Türkiye, 9 ülkeyle ilişkilerin 75. yılını kutluyor

Latin Amerika ve Karayipler (LAK) bölgesindeki 9 ülkeyle diplomatik ilişkilerin 75. yılına girildi.

Dominik Cumhuriyeti, Honduras, Kosta Rika, Nikaragua, Panama, Bolivya, Ekvator, Peru ve Venezuela ile ilişkilerin tesisinin yıl dönümünün kıvançla kutlandığı belirtilen açıklamada, "Latin Amerika ve Karayipler bölgesi ülkeleriyle ilişkilerimizi çok yönlü biçimde geliştirme amacıyla yürüttüğümüz strateji temelinde, anılan ülkelerle işbirliğimizin bugün eriştiği düzeyden büyük memnuniyet duyuyoruz" ifadesine yer verildi.

Açıklamada, "Latin Amerika ve Karayipler Eylem Planı" çerçevesinde Türkiye'nin bölgedeki diplomatik ve konsüler temsilinin 3 kat, ticaret hacminin 15 kat arttığına işaret edildi.

İkili ilişkilerin diplomatik, siyasi, ekonomik, insani ve kültürel veçheleri de dahil olmak üzere geniş bir yelpazede çeşitlenip derinleştiği, Türkiye'nin bölgesel teşkilatlardaki varlığının belirgin hale geldiği vurgulanan açıklamada, tüm Latin Amerika ve Karayipler ülkeleriyle ilişkileri ortak çıkar ve halkların refahını gözetecek şekilde daha da derinleştirmek üzere çalışmaların sürdürüleceği kaydedildi.

Türkiye'nin bölgedeki diplomatik temsili arttı

Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre, 1998'de temelleri atılan Türkiye'nin Latin Amerika ve Karayipler bölgesine yönelik açılım politikası 2006'da güncellenmiş, aynı yıl Türkiye tarafından Latin Amerika Yılı" ilan edilmişti.

LAK açılım politikası kapsamında 2000'li yılların başında 6 büyükelçilikle sınırlı olan Türk diplomatik ve konsüler temsili, Şubat 2025'te Managua Büyükelçiliğinin açılmasıyla 19 büyükelçilik ve 1 başkonsolosluk seviyesine yükseldi.

Latin Amerika ve Karayipler bölgesindeki ülkelerin Türkiye'deki temsili ise 2025 itibarıyla 18 büyükelçilik ve 8 başkonsolosluk olarak güncellendi.

Bu artış, siyasi, ekonomik, askeri, kültürel ve birçok başka alanda ilişkilerin derinleşmesine vesile oldu.

Karşılıklı üst düzey temaslar

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Şubat 2024'te G20 Dışişleri Bakanları Toplantısı çerçevesinde Brezilya ziyaretine ek olarak Venezuela ve Meksika'yı kapsayan bölge ziyareti gerçekleştirmiş, Mart 2024'te Küba Başbakan Yardımcısı ile Ankara'da görüşmüş ve Antalya Diplomasi Forumu (ADF) 2024 kapsamında Panama Dışişleri Bakanı ile bir araya gelmişti.

Mayıs 2024'te Türkiye-Venezuela Ortak İşbirliği Komisyonu (OİK) Toplantısı'na eş başkanlık eden Fidan, ayrıca Haziran 2024'te Brezilya Dışişleri Bakanı'nı Türkiye'de ağırlamış ve G20 Zirvesi kapsamında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a eşlik etmek üzere Kasım 2024'te Brezilya'ya yeniden ziyaret gerçekleştirmişti.

Bakan Fidan, Nisan 2025'te Şili Dışişleri Bakanı, Temmuz 2025'te de El Salvador Dışişleri Bakanı'nı Türkiye'de ağırlamış, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı temsilen BRICS Zirvesi kapsamında Temmuz 2025'te Brezilya'ya gitmişti.

Bölge ülkeleriyle birçok anlaşma imzalandı

Türkiye ile 19 bölge ülkesinin dışişleri bakanlıkları arasında Siyasi İstişare Mekanizması'nın yanı sıra Brezilya ile 2010, Meksika ile 2013 ve Kolombiya ile 2022 yılında ilişkiler stratejik ortaklık seviyesine yükseltildi.

Türkiye ile 7 ülke arasında Yatırımların Karşılıklı Korunması ve Teşviki (YKTK) Anlaşması, 6 ülke arasında Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması (ÇVÖA), 2 ülke ile Serbest Ticaret Anlaşması (STA) imzalandı. Ayrıca, pek çok bölge ülkesiyle Askeri Çerçeve Anlaşması, Savunma Sanayii İşbirliği Anlaşması veya İyi Niyet Beyanı imzalandı.

Askeri ilişkiler gelişiyor

Türkiye, bölgeyle askeri alanda işbirliğini geliştirmek ve savunma sanayisi ürünlerini tanıtmak amacıyla 5 bölge ülkesinde askeri ataşelik bulunduruyor.

Bölge ülkelerinin karşı karşıya bulundukları uyuşturucu kaçakçılığı ve yasa dışı göçle mücadele alanında işbirliği ve deneyim paylaşımının yanı sıra Türk savunma sanayisinin tanıtımına ağırlık veriliyor, bölge ordularının araç ve ekipmanlarının modernizasyonuna yönelik çalışmalar yürütülüyor.

Bu çerçevede 8 Nisan 2024'te Şili'nin başkenti Santiago'da ASELSAN'ın Latin Amerika Bölge Ofisi açıldı.

Ticaret hacmi artırıldı

Bölgeyle 2000'li yılların başında yaklaşık 1 milyar dolar olan ticaret hacmi, 2024'ün sonunda 15,6 milyar dolar seviyesine yükseldi.

Türkiye'nin bölgede 10 ülkede ticaret müşavirliği ve ticaret ataşeliği bulunuyor.

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) uhdesinde 12 İş Konseyi aracılığıyla taraflar arasındaki karşılıklı yatırımlar artıyor.

Kültürel açılım ve kalkınma alanında işbirliği

Türk Hava Yolları (THY), bölgede 8 ülkede 9 uçuş noktasına sahipken Yunus Emre Enstitüsü (YEE) ile Türkiye Maarif Vakfı (TMV) merkezleri, özellikle Türk dizilerinin de etkisiyle Türk dili ve kültürüne yönelik giderek artan ilgiye cevap veriyor.

Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) tarafından yürütülen Türkiye Bursları programında bugüne kadar bölgeden 625 öğrenci faydalandı, 294 öğrenci ise Türkiye'de eğitim hayatına devam ediyor.

Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı (TİKA) vasıtasıyla yürütülen kalkınma işbirliği, bölge ülkeleriyle ilişkilerin önemli boyutunu oluşturuyor.

TİKA, bölgede 2 bölgesel koordinasyon ofisiyle bugüne kadar 500'den fazla projeyi hayata geçirdi.

Türkiye, TİKA projelerine ek olarak, CARICOM Kalkınma Fonu'na, Amerikan Devletleri Örgütüne, Karayip Devletleri Birliğine, Orta Amerika Entegrasyon Sistemi'ne, Haiti'de konuşlandırılan Birleşmiş Milletler Çok Uluslu Güvenlik Destek Misyonu'na ve Amerika Devletleri Teşkilatının Kolombiya Barış Sürecini Destekleme Misyonu'na da gönüllü katkılarda bulunuyor.