‘Türk kültürü çalışmaları’yla Sufi mirası Harvard’da

Üsküdar Üniversitesi Tasavvuf Araştırmaları Enstitüsü öğretim üyesi Dr. Arzu Eylül Yalçınkaya, 2022-2024 yılları arasında Harvard Üniversitesi Orta Doğu Çalışmaları Merkezi’nde (CMES) Prof. Cemal Kafadar’ın danışmanlığında doktora sonrası araştırmacı olarak görev aldı. Çalışmasında modernleşme sürecinde sufi düşünürlerin gelenek ile çağdaş düşünce arasında kurdukları köprüye odaklanan Dr. Yalçınkaya, aynı zamanda Osmanlı tasavvuf musikisini Amerikalılarla buluşturdu.

OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E

Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan modernleşme sürecinin aktörlerini araştıran ve köklü Mevlevi müzik geleneğini Harvard camiasıyla buluşturan Dr. Yalçınkaya, şimdilerde bu kültürün uluslararası düzlemde tanıtılması için bir de merkez kurdu. Merkezin Türkiye’deki ilmi ve kültürel çalışmaların daha görünür hale gelmesine katkı sunmasını hedeflediklerini söyleyen Dr. Yalçınkaya şöyle konuştu: “Yaklaşık 20 araştırmacı kadromuzla ilmi projeler yürüteceğiz. Sonbaharda çalışmalara başlayacağız. Derslerin bazıları Türkçe olacak. Turkish Cultural Studies (Türk Kültür Çalışmaları), Türkiye’nin kültürel mirasını akademik ve kültürel çevrelerle buluşturarak bir köprü vazifesi görecek. Osmanlı-Türk tarihine, edebiyatına dair seminerler, atölyeler, konserler düzenleyeceğiz.”

MODERNLEŞMEYE YÖN VERDİLER

Harvard’da yaptığı araştırmaların merkezine Ken’an Rifai ve Veled Çelebi İzbudak gibi geç Osmanlı dönemi sufi aydınlarını koyan Dr. Yalçınkaya şunları söyledi: “Son dönem Osmanlı tarihi yazımlarında sufiler, modernleşmenin önünde tanzimattan beri bir engel olarak görüldü, çeşitli ithamlara konu oldular. Oysa Osmanlı’nın son dönemi ve Cumhuriyet’e uzanan kültür köprüsünün önemli isimlerini daha farklı anlatmalı, tarihimizi yeni bir bakış açısıyla yeniden ele almalı, unutulmuş bu isimleri modernleşmenin önemli aktörleri olarak görmeliyiz. Araştırmamla Osmanlı’nın son döneminde yetişen tasavvufi elitin geri planda kalmadığını, aksine yeni çağın fikir dünyasına aktif yön verdiğini gördük.”

BOSTON’DA MEŞK

Yalçınkaya, akademisyenliğin yanı sıra müzikal çalışmalar da yapıyor: “Amerikalı müzisyen arkadaşlarımızın da bulunduğu İstanbul Meşk topluluğu olarak Boston ve çevresinde Türk müziği ve tasavvuf müziği icra ediyoruz. İcraya sesimle olduğu kadar bendir, ud ve klasik kemençemle de eşlik ediyorum.”