TÜBİTAK, hassas teknolojiler konusunda Ufuk Avrupa ülkeleriyle çalışacak

TÜBİTAK'tan edinilen bilgiye göre, Türkiye ile Ufuk Avrupa ülkelerindeki kurum ve kuruluşlar arasında işbirliğine dayalı AR-GE projeleriyle bilimsel ve teknolojik işbirliğini güçlendirmek amacıyla "TÜBİTAK-Ufuk Avrupa Ülkeleri Hassas Teknolojiler 2025 Çağrısı" açıldı.

Çağrı kapsamında kazanılan teknolojik bilgi ve deneyimin, araştırma kuruluşlarının yanı sıra endüstriyel işletmelerin uluslararasılaşma süreçlerinde hızlandırıcı ve yol gösterici bir rol üstlenmesi ve stratejik teknolojiler geliştirmelerine katkı sağlaması hedefleniyor.

Kuantum yazılımları geliştirilecek

Başvurulardaki tematik alanlardan kuantum hesaplama-teknolojiden bağımsız yazılım projeleri kapsamında kuantum hesaplama simülasyon araçları, hata düzeltme kodları ve kuantum makine öğrenimi için yeni algoritmalar tasarlanabilecek, özellikle finans, malzeme bilimi ve ilaç keşfi gibi sektörlerde karşılaşılan karmaşık optimizasyon problemlerini çözmeye yönelik yazılımlar geliştirilebilecek.

Kuantum çipleri projeleri ise çip tasarımı, donanım bileşenlerinin geliştirilmesi ve sistem entegrasyonu konularını içerecek.

Sağlıktan sanal gerçekliğe yapay zeka

Yapay zekada genel amaçlı algoritmaların temel araştırma ve geliştirme aşamalarına odaklanılacak. Üretken yapay zeka teknolojilerinin robotik ve endüstriyel otomasyon alanlarına uygulanması sağlanacak.

Havacılık, ilaç ve tıp sektörleri için üretken yapay zeka çözümleri başlığı kapsamında, aerodinamik olarak daha verimli uçak parçalarının generatif tasarımı, tıp alanında ise kişiselleştirilmiş tedavi planları oluşturmak veya genetik verilerden hastalık risklerini analiz etmek gibi uygulamalar geliştirilebilecek.

Sanal dünyalar için yapay zeka projeleriyle video oyunları, sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklik (AR) gibi sanal dünyalar için yapay zeka destekli içerik üretimi hedefleniyor.

Sanayi ve kamu sektöründe üretken yapay zekanın benimsenmesinin koordinasyonu da söz konusu teknolojilerin kamu sektörü hizmetlerine entegrasyonunu ve yaygın kullanımını kolaylaştırmaya yönelik AR-GE çalışmalarını içerecek.

Uzay çalışmalarına ilişkin projeler

Başvuru konuları, telekom kenar bulut dağıtımı dahil olmak üzere, iletişim ve ağ teknolojileri ile cihazları, yüksek başarımlı hesaplama ve yarı iletkenleri de kapsayacak. Böylece, yeni süper bilgisayar mimarilerinin tasarımı, paralel programlama dillerinde uzmanlaşma, iklim modellemesi, astrofizik veya moleküler dinamikler gibi alanlardaki bilimsel kodların performansının artırılması gibi konular üzerinde çalışılabilecek.

Proje başvuruları, uzay taşımacılığı sistemleri için otonom dijital çözümler, tasarım ve simülasyon araçları, uzay çözümleri için yeryüzü gözlemi ve uydu haberleşmesi için dijital kolaylaştırıcılar ve yapı taşları, yine uzay çözümleri için işbirlikçi yeryüzü gözlemi ve uydu haberleşmesi için dijital kolaylaştırıcılar ve yapı taşları alanlarında da olabilecek.

