Tüketiciye tuzak kurana rekor ceza! Sahte yorum, karanlık tasarım, zorla abonelik... Sözcü Gazetesi

Ticaret Bakanlığından yapılan açıklamada, Kurulun 15 Mayıs'taki toplantısında karara bağladığı 65 dosyadan 56'sının mevzuata aykırı bulunduğu, bu dosyalar hakkında durdurma cezasıyla toplamda 10 milyon 495 bin 800 lira idari para cezası uygulanmasına, ayrıca 5 dosyada tüketici mağduriyetlerinin önlenmesi amacıyla erişim engeli tedbirinin uygulanmasına karar verildiği belirtildi.

Açıklamada, mayıs ayı toplantısıyla birlikte 2025'in ilk 5 ayında Kurul tarafından 736 dosya hakkında görüş ve değerlendirmelerde bulunulduğu, aldatıcı reklam veya haksız ticari uygulama olduğu tespit edilen 661 dosya hakkında durdurma cezası ile 125 milyon 281 bin 151 lira idari para cezası verildiği ifade edildi.

Kurulun, mayıs ayı toplantısında, tüketicilerin rasyonel karar alma süreçlerini etkileyecek şekilde hazırlanan ara yüz tasarımlarıyla internet siteleri üzerinden yapılan alışverişlerde tüketicilerin normal şartlarda karşılaşmayacakları mal ve hizmetleri veya satıcı/sağlayıcıları ön plana çıkarmaya yönelik uygulama ve reklamların denetlendiği bildirilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Kurulun mayıs toplantısının ana gündem başlıklarından birisini, elektronik ticaret platformları üzerinden gerçekleştirilen mağaza takipçi sayıları, ürün favorileme/sepete ekleme, soru sorma, değerlendirme gibi internet sitesi/mobil uygulama içi özellikler ile internet siteleri üzerinden gerçekleştirilen harita uygulamalarında bulunan işletmelere ilişkin olarak tüketiciler tarafından yapılan yorumları ve uygulama mağazalarında yer verilen indirme sayıları ile yorumları manipüle eden, dolayısıyla tüketicilerin normal işleyiş içinde karşılaşma ihtimallerinin düşük olduğu şirketleri, uygulamaları veya mal ve hizmetleri ön plana çıkarma, bunlarla ilgili gerçek deneyimlere aykırı yorumları yayınlatmaya yönelik tanıtımlar oluşturmuştur."

Açıklamada, tüketicilerin satın alma davranışlarını etkilemeye yönelik söz konusu tanıtımlarda bulunan 6 firma hakkında yaklaşık 3,5 milyon lira idari para cezası ile anılan reklamları durdurma cezası verilmesine ve söz konusu internet sitelerinin erişiminin engellenmesine karar verildiği vurgulandı.

Açıklamada, bir video paylaşım sitesinde abonelik paketlerinden birisinin önceden seçili olarak gösterilmesi ve "1 ay boyunca '0' lira ödeyerek deneyin" teklifinden faydalanılması için kredi veya banka kartı bilgilerinin eklenmesinin zorunlu tutulması, mobil uygulama üzerinden sunulan "2 ay ücretsiz" seçeneği karşısında tekliften yararlanmak istemeyen tüketiciler için aynı yerde ve aynı görünümde olmaksızın yalnızca ekranın sağ üst köşesinde "X" işaretiyle belirtilmesi gibi ticari uygulamaların Kurulun gündemine girdiği belirtildi.

Açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Yürütülen inceleme neticesinde, tüketicilerin normal şartlar altında taraf olmayacağı işlemleri yapmalarına yol açacak söz konusu ara yüz tasarımları ile abonelik paketlerinin 'ücretsiz deneme' şeklinde sunulmasına karşın tüketicilerin ödeme şekillerine ilişkin bilgilerinin kaydedilmesi karanlık tasarım olarak değerlendirilmiş ve firma hakkında söz konusu ticari uygulamaların durdurulmasına ve idari para cezası uygulanmasına karar verilmiştir."