olduğunu" söyleyerek görevden alma tehdidinde bulunmuştu.

Peki Trump, Powell'ı görevden alabilir mi?

Hukuki olarak durum şöyle; Federal Rezerv Kanunu, Fed Başkanı'nın görev süresi boyunca yalnızca “geçerli bir neden” ile görevden alınabileceğini belirtir.

"Geçerli neden", ciddi etik ihlal, görevini kötüye kullanma ya da yasal sorumluluklardan kaçınma gibi spesifik durumlar için geçerlidir.

Ancak Powell hakkında böyle bir neden şu anda mevcut değil.

Yani Trump’ın tek taraflı ve politik gerekçelerle Powell’ı görevden alması yasal zeminden yoksun.

Hukuki Belirsizlik: Hukukçular, Trump’ın Powell’ı Fed Başkanı olarak görevden alıp alamayacağı konusunda bölünmüş durumda. Fed Yönetim Kurulu üyeliğinden alınması neredeyse imkansız, çünkü bu atamalar Kongre onaylı ve süreli.

Ancak başkanlık pozisyonu (yani kurul başkanlığı), farklı yorumlara açık olabilir.

Trump böyle bir adım atarsa, dava büyük olasılıkla Yüksek Mahkeme’ye taşınacak ve tarihi bir içtihat oluşabilir.

Powell’ın görevden alınması, Fed’in bağımsızlığına doğrudan bir müdahale olarak algılanır.

Bu durum beraberinde olası olarak şunları getirebilir:

Hisse senetlerinde sert düşüşe,

Tahvil faizlerinde artışa,

Doların zayıflamasına,

Kredi maliyetlerinin yükselmesine yol açabilir.

Goldman Sachs ve diğer kurumlar, bu tür bir adımın “piyasalar için riskli bir dönemi tetikleyebileceği” uyarısında bulunuyor.

Fed'in siyasi baskılardan uzak çalışması, enflasyonla etkin mücadele için kritik.

1970’lerdeki Nixon-Burns örneği gibi siyasi müdahalelerin sonuçları yüksek enflasyon ve ekonomik istikrarsızlık olabiliyor.

Paul Volcker'ın 1980'lerde siyasi baskılara direnmesi, enflasyonla mücadelede bağımsızlığın önemini tarihi olarak göstermiştir.

Trump, ithalata %10 genel ve Çin’e %145 özel gümrük vergisi getirmek istiyor.

Powell ise bu tür politikaların enflasyonu artırıcı etkileri olacağı uyarısında bulundu.

Dolayısıyla Powell’ın faizleri düşürmesi için baskı yapan Trump, aslında kendi politikalarıyla faizlerin artmasına neden oluyor.

Trump, Powell’ı hedef alarak aslında ekonomik sorumluluktan kaçıyor gibi görünüyor.

Tüm bunlara bakıldığında Powell’ı görevden almak Trump için yasal ve politik bir mayın tarlası olur.

Hukuken oldukça tartışmalı ve muhtemelen mümkün değil (en azından sorunsuz şekilde), Ekonomik olarak finansal piyasalarda panik yaratabilir. Politik olarak ise bağımsız kurumlara müdahale tartışmalarını tekrar alevlendirir.

Küresel yatırımcı güveni sarsılır, ABD ekonomisi yeni bir belirsizlik dönemine girer.