Bu başlıklar altında, uzay araçlarının daha verimli ve güvenli çalışmasını sağlayacak otonom sistemler geliştirilebilecek. Roketler için yapay zeka destekli rehberlik ve kontrol sistemleri, uzay görevlerinin planlanması ve simülasyonu için dijital ikiz teknolojileri ve uzay aracının görev sırasında karşılaştığı zorlukları öngören tahmin algoritmaları üzerinde çalışılabilecek.

Öte yandan, çevre izleme, tarımsal verimlilik veya afet yönetimi gibi uygulamalar için uydu görüntülerinin otomatik olarak işlenmesini ve analiz edilmesini sağlayan algoritmalar geliştirilebilecek. Ayrıca, uydular arası haberleşme protokollerini iyileştiren veya uydu verilerinin yer istasyonlarına daha hızlı aktarılmasını sağlayan yeni dijital çözümler tasarlanabilecek.

Başvurular, daha dayanıklı, enerji verimli ve 5G ve 6G ile uyumlu uçtan uca SatCom görev yetenekleri, operasyonel verimliliği artıran dijital yer altyapıları, yerküre gözlem ve SatCom sistemlerine yönelik ortak yapı taşları ve süreçler (yörüngede yeniden yapılandırılabilirlik, uydu ve yerde akıllı bilişim, operasyonel dayanıklılık iyileştirme) konularını içerecek.

Başvuru kriterleri

Sunulacak proje önerilerinin, söz konusu başlıklarda belirtilen teknoloji hazırlık seviyelerine (THS) uygun olarak hazırlanması teşvik edilirken, belirtilen tematik alanlarda farklı THS düzeylerinden gelen başvurular da kabul edilecek.

Çağrı kapsamında Yükseköğretim Kanunu kapsamındaki yükseköğretim kurumları, eğitim ve araştırma hastaneleri, kamu kurum ve kuruluşları sektör ve büyüklüğüne bakılmaksızın firma düzeyinde katma değer yaratan ve ticaret sicil belgesi olan Türkiye'de yerleşik sermaye şirketleri desteklenecek.

Her bir proje önerisinde, Türkiye ve Ufuk Avrupa ülkelerinden en az birer kurum/kuruluş proje ortağı olarak yer alacak.

Taahhüt mektubu taslağına "ufukavrupa.org.tr/tr/loc" sayfasından ulaşılabilecek.

Çağrı başvuru tarihleri

Çağrının başvuru onayı için son tarih 10 Kasım, elektronik imza içinse 17 Kasım olacak.

Panel değerlendirmesi Kasım 2025-Şubat 2026 döneminde, projelerin başlangıcı ise Mart 2026'da gerçekleştirilecek.

Başvurular, TÜBİTAK Proje Başvuru Sistemi üzerinden elektronik imza ile yapılacak. Başvuru sürecinde belgelerin sisteme yüklenmesi gerekecek.

Proje süresi ve bütçe üst sınırları

Proje süresi en fazla 24 ay olacak. Bir proje kapsamında TÜBİTAK'tan talep edilen katkı, kurum hissesi ve proje teşvik ikramiyesi hariç, proje başına 200 bin avroyu, yürütücü kuruluş başına yükseköğretim kurumları, eğitim ve araştırma hastaneleri ve kamu kurum ve kuruluşları için 100 bin avroyu, özel kuruluşlar için 200 bin avroyu aşamayacak.

Yükseköğretim kurumları, eğitim ve araştırma hastaneleri ve kamu kurum ve kuruluşları kabul edilen bütçeleri üzerinden yüzde 100 desteklenecek.

Büyük ölçekli özel kuruluşlara kabul edilen bütçeleri üzerinden yüzde 60, KOBİ'lereyse yüzde 75 destek verilecek.

Burs miktarları ise lisanstan doktora araştırmacısına kadar ünvanlarda, ücret karşılığı çalışıp çalışmamalarına bağlı olarak, 5 bin 250 lira ila 36 bin 500 lira arasında değişecek.